Біржай: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др аўтаматычны перанос катэгорыі
афармленне
Радок 1: Радок 1:
{{НП
{{НП-Літва
|статус = горад
|статус = горад
|беларуская назва = Біржай
|беларуская назва = Біржай
|арыгінальная назва = Biržai
|арыгінальная назва = Biržai
|краіна = Літва
|падначаленне =
|герб = Birzai_COA.gif
|краіна =
|сцяг =
|герб =
⚫
|сцяг =
⚫
|lat_dir = N|lat_deg = 56|lat_min = 12|lat_sec =
|шырыня герба =
⚫
|lon_dir = E|lon_deg = 24|lon_min = 45|lon_sec =
|шырыня сцяга =
|CoordAddon = type:city(15000)_region:LT
|CoordScale =
|выява =
|плошча =
|подпіс =
⚫
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
⚫
|часавы пояс = +2
⚫
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
⚫
|DST =
|тэлефонны код =
|CoordAddon =
|паштовы індэкс =
|CoordScale =
|памер карты краіны =
⚫
|аўтамабільны код =
|памер карты рэгіёна =
⚫
|катэгорыя ў Commons =
|памер карты раёна =
⚫
|сайт =
|мова сайта =
|павет = Панявежыскі
|раён = Біржайскі
|сянюнія =
|карта краіны =
|карта рэгіёна =
|карта раёна =
|унутранае дзяленне =
|від главы =
|глава =
|першае згадванне =
|ранейшыя імёны =
|статус з =
|плошча =
|від вышыні =
|вышыня цэнтра НП =
|афіцыйная мова =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва =
|год перапісу =
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад =
|канфесійны склад =
⚫
|часавы пояс =
|DST =
|тэлефонны код =
|паштовы індэкс =
|паштовыя індэксы =
⚫
|аўтамабільны код =
|від ідэнтыфікатара =
|лічбавы ідэнтыфікатар =
⚫
|катэгорыя ў Commons =
⚫
|сайт =
|мова сайта =
|мова сайта 2 =
|мова сайта 3 =
|мова сайта 4 =
|мова сайта 5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n =
|add2 =
|add3n =
|add3 =
|OpenStreetMap =
}}
}}
'''Біржай''', '''Біржы''' ({{lang-lt|Biržai}}) — горад у паўночнай [[Літва|Літве]], з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Біржайскі раён|Біржайскага раёна]] [[Паневяжыскі павет|Паневяжыскага павета]].
'''Біржай''' ({{lang-lt|Biržai}}, традыцыйная беларуская назва — '''Біржы''') — горад у паўночнай [[Літва|Літве]], з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам [[Біржайскі раён|Біржайскага раёна]] [[Панявежыскі павет|Панявежыскага павета]].


Горад размешчаны за 201 км на поўнач ад [[Вільня|Вільнюса]], недалёка ад мяжы з [[Латвія]]й. Праз горад праходзіць [[чыгунка]] (з [[1938]] года), якая злучае яго з [[Паневяжыс]]ам. Насельніцтва горада складае каля 15 тыс. чалавек.
Горад размешчаны за 201 км на поўнач ад [[Вільнюс]]а, недалёка ад мяжы з [[Латвія]]й. Праз горад праходзіць [[чыгунка]] (з [[1938]] года), якая злучае яго з [[Паневяжыс]]ам. Насельніцтва горада складае каля 15 тыс. чалавек. Размешчаны на рэках [[Апашча]] і [[Аглуюна]] і на беразе возера [[Шырвена]].
Размешчаны на рэках [[Апашча]] і [[Аглуюна]] і на беразе возера [[Шырвена]].


== Назва ==
== Назва ==
⚫
Існуе некалькі варыянтаў паходжання назвы горада. Некаторыя лічаць, што назва ўтварылася ад літоўскага слова ''beržas'', што перакладаецца як [[бяроза]], некаторыя лічаць, што назву гораду дало месца на якім ён быў пабудаваны — ''biržė'', месца вырубленага леса.


⚫
Існуе некалькі варыянтаў паходжання назвы горада. Некаторыя лічаць, што назва ўтварылася ад літоўскага слова ''beržas'', што перакладаецца як [[бяроза]], некаторыя лічаць, што назву гораду дало месца на якім ён быў пабудаваны - ''biržė'', месца вырубленага леса.
== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
[[File:Lithuania Birże Radziwiłł Castle.jpg|thumb|left|[[Біржайскі замак|Замак Радзівілаў]]]]
[[File:Lithuania Birże Radziwiłł Castle.jpg|thumb|left|[[Біржайскі замак|Замак Радзівілаў]]]]
[[File:Lithuania Birże Tyszkiewicz Palace.jpg|thumb|left|Палац Тышкевічаў]]
[[File:Lithuania Birże Tyszkiewicz Palace.jpg|thumb|left|Палац Тышкевічаў]]
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1455]] года, калі [[Казімір Ягелончык]] падараваў горад свайму сакратару [[Рыгор Фрыдконіс|Рыгору Фрыдконісу]]. Фрыдконіс памёр бяздзетным і горад перайшоў [[Радзівілы|Радзівілам]]. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з [[1492]] года да смерці [[Багуслаў Радзівіл|Багуслава Радзівіла]] ў [[1669]] годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У [[1589]] годзе Біржай атрымаў [[магдэбургскае права]]. Горад вярнуўся ва ўласнасць Радзівілам у другой палове [[18 стагоддзе|XVIII стагоддзя]]. Горад атрымаў развіццё дзякуючы гандлёваму шляху [[Рыга]] — [[Вільнюс]].
Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да [[1455]] года, калі [[Казімір Ягелончык]] падараваў горад свайму сакратару [[Рыгор Фрыдконіс|Рыгору Фрыдконісу]]. Фрыдконіс памёр бяздзетным і горад перайшоў [[Радзівілы|Радзівілам]]. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з [[1492]] года да смерці [[Багуслаў Радзівіл|Багуслава Радзівіла]] ў [[1669]] годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У [[1589]] годзе Біржай атрымаў [[магдэбургскае права]]. Горад вярнуўся ва ўласнасць Радзівілам у другой палове [[XVIII стагоддзе|XVIII стагоддзя]]. Горад атрымаў развіццё дзякуючы гандлёваму шляху [[Рыга]] — [[Вільнюс]].


Біржай быў значна зруйнаваны пад час [[Паўночная вайна|Паўночнай вайны]]. У [[1701]] годзе ў горадзе было заключана пагадненне паміж расійскім царом [[Пётр I|Пятром І]] і каралём [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Аўгуст Моцны|Аўгустам Моцным]] аб сумесных дзеяннях супраць [[Швецыя|шведаў]].
Біржай быў значна зруйнаваны пад час [[Паўночная вайна|Паўночнай вайны]]. У [[1701]] годзе ў горадзе было заключана пагадненне паміж расійскім царом [[Пётр I|Пятром І]] і каралём [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Аўгуст Моцны|Аўгустам Моцным]] аб сумесных дзеяннях супраць [[Швецыя|шведаў]].
Радок 40: Радок 82:


== Вядомыя ўраджэнцы і жыхары ==
== Вядомыя ўраджэнцы і жыхары ==
* [[Вітаўтас Брэдзікіс]] (нар. [[20 лістапада]] [[1930]]) — [[літва|літоўскі]] [[архітэктар]]
* [[Вітаўтас Брэдзікіс]] (нар. 1930) — літоўскі архітэктар

== Гл. таксама ==
* [[Радзівілы]]
== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Biržai|выгляд=міні}}
{{Commons|Category:Biržai|выгляд=міні}}

{{Гарады Літвы}}
{{Гарады Літвы}}


[[Катэгорыя:Гарады Літвы]]
[[Катэгорыя:Біржай| ]]
[[Катэгорыя:Біржай]]

Версія ад 23:42, 28 студзеня 2018

Горад
Біржай
літ.: Biržai
Герб
Герб
Краіна
Павет
Раён
Каардынаты
Першая згадка
1455
Плошча
  • 16,35 км²
Вышыня цэнтра
53 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • ▼10 444 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
LT-41001
Афіцыйны сайт
birzai.lt (літ.)
Біржай на карце Літвы
Біржай (Літва)
Біржай

Біржай (літ.: Biržai, традыцыйная беларуская назва — Біржы) — горад у паўночнай Літве, з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Біржайскага раёна Панявежыскага павета.

Горад размешчаны за 201 км на поўнач ад Вільнюса, недалёка ад мяжы з Латвіяй. Праз горад праходзіць чыгунка (з 1938 года), якая злучае яго з Паневяжысам. Насельніцтва горада складае каля 15 тыс. чалавек. Размешчаны на рэках Апашча і Аглуюна і на беразе возера Шырвена.

Назва

Існуе некалькі варыянтаў паходжання назвы горада. Некаторыя лічаць, што назва ўтварылася ад літоўскага слова beržas, што перакладаецца як бяроза, некаторыя лічаць, што назву гораду дало месца на якім ён быў пабудаваны — biržė, месца вырубленага леса.

Гісторыя

Замак Радзівілаў
Палац Тышкевічаў

Першыя згадкі аб горадзе адносяцца да 1455 года, калі Казімір Ягелончык падараваў горад свайму сакратару Рыгору Фрыдконісу. Фрыдконіс памёр бяздзетным і горад перайшоў Радзівілам. Ва ўласнасці Радзівілаў горад знаходзіўся з 1492 года да смерці Багуслава Радзівіла ў 1669 годзе, калі горад перайшоў у нямецкую ўласнасць, як прыданае дачкі Багуслава. У 1589 годзе Біржай атрымаў магдэбургскае права. Горад вярнуўся ва ўласнасць Радзівілам у другой палове XVIII стагоддзя. Горад атрымаў развіццё дзякуючы гандлёваму шляху Рыга — Вільнюс.

Біржай быў значна зруйнаваны пад час Паўночнай вайны. У 1701 годзе ў горадзе было заключана пагадненне паміж расійскім царом Пятром І і каралём Рэчы Паспалітай Аўгустам Моцным аб сумесных дзеяннях супраць шведаў.

Пасля падзелу Рэчы Паспалітай, горад у 1794 годзе быў перададзены Тышкевічам.

З 1950 года Біржай — раённы цэнтр Літоўскай ССР, з 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Спасылкі

  1. ↑ Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Біржай&oldid=3089906"