Цары маскоўскія

У пачатку ХVI ст. усё большае распаўсюджванне атрымоўвае прызнанне і ідэя божага паходжання ўлады Гасудара. Адным з першых аб гэтым загаварыў Іосіф Волацкі. У сваіх пасланнях да Вялікага Князя Васілія III ён стала менаваў яго «самадзержцам», «царом» і «гасударам усея Рускія зямлі». Больш таго, Іосіф Волоцкий прыпадабняў зямную місію рускага гаспадара Божаму Промыслу: «Царь ведь естеством подобен вышнему Богу», так як ён «скипетр царствия принял от Бога». Сігізмунд Герберштэйн сведчыць, што ў часы Васілія III самога Вялікага Князя яго падданыя звалі «ключником и постельничим Божиим» лічылі, што «...воля гасудара ёсць воля Божыя і, што бы ні зрабіў государ, ён робіць гэта па волі Божыяй»

У гэты жа час атрымала распаўсюджванне канцэпцыя Масквы, як Трэцяга Рыму (два Рыма палі, тэці стаіць, а чацвертаму не быць), якая абгрунтоўвае пераемнасць рускай дзяржавы ад Царграда, які пал пад ударамі мусульман. Старажытнае Візантыйскае царства з яго багавенчанымі імператарамі заўсёды было ўзорам для праваслаўных краін.

16 студзеня 1547 ва Успенскім саборы Маскоўскага Крамля адбылося ўрачысты вянчанне на царства вялікага князя Івана IV, які і стаў першым царом. Такім чынам, тытул цара, як вышэйшы тытул у дзяржаве існаваў з 1547 па 1721 год, калі Пётр I прыняў тытул імператара і Расія стала імперыяй.

Іван IV	1547—1584
Фёдар I	1584—1598
Барыс Гадуноў	1598—1605
Фёдар II	1605
Ілжэдзмітрый I	1605—1606
Васілій Шуйскі	1606—1610
Польская інтэрвенцыя	1610—1613
Міхаіл Фёдаравіч	1613—1645
Аляксей Міхайлавіч	1645—1676
Фёдар III	1676—1682
Іван V	1682—1696 (сумесна з Пятром I)
Пётр I	1682—1696 (сумесна з Іванам V) 1696—1721 (адаасобна)