Крывічы: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+
+
Радок 11: Радок 11:
Паводле займаных водных сістэм, адрозніваюцца крывічы {{вызн2|1=нёманскія}}, {{вызн2|1=дзвінскія}}, {{вызн2|1=дняпроўскія}}, {{вызн2|1=пскоўскія}}, {{вызн2|1=волжскія}}.
Паводле займаных водных сістэм, адрозніваюцца крывічы {{вызн2|1=нёманскія}}, {{вызн2|1=дзвінскія}}, {{вызн2|1=дняпроўскія}}, {{вызн2|1=пскоўскія}}, {{вызн2|1=волжскія}}.


Даследчыкамі вывучаліся на тэрыторыі рассялення {{вызн2|1=крывічоў-палачан}} гарадзішчы і паселішчы ў [[Віцебск]]у, [[Полацк]]у, Лукомлі. Але найбольш значны матэрыял па гісторыі насельніцтва выяўлены ў Віцебскай вобласці ў курганных могільніках. Дакладна ўстаноўлена, што для полацкіх крывічоў характэрна археалагічная культура доўгіх курганоў Паўночнай Беларусі, у якой прысутнічае шмат элементаў матэрыяльнай культуры ўсходніх балтаў. {{вызн2|1=Смаленскія крывічы}} вельмі блізкія да полацкіх па мове і культуры. Таму ў этнаграфічных адносінах яны часта разглядаюцца як полацка-смаленская група.
Адна з асноўных крыніц утварэння [[Беларусы|беларускай]] народнасці, у склад якой увайшлі полацкай і смаленска-віцебскай галінамі<ref>Грынблат, С.134.</ref>; трывалы этнонім. Яшчэ ў 1859 пры перапісе жыхароў [[Віленская губернія|Віленскай губ.]] 23 тыс. назваліся крывічамі (у пар., 150 тыс. — беларусамі).

Крывічы – адна з асноўных крыніц утварэння [[Беларусы|беларускай]] народнасці, у склад якой увайшлі полацкай і смаленска-віцебскай галінамі<ref>Грынблат, С.134.</ref>; трывалы этнонім. Яшчэ ў 1859 пры перапісе жыхароў [[Віленская губернія|Віленскай губ.]] 23 тыс. назваліся крывічамі (у пар., 150 тыс. — беларусамі).


{{таксама|*}}: [[Славяне|Славяне]], [[Вялікае перасяленне народаў|Вялікае перасяленне народаў]], [[Славянская каланізацыя Беларусі|Славянская каланізацыя Беларусі]].
{{таксама|*}}: [[Славяне|Славяне]], [[Вялікае перасяленне народаў|Вялікае перасяленне народаў]], [[Славянская каланізацыя Беларусі|Славянская каланізацыя Беларусі]].

Версія ад 17:39, 4 сакавіка 2009

Шаблон:Вызнч (гістар. Шаблон:Вызн2, магчыма Шаблон:Вызн2[1]): усходнеславянскае племя (саюз плямёнаў), заходняга паходжання (магчыма, з земляў сучаснай Польшчы або Германіі[2]). Самае шматлікае ўсходнеславянскае племя[3].

Па-рознаму выводзяць гісторыкі назву "крывічы": ад прозвішча старэйшага роду Крыў (Крыва), што найбольш верагодна, ад слоў "крэўныя" (блізкія па крыві, у сэнсе параднёныя), ад імя язычніцкага першасвяшчэнніка Крыва-Крывейтэ, ад "крывізны" гарыстай мясцовасці і інш.

Крывічы займалі значны абшар Усходняй Еўропы. Яны жылі ў вярхоўях Дняпра, Заходняй Дзвіны, Волгі, на поўдні ад Чудскага возера. Звесткі аб іх змешчаны ў "Аповесці мінулых гадоў" пры апісанні падзей 9-10 ст. і папярэдняга часу. Пра крывічоў пісаў таксама візантыйскі гісторык 10 ст. Канстанцін Парфірародны.

У час славянскай каланізацыі масава рассяляліся з захаду на ўсход, занялі землі паміж Пскоўскім возерам на поўначы і Верхнім Сожам і Дзясной на поўдні; паміж Кастрамскім Паволжам на ўсходзе і Верхнім, магчыма, і Сярэднім Панямоннем на захадзе. На сваіх паўночнай і заходняй межах заселеныя імі землі узаемна перамешваліся з землямі дрыгавічоў.

Гл. таксама: Крывіція, Крывы горад, "Качачкі".

Паводле займаных водных сістэм, адрозніваюцца крывічы Шаблон:Вызн2, Шаблон:Вызн2, Шаблон:Вызн2, Шаблон:Вызн2, Шаблон:Вызн2.

Даследчыкамі вывучаліся на тэрыторыі рассялення Шаблон:Вызн2 гарадзішчы і паселішчы ў Віцебску, Полацку, Лукомлі. Але найбольш значны матэрыял па гісторыі насельніцтва выяўлены ў Віцебскай вобласці ў курганных могільніках. Дакладна ўстаноўлена, што для полацкіх крывічоў характэрна археалагічная культура доўгіх курганоў Паўночнай Беларусі, у якой прысутнічае шмат элементаў матэрыяльнай культуры ўсходніх балтаў. Шаблон:Вызн2 вельмі блізкія да полацкіх па мове і культуры. Таму ў этнаграфічных адносінах яны часта разглядаюцца як полацка-смаленская група.

Крывічы – адна з асноўных крыніц утварэння беларускай народнасці, у склад якой увайшлі полацкай і смаленска-віцебскай галінамі[4]; трывалы этнонім. Яшчэ ў 1859 пры перапісе жыхароў Віленскай губ. 23 тыс. назваліся крывічамі (у пар., 150 тыс. — беларусамі).

Гл. таксама: Славяне, Вялікае перасяленне народаў, Славянская каланізацыя Беларусі.

Зноскі

  1. Відаць, патронім ад імя Крэва. Ермаловіч...
  2. Паводле К. Бугі, А. Спіцына, В. Сядова, працыт. у: Ермаловіч, С. 29.
  3. Ермаловіч, С. 28.
  4. Грынблат, С.134.

Шаблон:Літ