Лепельскі павет

Лепельскі павет
Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Віцебская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Лепель
Дата ўтварэння	1793
Дата скасавання	1923
Насельніцтва	156,7 тыс. (1 897)
Плошча	3,9 тыс. км²

Ле́пельскі павет — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на Беларусі ў 1793—1923 гадах. У 1793-96 гадах уваходзіў у склад Полацкай, у 1802—1923 гадах — Віцебскай губерні. Самы паўднёвы павет Віцебскай губерні. Цэнтр — горад Лепель.

Гісторыя

Утвораны ў 1793 г. на частцы тэрыторыі Полацкага ваяводства ВКЛ, далучанай да Расійскай імперыі ў выніку 2-га падзелу Рэчы Паспалітай. Першапачакова ўваходзіў у склад Полацкага намесніцтва.

У 1796 г. Лепельскі павет быў далучаны да Полацкага павета, а пасля ў 1802 г. быў адноўлены у складзе Віцебскай губерні. У 1923 г. быў перайменаваны ў Бачэйкаўскі павет. У выніку скасавання Віцебскай губерні ў сакавіку 1924 г. быў перададзены пад прамое падпарадкаванне Беларускай ССР. Канчаткова скасаваны ў ліпені 1924 г.

Насельніцтва

На тэрыторыі павета знаходзілася больш 330 маёнткаў, 14 мястэчак.

Па дадзеных перапісу 1897 года, ў павеце пражывала 156,7 тыс. чал. У тым ліку беларусаў - 82,0%, яўрэяў - 11,6%, палякаў - 4,0%, рускіх - 1,7%. У павятовым горадзе Лепелі пражывала 6284 чал.

Адміністрацыйны падзел

У 1913 годзе ў склад павета ўваходзіла 27 валасцей.

Вядомыя асобы

• Канстанцін Абазоўскі (1919—1944) — лётчык, Герой Савецкага Саюза.
• Арцём Вярыга-Дарэўскі (1816—1884) — беларускі паэт, фалькларыст, драматург, публіцыст.
• Антон Грыневіч (1877—1937) — беларускі фалькларыст, выдавец, педагог.
• Леў Даватар (1903—1941) — савецкі ваеначальнік, генерал-маёр, Герой Савецкага Саюза.
• Сяргей Знаёмы (1909—1944) — беларускі журналіст, празаік, паэт.
• Аляксандр Пшчолка (1869—1943) — беларускі празаік, публіцыст, этнограф.
• Аляксандр Семянтоўскі-Курыла (1821-1893) — беларускі і ўкраінскі гісторык.
• Браніслаў Эпімах-Шыпіла (1859—1934) — дзеяч беларускай культуры, выдавец, фалькларыст, мовазнавец, літаратуразнавец.
• Саламон Юдовін (1894—1954) — расійска-яўрэйскі і савецкі графік, мастак, этнограф.

Спасылкі

• Старыя карты Лепельскага павета на сайце "Литера Ру"
• Мапа Лепельскага павета (1820) на Radzima.net
• Праваслаўныя цэрквы Лепельскага павета на сайце Згуртавання Беларускай Шляхты
• Рыма-Каталіцкія касцёлы Лепельскага павета на сайце Згуртавання Беларускай Шляхты

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).