Пётр Міронавіч Машэраў: Розніца паміж версіямі

Пётр Міронавіч Машэраў
Пётр Міронавіч Машэраў
	; Пётр Міронавіч Машэраў на паштовай марцы Беларусі
	1966 — 1980
	30 сакавіка 1965 — 4 кастрычніка 1980
Папярэднік	Кірыл Трафімавіч Мазураў
Пераемнік	Ціхан Якаўлевіч Кісялёў
Нараджэнне	26 лютага 1918; в. Шыркі
Смерць	4 красавіка 1980 (62 гады); Смалявіцкі раён, Мінская вобласць, БССР, СССР;
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Імя пры нараджэнні	Машэра Петр
Жонка	Паліна Андрэеўна
Дзеці	дочкі: Наталля і Алёна
Партыя	УКП(б);
Адукацыя	Віцебскі дзяржаўны педагагічны інстытут (1939);
Дзейнасць	палітык
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	палітыка
Бітвы	Вялікая Айчынная вайна;
Узнагароды	Герой СССР
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 23:23, 10 лістапада 2017

Пётр Міронавіч Машэраў, сапраўднае прозвішча Машэра^[2] (13 (26) лютага 1918, в. Шыркі, Сенненскі раён — 4 кастрычніка 1980) — беларускі партыйны і савецкі дзеяч, адзін з арганізатараў і кіраўнікоў падполля і партызанскага руху ў часы Вялікай Айчыннай вайны.

Гады дзяцінства. У партызанах

Нарадзіўся ў сялянскай сям'і. Скончыў Віцебскі педагагічны інстытут імя С. М. Кірава (1939). З 15 жніўня 1939 па 22 чэрвеня 1941 працаваў настаўнікам фізікі і матэматыкі ў Расонскай сярэдняй школе Віцебскай вобласці. У пачатку Вялікай Айчыннай вайны П. М. Машэраў стварыў і ўзначаліў падпольную камсамольскую арганізацыю ў Рассонскім раёне. З красавіка 1942 камандзір партызанскага атрада імя Н. А. Шчорса, з сакавіка 1943 — камісар партызанскай брыгады імя К. К. Ракасоўскага, адначасова з ліст. 1943 — першы сакратар Вілейскага падпольнага абкама ЛКСМБ. П. М. Машэраў прымаў непасрэдны ўдзел у распрацоўцы і правядзенні баявых аперацый. Пад яго кіраўніцтвам партызаны наносілі ўдары па камунікацыях, органам кіравання і забеспячэння нямецкіх войск у Віцебскай і Калінінскай абласцях, Латвійскай ССР. Двойчы паранены.

Партыйны дзеяч

1944—1946: 1-ы сакратар Маладзечанскага абкама;
1946—1947: сакратар ЦК ЛКСМБ;
1947—1954: 1-ы сакратар ЦК ЛКСМБ;
1954—1955: 2-і сакратар Мінскага абкама;
1955—1959: 1-ы сакратар Брэсцкага абкама КПБ;
1959: сакратар, 2-і сакратар ЦК КПБ;
1961: кандыдат у члены ЦК КПСС, з 1964 член ЦК КПСС;
1965—1980: 1-ы сакратар ЦК КПБ.

Кандыдат у члены Палітбюро ЦК КПСС з 1966. Дэпутат ВС СССР 3-5-га і 7-8-га скліканняў, з 1966 член Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР.

Ніхто ні да, ні пасля яго так доўга не ўзначальваў беларускую партыйную арганізацыю — 15,5 года. Гісторыкі адзначаюць, што ў перыяд яго дзейнасці Беларусь дасягнула значных поспехаў у развіцці эканомікі, навукі і культуры, стала адной з высокаразвітых рэспублік былога СССР^{[крыніца?]}.

Пасля смерці, ушанаванне памяці

Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «Чайка», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны 7 кастрычніка 1980 на Усходніх (Маскоўскіх) могілках (участак № 18) у Мінску.

Герой Савецкага Саюза (15 жніўня 1944) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). Герой Сацыялістычнай Працы (10 лютага 1978) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сямю ордэнамі Леніна, медалямі.

Бронзавы бюст П. М. Машэрава ўстаноўлены ў Віцебску. У Мінску імем П. М. Машэрава названыя: праспект (колішняя Паркавая магістраль, цяпер пр-т Пераможцаў) з мемарыяльнай дошкай на доме № 1; завод аўтаматычных ліній; сярэдняя школа № 137 Першамайскага раёна. На доме № 13 на вул. Чырвонаармейскай, дзе жыў П. М. Машэраў, мемарыяльная дошка.

Літаратура

Партийное подполье в Белоруссии, 1941—1944. — Мн., 1984.
Э.Іофэ, доктар гістарычных навук. Артыкул «Хто кіраваў Беларуссю»; газета «Обозреватель», 2007 г.
Антонович, С. В. Петр Машеров: жизнь, судьба, память… : документальная повесть / С. В. Антонович. — Мн., 1998—351 с. Буракова, Т. Гонар і слава нашай зямлі / Т. Буракова // Голас Сенненшчыны. — 2008. — 22 студз. — С. 2.
Величко, В. Товарищ первый секретарь / В. Величко // Рэспублiка. — 2008. — 12 лют. — С. 4.
Гарэлікава, М. Доўгія вёрсты вайны Пятра Машэрава / М. Гарэлікава // Звязда. — 2008. — 13 лют. — С. 2.
Гілеп, У. Ён быў сваім…/ У. Гілеп // Краязнаўчая газета. — 2008. — № 7 (люты). — С. 1, 6.
Голомако, А. Машеров: светлая правда и чёрные мифы / А. Голомако // Белорусская нива. — 2008. — 12 февр. — С. 3.
Егорычев, В. Вся жизнь — служение народу : (к 90-летию со дня рождения П. М. Машерова) / В. Егорычев // Нёман. — 2008. — № 2. — С. 183—187.
Машэраў Пётр Mipонавіч // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Сенненскага раёна / уклад. С. В. Шайко; мастак Э. Э. Жакевіч. — Мн., 2003. — С. 543—545.
Навіцкі, У. І. Жыццё, аддадзенае Беларусі / У. І. Навіцкі // Беларускi гiстарычны часопiс. — 2008. — № 2. — С. 40-48.
Не говори с тоской, их нет… / сост. М. П. Кузьмич [и др.]. — Витебск, 2003—232 с.
Пронько, О. М. Семья Машеровых : биографическая повесть / О. М. Пронько. — Гродно, 2000. — 292 с.
Русецкий, А. В. Верность педагогическому призванию : к 90 летию со дня рождения П. М. Машерова / А. В. Русецкий, А. П. Орлова // Веснік Віцебскага дзяржаўнага універсітэта. — 2008. — № 2. — С. 3-9.
Якутов, В. Д. Петр Машеров : художественно-документальная повесть / В. Д. Якутов. — Мн., 1992—270 с.

Зноскі

↑ ^а ^б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Дубавец С. Караткевіч і ўлада // Радыё Свабода. 20.11.2005.

[_033495c6053bf66f-1] а ^б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[2] Дубавец С. Караткевіч і ўлада // Радыё Свабода. 20.11.2005.

[1]

[2]

@@ Радок 63: / Радок 63: @@
 * [[1961]]: кандыдат у члены [[ЦК КПСС]], з [[1964]] член [[ЦК КПСС]];
 * [[1965]]—[[1980]]: 1-ы сакратар [[Камуністычная партыя Беларусі, 1918|ЦК КПБ]].
-Кандыдат у члены [[Палітбюро ЦК КПСС]] з [[1966]]. Дэпутат [[Вярхоўны савет СССР|ВС СССР]] 3-5-га і 7-8-га скліканняў, з [[1966]] член Прэзідыўма Вярхоўнага Савета СССР.
+Кандыдат у члены [[Палітбюро ЦК КПСС]] з [[1966]]. Дэпутат [[Вярхоўны савет СССР|ВС СССР]] 3-5-га і 7-8-га скліканняў, з [[1966]] член Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР.
 Ніхто ні да, ні пасля яго так доўга не ўзначальваў беларускую партыйную арганізацыю — 15,5 года. Гісторыкі адзначаюць, што ў перыяд яго дзейнасці [[Беларусь]] дасягнула значных поспехаў у развіцці эканомікі, навукі і культуры, стала адной з высокаразвітых рэспублік былога [[СССР]]{{Крыніца?}}.
@@ Радок 69: / Радок 69: @@
 == Пасля смерці, ушанаванне памяці ==
 [[File:Віцебск. 15.JPG|thumb|Бюст П. М. Машэрава ў Віцебску]]
-Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «[[ГАЗ-13|Чайка]]», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны [[7 кастрычніка]] [[1980]] на Усходніх (Маскоўскіх) могілках (участак № 18) у [[Мінск]]у.
+Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «[[ГАЗ-13|Чайка]]», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны [[7 кастрычніка]] [[1980]] на [[Усходнія могілкі|Усходніх (Маскоўскіх) могілках]] (участак № 18) у [[Мінск]]у.
-[[Герой Савецкага Саюза]] ([[15 жніўня]] [[1944]]) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). [[Герой Сацыялістычнай Працы]] ([[10 лютага]] [[1978]]) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сям'ю ордэнамі Леніна, медалямі.
+[[Герой Савецкага Саюза]] ([[15 жніўня]] [[1944]]) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). [[Герой Сацыялістычнай Працы]] ([[10 лютага]] [[1978]]) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сямю ордэнамі Леніна, медалямі.
 Бронзавы бюст П. М. Машэрава ўстаноўлены ў [[Віцебск]]у. У Мінску імем П. М. Машэрава названыя: [[Праспект Машэрава, Мінск|праспект]] (колішняя Паркавая магістраль, цяпер [[Праспект Пераможцаў, Мінск|пр-т Пераможцаў]]) з мемарыяльнай дошкай на доме № 1; завод аўтаматычных ліній; сярэдняя школа № 137 Першамайскага раёна. На доме № 13 на вул. Чырвонаармейскай, дзе жыў П. М. Машэраў, мемарыяльная дошка.