Веліжскі павет: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
афармленне, дапаўненне, пунктуацыя |
Artsiom91Bot (размовы | уклад) др аўтаматычны перанос катэгорыі |
||
Радок 67: | Радок 67: | ||
[[Катэгорыя:Паветы Віцебскай губерні]] |
[[Катэгорыя:Паветы Віцебскай губерні]] |
||
[[Катэгорыя:Паветы Полацкай губерні]] |
[[Катэгорыя:Паветы Полацкай губерні]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Веліж]] |
||
[[Катэгорыя:Веліжскі павет]] |
[[Катэгорыя:Веліжскі павет]] |
Версія ад 16:27, 23 верасня 2017
Веліжскі павет | |||
---|---|---|---|
|
|||
Краіна | Расійская імперыя | ||
Уваходзіць у | Віцебская губерня | ||
Адміністрацыйны цэнтр | Веліж | ||
Дата ўтварэння | 1772 | ||
Дата скасавання | 1927 | ||
Насельніцтва | 100 079 жыхароў (1 897) | ||
Плошча | 4,4 тыс. кв. км | ||
Ве́ліжскі павет, (Вяліжскі павет) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Пскоўскай і Полацкай губерняў, Полацкага намесніцтва, Беларускай, Віцебскай губерняў, якая існавала ў 1772-1927 гадах. Самы ўсходні павет Віцебскай губерні. Трэці па плошчы (пасля Люцынскага і Полацкага) павет Віцебскай губерні (пасля скасавання ў 1866 г. Суражскага павета). Уваходзіў у мяжу аселасці. Цэнтр - горад Веліж.
Адміністрацыйны падзел
У 1906 годзе ў павеце было 13 валасцей [1]:
- Баранаўская,
- Будніцкая,
- Вузскаўская,
- Вязьменская (цэнтр - м. Крутое),
- Ільінская,
- Казакоўская,
- Крэстаўская,
- Маклакоўская,
- Сярцейская,
- Усвяцкая,
- Усмынская,
- Царкавішчанская,
- Чапельская.
У 1926 годзе колькасць валасцей скарацілася да шасці:
- Веліжская,
- Ільінская,
- Крэстаўская,
- Селязнёўская,
- Усвяцкая,
- Усмынская.
Гісторыя
Веліжскі павет у складзе Пскоўскай губерні Расійскай імперыі быў утвораны ў 1772 годзе пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай. У 1776 г. павет быў перададзены ў Полацкую губерню (з 1778 г. — намесніцтва). У 1796 г. павет адышоў да Беларускай губерні, а ў 1802 г. — да Віцебскай. У сакавіку 1924 г. у сувязі са скасаваннем Віцебскай губерні павет быў перададзены ў Пскоўскую губерню. 1 жніўня 1927 г. павет быў скасаваны разам з губерняй.
Насельніцтва
Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 100,1 тыс. чал.[2] У тым ліку беларусаў - 85,7%, яўрэяў - 9,8%, латышоў - 2,5%, рускіх - 1,3%. У павятовым горадзе Вяліжы пражывала 12 193 чал.
У 1926 годзе ў павеце, які зменшыўся да таго часу па плошчы, пражывала 128,2 тыс. чал.
Сучаснае становішча
У цяперашні час тэрыторыя павета (у межах на 1917 г.) уваходзіць у склад Веліжскага раёна Смаленскай вобласці, Куньінскага і Усвяцкага раёнаў Пскоўскай вобласці, Заходнедзвінскага і Жаркоўскага раёнаў Цвярской вобласці Расіі і Віцебскага раёна Віцебскай вобласці Беларусі.
Вядомыя асобы
- Сяргей Вярхоўскі (1909—1963) — савецкі военачальнік беларускага паходжання, контр-адмірал.
- Георгій Даўгяла (1902-1974) — беларускі вучоны-тэрапеўт, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР.
- Бацька Мінай (1891—1964) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху ў Віцебскай вобласці, Герой Савецкага Саюза.
- Мікалай Нікіфароўскі (1845—1910) — беларускі этнограф і фалькларыст.
Спасылкі
- Старыя карты Веліжскага павета на сайце "Литера Ру"
- Веліжскі павет на сайце Radzima.net
- Праваслаўныя цэрквы Веліжскага павета на сайце Згуртавання Беларускай Шляхты
- Рыма-Каталіцкія касцёлы Веліжскага павета на сайце Згуртавання Беларускай Шляхты