Вялікі Гэтсбі (раман): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 66: Радок 66:
* '''Нік Карраўэй''' - выпускнік Ельскага Універсітэта (Канэктыкут, ЗША), родам з Сярэдняга Захаду, ветэран Першай Сусветнай вайны ва ўзросце 29-30 гадоў. Апавядальнік рамана. Бліжэйшы сусед Гэтсбі. Ён вясёлы, любіць пажартаваць, але бліжэй да канца рамана ён замыкаецца ў сабе ў сувязі са смерцю Гэтсбі.
* '''Нік Карраўэй''' - выпускнік Ельскага Універсітэта (Канэктыкут, ЗША), родам з Сярэдняга Захаду, ветэран Першай Сусветнай вайны ва ўзросце 29-30 гадоў. Апавядальнік рамана. Бліжэйшы сусед Гэтсбі. Ён вясёлы, любіць пажартаваць, але бліжэй да канца рамана ён замыкаецца ў сабе ў сувязі са смерцю Гэтсбі.
* '''Джэй (Джеймс) Гэтсбі (Гэтс)''' - малады, таямнічы мільянер з таемнымі дзелавымі сувязямі (пазней высветлілася што ён бутлегер), родам з Паўночнай Дакоты. Ён апантаны Дэйзі Бьюкенен, прыгожай дзяўчынай з Луісвілля, штат Кентукі, якую ён сустрэў калі ён быў маладым афіцэрам, адным з размешчаных у лагеры Тэйлар ў Луісвілле падчас Першай Сусветнай вайны. Герой Першай Сусветнай вайны. Гэтсбі, як кажуць, кароткі час вучыўся ў Трыніці-каледжы ў Оксфардзе, Англія, пасля заканчэння Першай Сусветнай вайны.
* '''Джэй (Джеймс) Гэтсбі (Гэтс)''' - малады, таямнічы мільянер з таемнымі дзелавымі сувязямі (пазней высветлілася што ён бутлегер), родам з Паўночнай Дакоты. Ён апантаны Дэйзі Бьюкенен, прыгожай дзяўчынай з Луісвілля, штат Кентукі, якую ён сустрэў калі ён быў маладым афіцэрам, адным з размешчаных у лагеры Тэйлар ў Луісвілле падчас Першай Сусветнай вайны. Герой Першай Сусветнай вайны. Гэтсбі, як кажуць, кароткі час вучыўся ў Трыніці-каледжы ў Оксфардзе, Англія, пасля заканчэння Першай Сусветнай вайны.
* '''Дэйзи Фей Бьюкенен''' - прывабная і эгацэнтрычная маладая жанчына з Луісвілля, Кентукі. Стрыечная сястра Ніка і жонка Тома Бьюкенен. Дэйзі калісьці мела рамантычныя адносіны з Гэтсбі, перш чым яна выйшла замуж за Тома. Яе цяжкі выбар паміж Гэтсбі і Томам з'яўляецца адным з цэнтральных канфліктаў у рамане.
* '''Дэйзі Фей Бьюкенен''' - прывабная і эгацэнтрычная маладая жанчына з Луісвілля, Кентукі. Стрыечная сястра Ніка і жонка Тома Бьюкенен. Дэйзі калісьці мела рамантычныя адносіны з Гэтсбі, перш чым яна выйшла замуж за Тома. Яе цяжкі выбар паміж Гэтсбі і Томам з'яўляецца адным з цэнтральных канфліктаў у рамане.
*'''Томас (Том) Бьюкенен''' - міліянер, які жыве на Іст-Эгг. Муж Дэйзі. Імпазантны чалавек, моцнага целаскладу з моцным тэнарам і высакамернымі паводзінамі. Нік і Том разам вучылісь у Ельскім універсітэце. Сапраўдны аматар гульні ў пола. На пррацягу усяго рамана дэманструе расісцкія погляды.
*
*'''Джардан Бэйкер''' - маладая дзяўчына спартыўнага целаскладу. Прафесійны гулец у гольф са злёгку зацененай рэпутацыяй і схільнасцю да хлусні і інтрыг. На працягу ўсяго рамана, косвена развіваецца сюжэт кахання Джардан і Ніка.
*'''Джордж Б. Уілсан''' - механік і уладальнік гаража. Муж Міртл Уілсан. Яго не кахае жонка, і не выносіць Том Бьюкенен, які апісвае яго як "дурнаватага, які сам не ведае, што жыве на свеце". Даведаўшыя аб смерці жонкі, ён забівае Гэтсбі, а потым і самога сабе, памылкова мяркуючы, што Гэтсбі быў за рулем аўтамабіля, які збіў Міртл.
*'''Міртл Уілсан''' -
[[Катэгорыя:Раманы 1925 года]]
[[Катэгорыя:Раманы 1925 года]]
[[Катэгорыя:Раманы Фрэнсіса Скота Фіцджэральда]]
[[Катэгорыя:Раманы Фрэнсіса Скота Фіцджэральда]]

Версія ад 20:46, 16 снежня 2016

Вялікі Гэтсбі
The Great Gatsby
Выданне
Жанр раман
Аўтар Фрэнсіс Скот Фіцджэральд
Мова арыгінала англійская
Дата першай публікацыі 10 красавіка 1925
Папярэдні The Beautiful and Damned[d]
Наступны Tender Is the Night[d]
Персанажы Meyer Wolfshiem[d], Jay Gatsby[d], Nick Carraway[d], Daisy Buchanan[d], Tom Buchanan[d], Myrtle Wilson[d] і George B. Wilson[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Вялікі Гэтсбі» (англ.: «The Great Gatsby») — раман Фрэнсіса Скота Фіцджэральда, апублікаваны ў 1925 годзе. Раман быў распачаты Ф.С.Фіцджеральдам у Нью-Ёрку, а дапісаны і апублікаваны у Парыжы, дзе знаходзіўся аутар падчас сваёй вандроўкі па Еўропе. Раман належыць да так званай літаратуры "страчанага пакалення".

Раман так і не здолеў атрымаць шырокую папулярнасць апасля рэлізу. Тыраж продажу склаў усяго 24 000 экзэмпляраў. Падчас "Вялікай дэпрэсіі" раман быў забыты, але аднавіўся і стаў папулярным у пяцідзесятыя гады дваццатага стагоддзя, пасля Другой Сусветнай вайны. У 1998 годзе Сучасная бібліятэка прызнала раман як "лепшы амерыканскі раман 20-га стагоддзя" і другі лепшы твор на англійскай мове 20-га стагоддзя.

Уведзены ў школьную праграму ў Злучаных Штатах Амерыкі.

Працэс напісання рамана і публікацыя

Абгортка першага выдання рамана

Ф.С.Фіцджэральд пісаў: "Я адчуваў у сабе вялікі моц, такі, якога ва мне яшчэ не было". У адрозненні ад яго першых твораў, "Гэтсбі" старанна рэдагаваўся і адточваўся, таму што пісьменнік верыў, што гэты раман можа прынесці яму прызнанне. У студзені 1922 гады, пасля завяршэння п'есы «Размазня», ён пачаў планаваць гэты раман, а ў 1923 году пачалася праца над ім.

Абгортка

Мастак Фрэнсіс Кугат пачаў распрацоўку абгорткі, калі раман быў яшчэ не дапісаны цалкам. Абгортка у стылі ар-дэко з рамешчанай на ёй выявай жанчыны вельмі спадабалася аўтару і, апасля выхаду рамана, ён пісаў што "цалкам впісаў гэтую абгортку ў сваю кнігу".

Назва

Падчас напісання твору, у Фіцджэральда не было дакладнай упэўненасці ў назве твора. Ён разглядаў такія варыянты, як "Вакол смецця і мільянераў», «Гэтсбі - Залаты капялюш», «Апантаны палюбоўнік» і «Па дарозе ў Уэст-Эгг». Але за тыдзень да публікацыі аўтар вырашыў спыніцца на варыянце "Баль Трымальхіёна". А ў апошні момант аўтар абраў назву "Вялікі Гэтсбі".

Паводле задумы аўтара, назва "Вялікі Гэтсбі" павінна паказваць чытачу, што да галоўнага героя трэба ставіцца рознабакова. З аднаго боку, Гэтсбі - моцны, выдатны чалавек з неперадольнай прагай да жыцця. А з другога боку - абмежаваны чалавек, які забіў сам сабе ў пагоні за грашыма і нікчэмнай і сапсаванай жанчынай.

Сюжэт

Гістарычныя моманты

Будынак Фондавай біржы на Wall St - сімвал эканамічных перамог ЗША

1922 год. Злучаныя Штаты Амерыкі знаходзяцца на вяршыні свайго эканамічнага становішча. Апасля Першай Сусветнай вайны пачынаюцца "равучыя дваццатыя". Радыкальна мяняюцца моды і стыль адзення, надыходзіць росквіт джаза і ар-дэко, радыёвяшчанне становіцца паўсюдным, кінематограф здабывае гук і з рэдкага забавы ператвараецца ў масавы выгляд вольнага часу і асобны від мастацтва. У дваццатых гадах быў зроблены шэраг навуковых адкрыццяў і вынаходстваў, якія мелі далёка ідучыя наступствы, адзначаўся беспрэцэдэнтны рост прамысловасці і пакупніцкага попыту. Прапанова на рынку перавышала попыт, што абумовіла параўнальна нізкія цэны на тавары, але на працягу 1920-х гадоў спажыванне расло.

Да 1920-м гадам спецыяльнай васемнаццатай папраўкай да Канстытуцыі ў ЗША было забаронена вытворчасць, продаж і імпарт спіртных напояў. Папраўка была праведзена пры падтрымцы пратэстанцкіх рэлігійных арганізацый і прагрэсістаў. Паколькі ўжыванне спіртных напояў не было забаронена ўвогуле, іх кантрабанда і збыт сталі манаполіяй арганізаванай злачыннасці, што значна павялічыла яе даходы і спрыяла яе распаўсюджванню ў амерыканскім грамадстве. Піцейныя ўстановы таго часу, у якіх падавалі алкагольныя напоі, называлі "спікізі". Распаўсюджаныя на ўсёй тэрыторыі ЗША, яны залежалі ад кантрабандных паставак спіртнога і кантраляваліся рэгіянальнай арганізаванай злачыннасцю.

Сюжэт рамана

Апавяданне напісана ад першай асобы: Нік Карраўэй пачынае сваё апавяданне з савета, які калісьці даў яму забяспечаны бацька, які прасіў не судзіць іншых людзей, якія не валодалі яго перавагамі. Прытрымліванне гэтай радзе ўвайшло ў Ніка ў звычку, за выключэннем выпадку Гэтсбі.

"Whenever you feel like criticizing anyone, just remember that all the people in this world haven't had the advantages that you've had." Арыгінальны тэкст, англ.

"Калі табе захочацца асудзіць каго-небудзь, памятай, што не кожны чалавек на свеце валодае тымі якасцямі, якімі валодаеш ты." Пераклад, бел.

Раман таксама пачынаецца словамі Ніка, пра тое, што ён ужо вярнуўся дадому з Нью-Ёрка. Такім чынам, раман напісаны у стылі рэтраспектывы.

Сваю гісторыю Нік пачынае успамінам пра тое, як арандаваў дом у Уэст-Эгге на Лонг-Айлендзе, дзе, у адрозненне ад Іст-Эгга, жылі не знатныя, але не менш багатыя людзі. Нік наведвае раскошны маёнтак Тома і Дэйзі Бьюкененаў. Дэйзі была траюраднай сястрой Ніка, а яе муж, Том, некалі гуляў у футбол у Йеле. Том малюецца Нікам як пагардлівы чалавек з поглядамі расіста і магутным целаскладам, а Дэйзі як абаяльная, але недалёкая жанчына, маці трохгадовай дачкі. У гэтым доме Нік сустракае Джордан Бэйкер, сяброўку Дэйзі і вельмі вядомага гульца ў гольф. Джордан паведамляе Ніку, што ў Тома ёсць палюбоўніца ў Нью-Ёрку.

Дзеля сустрэчы з апошняй, Міртл Вільсан, жонкай нічога не падазравалага аўтамеханіка Джорджа, Том арандуе кватэру ў горадзе. Тым запрашае туды Ніка, дзе ён таксама знаёміцца ​​з Кэтрын, сястрой Міртл, і з парай Мак-Кі, сябрамі Міртл. Ноч заканчваецца ўсеагульнай папойкай і разбітым носам Міртл, якая раздражняе Тома ўспамінам імя Дэйзі. Нік выдаляецца з гэтага хаосу з містэрам Мак-Кі.

Разбураны ў наш час Beacon Tower з'яўляўся правобразам маёнтка Гэтсбі

Нечакана Нік аказваецца бліжэйшым суседам Джэя Гэтсбі, вельмі багатага чалавека, вядомага правядзеннем шыкоўных весёлых вечарынак у сваім гіганцкім маёнтку, якія кожную суботу наведваюць сотні людзей. Неўзабаве шафёр Гэтсбі прыносіць Ніку фармальнае запрашэнне на адну з такіх вечарынак. Гэтсбі - загадкавы чалавек, аб памеры і крыніцы велізарных багаццяў якога ходзіць шмат чутак. Ніхто з сустрэтых Нікам гасцей нават не ведае, як выглядае Гэтсбі. Болей таго, афіцыйнае запрашенне ад Джэя Гэтсбі - гэта нешта незнаёмае ні слугам, ні гасцям. Нік адзіны, каго Гэтсбі запрасіў на вечарынку сам. Падчас вечарынкі нейкі мужчына пазнае Ніка, і высвятляецца, што яны аднапалчане. Пасля аказваецца, што аднапалчанін Ніка і ёсць сам містэр Гэтсбі. Хутка паміж імі завязваюцца сяброўскія адносіны.

Нік здзіўляецца, калі Гэтсбі прывозіць яго ў Нью-Ёрк і, без тлумачэння прычын свайго ўчынку, агучвае яму гісторыю свайго ўзыходжання па сацыяльнай лесвіцы. Там жа, у непрыкметным "спікізі" за сакрэтнай сценкай цырульні, Нік знаёміцца ​​з кампаньёнам Гэтсбі, цёмным чалавекам, імя якого Мэер Вульфшым.

Вышэйзгаданая знаёмая Ніка, Джордан Бэйкер, распавядае яму пра тое, што Гэтсбі збірае вялікую колькасць гасцей у сябе, спадзяючыся на тое, што Дэйзі, яго былая каханая, выпадкова зазірне да яго. Праз Джордан Гэтсбі просіць Ніка зладзіць яму сустрэчу з Дэйзі. Нік абяцае зрабіць гэта. Адбываецца ўз'яднанне закаханых. Адначасова пачынаецца раман паміж Нікам і Джордан.

Неўзабаве, падчас тлумачэння ў атэлі «Плаза», Том пазнае пра каханне Джэя да Дэйзі, і абвінавачвае яго ў тым, што ён бутлегер. Тым пагражае Гэтсбі і выказвае сваю нянавісць да яго. У адказ Джэй настойвае на тым, каб Дэйзі сказала, што яна ніколі не любіла Тома, спадзеючыся на аднаўленне перапыненага пяць гадоў таму кахання. Дэйзі хоць і вагаецца, але адмаўляецца казаць гэта. Том адчувае перамогу. Ён вырашае, што назад Дэйзі і Гэтсбі паедуць разам, а ён, Нік і Джордан адправяцца ў іншай машыне.

У гэты час Джордж Вільсан скандаліць са сваёй жонкай, западозрыўшы яе ў нявернасці. Яна выбягае з хаты, убачыўшы машыну, якую днём вёў Том. Машына, у якой на гэты раз ехалі Гэтсбі і Дэйзі, збівае Міртл да смерці і хаваецца з месца аварыі. Якія ехалі ззаду Джордан, Нік і Том заўважаюць загінулую. Том пазнае ў ёй сваю каханку. Джордж, які звар'яцеў ад гора, апантаным ідэяй, што вадзіцель машыны, якая збіла Міртл, і быў яе палюбоўнік. Ён вырашае знайсці гэтую машыну і адпомсціць яе гаспадару.

Нік вяртаецца да дома Бьюкененаў і выяўляе непадалёк Гэтсбі, які неспадзявана прагаворваецца, што машынай кіравала Дэйзі. Так як Гэтсбі не мае намеру называць сапраўдную вінаватую аварыі, Нік раіць яму з'ехаць на тыдзень. Апошнія словы, якія Нік кажа джэю, гучаць так: «Нічтожаства на нікчэмнасці, вось яны хто. Вы адзін каштуеце больш за іх усіх, разам узятых ».

Муж забітай, Джордж Вільсан, знаходзіць Гэтсбі па навядзенні Тома і забівае Джэя ў яго басейне, а затым здзяйсняе самагубства. Нік абтэлефаноўвае знаёмых Гэтсбі, але ніхто з іх не прыходзіць на пахаванне. Тым і Дэйзі з'ехалі, не пакінуўшы свайго адрасы. Акрамя Ніка, бацькі Гэтсбі і слуг, на пахаванні прысутнічае толькі чалавек, падобны на пугача, якога Нік сустрэў у бібліятэцы Гэтсбі ў разгар самай першай яго вечарынкі. Пасля разрыву адносін з Джордан Бэйкер і выпадковай сустрэчы з Томам, падчас якой высвятляецца, хто менавіта навёў Вільсана на Гэтсбі, Нік, з'яжджаючы з Нью-Ёрка на Сярэдні Захад, разважае аб немагчымасці вярнуць мінулае.

Героі

  • Нік Карраўэй - выпускнік Ельскага Універсітэта (Канэктыкут, ЗША), родам з Сярэдняга Захаду, ветэран Першай Сусветнай вайны ва ўзросце 29-30 гадоў. Апавядальнік рамана. Бліжэйшы сусед Гэтсбі. Ён вясёлы, любіць пажартаваць, але бліжэй да канца рамана ён замыкаецца ў сабе ў сувязі са смерцю Гэтсбі.
  • Джэй (Джеймс) Гэтсбі (Гэтс) - малады, таямнічы мільянер з таемнымі дзелавымі сувязямі (пазней высветлілася што ён бутлегер), родам з Паўночнай Дакоты. Ён апантаны Дэйзі Бьюкенен, прыгожай дзяўчынай з Луісвілля, штат Кентукі, якую ён сустрэў калі ён быў маладым афіцэрам, адным з размешчаных у лагеры Тэйлар ў Луісвілле падчас Першай Сусветнай вайны. Герой Першай Сусветнай вайны. Гэтсбі, як кажуць, кароткі час вучыўся ў Трыніці-каледжы ў Оксфардзе, Англія, пасля заканчэння Першай Сусветнай вайны.
  • Дэйзі Фей Бьюкенен - прывабная і эгацэнтрычная маладая жанчына з Луісвілля, Кентукі. Стрыечная сястра Ніка і жонка Тома Бьюкенен. Дэйзі калісьці мела рамантычныя адносіны з Гэтсбі, перш чым яна выйшла замуж за Тома. Яе цяжкі выбар паміж Гэтсбі і Томам з'яўляецца адным з цэнтральных канфліктаў у рамане.
  • Томас (Том) Бьюкенен - міліянер, які жыве на Іст-Эгг. Муж Дэйзі. Імпазантны чалавек, моцнага целаскладу з моцным тэнарам і высакамернымі паводзінамі. Нік і Том разам вучылісь у Ельскім універсітэце. Сапраўдны аматар гульні ў пола. На пррацягу усяго рамана дэманструе расісцкія погляды.
  • Джардан Бэйкер - маладая дзяўчына спартыўнага целаскладу. Прафесійны гулец у гольф са злёгку зацененай рэпутацыяй і схільнасцю да хлусні і інтрыг. На працягу ўсяго рамана, косвена развіваецца сюжэт кахання Джардан і Ніка.
  • Джордж Б. Уілсан - механік і уладальнік гаража. Муж Міртл Уілсан. Яго не кахае жонка, і не выносіць Том Бьюкенен, які апісвае яго як "дурнаватага, які сам не ведае, што жыве на свеце". Даведаўшыя аб смерці жонкі, ён забівае Гэтсбі, а потым і самога сабе, памылкова мяркуючы, што Гэтсбі быў за рулем аўтамабіля, які збіў Міртл.
  • Міртл Уілсан -