Вадаспад: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 06:33, 12 студзеня 2017

Вадаспа́д — падзенне вады ў рацэ з аднаго або некалькіх уступаў. Характэрны адрыў воднага патоку ад рэчышча. Уступы ўзнікаюць y месцах, дзе рака перасякае сучляненне ўстойлівых і падатлівых да размыву горных парод. Сіла падаючай вады павольна разбурае ўступ, асабліва каля падэшвы, ён аб- рушваецца, i вадаспад пастаянна адступае ўверх па цячэнні.

Найбольш вядомы Ніягарскі вадаспад y Паўночнай Амерыцы штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца парогі. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных.

Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва ГЭС (напрыклад вадаспад Ківач на рака Суна ў Карэліі). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.

Самы высокі вадаспад ў свеце — Анхель на рацэ Чурун, вышынёй 1054 м, што знаходзіцца ў Паўднёвай Амерыцы (Венесуэла). Другі па велічыні — вадаспад Тугела (411 м.).

Самы шырокі — вадаспад Вікторыя на рацэ Замбезі (шырыня 1800 м, вышыня 120 м). Найбольшы каскад вадаспадаў на рацэ Тугела (933 м) y Афрыцы.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Галай І., Сідор С. Геаграфічны слоўнік школьніка / Пад рэд. В. А. Жучкевіча. — Мн.: Народная асветв, 1986. — С. 47. — 303 с, іл.

Спасылкі

World`s beautiful waterfalls (article) (англ.)

Шаблон:Geo-stub

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:N2 Niagara Falls.jpg|thumb|300px|[[Ніагарскі вадаспад|Ніягарскі вадаспад]] ([[ЗША]] і [[Канада]])]]
 '''Вадаспа́д''' — падзенне вады ў [[Рака|рацэ]] з аднаго або некалькіх уступаў. Характэрны адрыў воднага патоку ад рэчышча. Уступы ўзнікаюць y месцах, дзе рака перасякае сучляненне ўстойлівых і падатлівых да размыву горных парод. Сіла падаючай вады павольна разбурае ўступ, асабліва каля падэшвы, ён аб- рушваецца, i вадаспад пастаянна адступае ўверх па цячэнні.
-Найбольш вядомы Ніягарскі вадаспад y Паўночнай Амерыцы штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца парогі. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных.
+Найбольш вядомы [[Ніягарскі вадаспад]] y [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыцы]] штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца [[Парог ракі|парогі]]. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных.
-Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва ГЭС (напрыклад вадаспад Ківач на р. Суна ў Карэліі). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.
+Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва [[ГЭС]] (напрыклад вадаспад Ківач на рака Суна ў [[Карэлія|Карэліі]]). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.
-Самы высокі вадаспад ў свеце — [[Вадаспад Анхель|Анхель]] на р. Чурун, вышынёй 1054 м, што знаходзіцца ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]] ([[Венесуэла]]). Другі па велічыні — [[вадаспад Тугела]] (411 м.).
+Самы высокі вадаспад ў свеце — [[Вадаспад Анхель|Анхель]] на рацэ Чурун, вышынёй 1054 м, што знаходзіцца ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]] ([[Венесуэла]]). Другі па велічыні — [[вадаспад Тугела]] (411 м.).
-Самы шырокі — Вікторыя на р. Замбезі (шырыня 1800 м, вышыня 120 м), найбольшы каскад вадаспадаў на р. Тугела (933 м) y Афрыцы.
+Самы шырокі — [[вадаспад Вікторыя]] на рацэ [[Рака Замбезі|Замбезі]] (шырыня 1800 м, вышыня 120 м). Найбольшы каскад вадаспадаў на рацэ [[Рака Тугела|Тугела]] (933 м) y [[Афрыка|Афрыцы]].
 [[Выява:Iguazu Décembre 2007 - Panorama 7.jpg|thumb|center|700px|[[Вадаспады Ігуасу]] ([[Аргенціна]] і [[Бразілія]])]]
-== Гл. таксама ==
+== Літаратура ==
+* [[Беларуская энцыклапедыя]]: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: [[Генадзь Пятровіч Пашкоў|Г. П. Пашкоў]] і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
+* ''Галай І., Сідор С.'' Геаграфічны слоўнік школьніка / Пад рэд. В. А. Жучкевіча. — Мн.: Народная асветв, 1986. — С. 47. — 303 с, іл.
+== Спасылкі ==
-* [[Ніягарскі вадаспад]]
 * [http://travel.amerikanki.com/beautiful-waterfalls-world/ World`s beautiful waterfalls (article)] {{ref-en}}
-== Літаратура ==
-* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
 {{geo-stub}}