Яблык: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 19:19, 23 сакавіка 2018

Я́блык — садавіна, плод яблыні. Адзін з самых пашыраных відаў садавіны. Радзімай яблыка лічыцца Цэнтральная Азія. У цяперашні час найбольш распаўсюджанай з'яўляецца яблыня хатняя і яе шматлікія сарты. Гэта адзін з пладоў дрэва, што найбольш шырока культывуецца. Найбольш шырока вядомым з многіх прадстаўнікоў роду яблыня Сіверса, якія выкарыстоўваюцца людзьмі. Яблыкі растуць на невялікіх ліставых дрэвах. Радзімай яблыні лічыцца Цэнтральная Азія, дзе і да нашага часу прарастае яе дзікі продак, Ябланя Сіверса. Яблыкі вырошчваюцца ў Азіі і Еўропы на працягу тысяч гадоў, у Паўночную Амерыку яны патрапілі разам з еўрапейскімі каланістамі. Яблыкі прысутнічаюць у міфалогіі і рэлігіях шматлікіх народаў, у тым ліку ў нарвежскай, грэчаскай і хрысціянскай традыцыях. У 2010 годзе быў расшыфраваны ген яблыка, што прывяла да новых разуменняў барацьбы з хваробамі і селекцыі яблыкаў.

Вядомы звыш за 7500 вядомых сартоў яблыкаў. Розныя гатункі выгадоўваюцца для розных густаў і мэт, у тым ліку для ўжывання ў ежу і вытворчасці сідру. Хатнія яблыкі, як правіла, размножваюцца прышчэпкамі, у той час як дзікія яблыкі добра растуць з насення. Дрэвы схільныя да ліку грыбковых, бактэрыяльных хвароб і ўздзеяння шкоднікаў.

У 2005 годзе ва ўсім свеце было вырашчана звыш 55 млн тон яблыкаў на агульную суму каля 10 мільярдаў долараў. Кітай вырабіў каля 35 % ад гэтай сумы, у той як ЗША з'яўляецца другім паводле колькасці яблыкаў вытворцам, з больш чым 7,5 % ад сусветнай вытворчасці. Іран займае трэцяе месца, месцы пасля займаюць Турцыя, Расія, Італія і Індыя. Яблыкі часцяком ядуць сырымі, але іх таксама выкарыстоўваюць у многіх харчовых прадуктах, як то дэсерты і напоі. Яблыкі добрым чынам уздзейнічаюць на арганізм чалавека, аднак часам могуць назірацца алергічныя рэакцыі на розныя бялкі ў яблыках.

Гл. таксама

Яблычны сок

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Яблык
Факты пра яблыкі
Сорты яблыкаў. Бабуліны парады
Карысныя ўласцівасці яблыкаў

Шаблон:Fruit-stub

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{значэнні}}
 [[Image:Red Apple.jpg|thumb|Яблык]]
+[[Файл:Яблоко Голден.jpg|міні|Яблык гатунку «Голден»]]
+[[File:Fuji apple.jpg|thumb|Два яблыкі Фуджы. У 1992 годзе хлебаробы Вашынгтон яблыкаў збіраюць каля 805,000 скрынкі быццам на Фуджы цяпер. Праз тры гады вытворчасць вырасла ў чатыры разы, да 3, 5 мільёнаў каробак.]]
 '''Я́блык''' — [[садавіна]], плод [[яблыня|яблыні]]. Адзін з самых пашыраных відаў садавіны. Радзімай яблыка лічыцца [[Цэнтральная Азія]]. У цяперашні час найбольш распаўсюджанай з'яўляецца [[яблыня хатняя]] і яе шматлікія сарты. Гэта адзін з пладоў дрэва, што найбольш шырока культывуецца. Найбольш шырока вядомым з многіх прадстаўнікоў роду [[яблыня Сіверса]], якія выкарыстоўваюцца людзьмі. Яблыкі растуць на невялікіх ліставых дрэвах. Радзімай яблыні лічыцца [[Цэнтральная Азія]], дзе і да нашага часу прарастае яе дзікі продак, Ябланя Сіверса. Яблыкі вырошчваюцца ў [[Азія|Азіі]] і [[Еўропа|Еўропы]] на працягу тысяч гадоў, у [[Паўночная Амерыка|Паўночную Амерыку]] яны патрапілі разам з еўрапейскімі каланістамі. Яблыкі прысутнічаюць у [[міфалогія|міфалогіі]] і [[рэлігія]]х шматлікіх народаў, у тым ліку ў [[нарвегія|нарвежскай]], [[грэцыя|грэчаскай]] і [[хрысціянства|хрысціянскай]] традыцыях. У [[2010]] годзе быў расшыфраваны [[ген]] яблыка, што прывяла да новых разуменняў барацьбы з хваробамі і [[селекцыя|селекцыі]] яблыкаў.