Цэнтральны выканаўчы камітэт СССР: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
шаблон, катэгорыя |
др ілюстрацыя |
||
Радок 7: | Радок 7: | ||
|тэкст_поля_краіна = {{сцягафікацыя|СССР}} |
|тэкст_поля_краіна = {{сцягафікацыя|СССР}} |
||
|краіна = СССР <!-- правільнае каляровае афармленне--> |
|краіна = СССР <!-- правільнае каляровае афармленне--> |
||
|эмблема = |
|эмблема = Coat of arms of the Soviet Union (1946-1956).svg |
||
|шырыня эмблемы = |
|шырыня эмблемы = |
||
|подпіс эмблемы = |
|подпіс эмблемы = |
||
Радок 19: | Радок 19: | ||
|папярэднік2 = |
|папярэднік2 = |
||
|дата скасавання = [[1938]] |
|дата скасавання = [[1938]] |
||
|пераемнік = |
|пераемнік = [[Вярхоўны Савет СССР]] |
||
|падпарадкаванне = |
|падпарадкаванне = |
||
|штаб-кватэра = [[СССР]], [[Масква]], [[Маскоўскі Крэмль|Крэмль]] |
|штаб-кватэра = [[СССР]], [[Масква]], [[Маскоўскі Крэмль|Крэмль]] |
Версія ад 14:11, 15 чэрвеня 2017
Цэнтральны выканаўчы камітэт СССР | |
---|---|
скарочана — ЦВК СССР | |
Агульная інфармацыя |
|
Краіна | СССР |
Юрысдыкцыя | СССР |
Дата стварэння | 1922 |
Дата скасавання | 1938 |
Заменена на | Вярхоўны Савет СССР |
Штаб-кватэра | СССР, Масква, Крэмль |
Падведамныя органы |
СНК СССР Вярхоўны суд СССР |
Цэнтра́льны выкана́ўчы камітэ́т СССР (ЦВК СССР) — вышэйшы орган дзяржаўнай улады СССР у 1922—1938 гадах, які выбіраўся Усесаюзнымі з'ездамі Саветаў і перыядычна (а на практыцы — эпізадычна) збіраўся на сэсіі ў прамежках паміж Усесаюзнымі з'ездамі Саветаў.
ЦВК СССР выбіраў Прэзідыум, які з'яўляўся вышэйшым органам улады СССР у перыяды паміж сесіямі, а таксама чатырох старшыняў ЦВК па ліку саюзных рэспублік. Чарговыя сесіі ЦВК СССР павінны былі склікацца тры разы ў год , а надзвычайныя — па пастанове Прэзідыума ЦВК СССР, па патрабаванні СНК СССР або ЦВК саюзнай рэспублікі. На практыцы за перыяд з 1922 па 1937 гады ўсяго адбылося 8 з'ездаў Саветаў і 24 сэсіі ЦВК працягласцю ад 1 да 12 дней. Большасць сэсій ЦВК СССР праходзілі ў Маскве, па адной — у Ленінградзе і Тыфлісе[1]. Функцыянаваў да 1938 года.
ЦВК СССР фармаваў Савет народных камісараў СССР, Вярхоўны суд СССР. Быў падсправаздачны Усесаюзнаму з'езду Саветаў.
Структура ЦВК
Да 1924 года ЦВК СССР — аднапалатны орган, заснаваны на падставе арт. 6 Дагавора аб утварэнні СССР[2]. Складаўся з 371 прадстаўніка саюзных рэспублік, якія выбіраліся прапарцыйна іх насельніцтву. Прэзідыум ЦВК абіраўся ў складзе 19 членаў.
Па Канстытуцыі СССР 1924 года[3] складаўся з дзвюх палат: Саюзнага Савета і Савета нацыянальнасцей. Прэзідыум ЦВК абіраўся ў колькасці 21 чалавека (у яго ўваходзілі Прэзідыумы Саюзнага Савета і Савета нацыянальнасцей у поўным складзе).
З'езды Саветаў
- I Усесаюзны з'езд Саветаў (30 снежня 1922 года)
- II Усесаюзны з'езд Саветаў (26 студзеня — 2 лютага 1924 года)
- III З'езд Саветаў (13—20 мая 1925 года)
- IV З'езд Саветаў (18—26 красавіка 1927 года)
- V З'езд Саветаў (20—28 траўня 1929 года)
- VI З'езд Саветаў (8—17 сакавіка 1931 года)
- VII З'езд Саветаў (28 студзеня — 6 лютага 1935 года)
- Надзвычайны VIII З'езд Саветаў (25 лістапада — 5 снежня 1936 года)
Старшыні ЦВК СССР
- Міхаіл Іванавіч Калінін (1922 — 12.01.1938) — ад РСФСР
- Рыгор Іванавіч Пятроўскі (30.12.1922 — 12.01.1938) — ад Украінскай ССР
- Аляксандр Рыгоравіч Чарвякоў (30.12.1922 — 16.06.1937) — ад Беларускай ССР
- Міхаіл Восіпавіч Стакун (17.06.1937 — 14.11.1937) — ад Беларускай ССР
- Нарыман Кербалаі Наджаф аглы Нарыманаў (30.12.1922 — 19.03.1925) — ад ЗСФСР
- Газанфар Махмуд аглы Мусабекаў (21.05.1925 — 12.01.1938) — ад ЗСФСР
- Недзірбай Айтакаў (21.05.1925 — 21.07.1937) — ад Туркменскай ССР
- Файзула Губайдулаевіч Хаджаеў (21.05.1925 — 17.06.1937) — ад Узбекскай ССР
- Нусратула Максум (Лутфулаеў) (18.03.1931 — 04.01.1934) — ад Таджыкскай ССР
- Абдула Рахімбаевіч Рахімбаеў (04.01.1934 — 07.09.1937) — ад Таджыкскай ССР
ЦВК Савецкіх рэспублік
- ЦВК Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Абхазіі (1921—1931)
- ЦВК Азербайджанскай ССР (1921—1938)
- ЦВК Армянскай ССР (1921—1938)
- ЦВК Беларускай ССР (1921—1938)
- ЦВК Бухарскай Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі (1920—1924)
- Усегрузінскі цэнтральны выканаўчы камітэт (Грузінская ССР) (1921—1938)
- ЦВК ЗСФСР (1922—1937)
- ЦВК Казахскай ССР (1937—1938)
- ЦВК Кіргізскай ССР (1937—1938)
- Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт (УЦВК) (РСФСР) (1917—1938)
- ЦВК Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (1919—1920)
- ЦВК Таджыкскай ССР (1930—1938)
- ЦВК Туркестанскай ССР (1918—1924)
- ЦВК Туркменскай ССР (1925—1938)
- ЦВК Узбекскай ССР (1925—1938)
- Усеўкраінскі цэнтральны выканаўчы камітэт (УУЦВК) (Украінская ССР) (1919—1938)
- ЦВК Харэзмскай ССР (1920—1924)
Падведамныя ўстановы
- Камітэты
- Часовы камітэт па загадванню навуковай і вучэбнай часткай устаноў ЦВК СССР (Вучоны камітэт) (1925 — люты 1926)
- Камітэт па загадванню навуковай, вучэбнай і літаратурна-выдавецкай часткай устаноў ЦВК СССР (Вучоны камітэт) (люты 1926 — снежань 1926)
- Камітэт па загадванню навуковымі і навучальнымі ўстановамі ЦВК СССР (Вучоны камітэт) (снежань 1926 — 1937)
Афіцыйныя выданні
- Весткі ЦВК СССР і УЦВК Саветаў рабочых, сялянскіх, чырвонармейскіх і казачых дэпутатаў (1923—1938)
- Веснік ЦВК, СНК і СТА СССР (1923—1924)