Апалоны (астэроіды)

Апало́ны — група калязямных астэроідов, названая ў гонар першага адкрытага астэроіда гэта групы — (1862) Апалон. Да аб'ектаў гэтай групы адносяцца астэроіды, якія перасякаюць арбіту Землі (перыгелій менш 1,017 а. а.) і якія маюць вялікую паўвось не меней 1 а. а. Арбіты большасці з іх знаходзяцца паміж арбітамі Венеры і Юпітэра, аднак ёсць і выключэнні. Так, бліжэй усяго да Сонца прыбліжаецца 2005 HC₄ (0,071 а. а., у пяць разоў бліжэй, чым Меркурый), а найбольш аддаляецца ад Сонца 1999 XS₃₅ (35,2 а. а., далей за Нептун).

Апалоны маюць няправільную форму і адносна невялікія памеры, у параўнанні з прадстаўнікамі іншых груп. Найбольшы з іх — (1866) Сізіф, які мае дыяметр каля 8,2 км.

Астэроіды гэтай групы рэгулярна перасякаюць арбіту Землі, таму з'яўляюцца патэнцыйна небяспечнымі. У канцы 1960-х гадоў адносна блізка да Зямлі пралятаў астэроід Ікар. У 1970-х гадах вучоныя сталі актыўней шукаць апалоны. У прыватнасці, некаторыя новыя астэроіды адкрылі Элеанор Хелін і Юджын Шумейкер.

У 1998 годзе, сумеснымі намаганнямі ВПС ЗША, НАСА і Масачусецкага тэхналагічнага інстытута была заснавана праграма LINEAR, мэтай якой стаў пошук калязямных астэроідаў. Большасцю з іх з'яўляюцца апалоны. У 2006 годзе побач з Зямлёй, на адлегласці 432 тыс. км (гэта трохі больш адлегласці да Месяца), пралятаў адзін з апалонаў — 2004 XP₁₄, адкрыты падчас праграмы LINEAR.

Па стане на чэрвень 2010 вядома 3526 апалонаў.

Некаторыя прадстаўнікі апалонаў

Апалон быў адкрыты ў 1932 годзе, але страчаны і пераадкрыты ў 1973 годзе. Таму яго парадкавы нумар вышэй, чым у некаторых іншых прадстаўнікоў апалонаў, да прыкладу, (1566) Ікара.

Название	Вялікая паўвось, а. а.	Перыгелій, а. а.	Афелій, а. е.	Адкрыты
(1566) Ікар (Icarus)	1,077	0,186	1,969	1949
(1620) Геаграфас (Geographos)	1,245	0,827	1,663	1951
(1685) Таро (Toro)	1,367	0,771	1,963	1948
(1862) Апалон (Apollo)	1,470	0,646	2,293	1932
(1863) Антыной (Antinous)	2,259	0,888	3,630	1948
(1864) Дэдал (Daedalus)	1,461	0,563	2,359	1971
(1865) Цэрбер (Cerberus)	1,080	0,576	1,584	1971
(1866) Сізіф (Sisyphus)	1,894	0,874	2,913	1972
(1981) Мідас (Midas)	1,776	0,621	2,931	1973
(4660) Нерэй (Nereus)	1,488	0,952	2,024	1982
(101955) 1999 RQ36	1,126	0,897	1,356	1999
2009 DD45	1,241	0,987	1,495	2009
(136617) 1994 CC	1,6387	0,9546	2,3234	1994
(6489) Голеўка	2,498	0,986	4,009	1994

Гл. таксама

• Атоны
• Амуры
• Астэроіды, якія збліжаюцца з Зямлёй

Крыніцы

• http://www.jpl.nasa.gov/releases/80s/release_1982_0990.html (англ.)
• NASA JPL Small-Body Database Browser (англ.)
• http://www.rol.ru/news/misc/spacenews/06/06/27_006.htm (англ.)