Беларуская археалогія: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
VladimirZhV (размовы | уклад) афармленне |
→Даследчыцкія ўстановы: удакладненне |
||
Радок 7: | Радок 7: | ||
* [[Вышэйшая навучальная ўстанова|вышэйшыя навучальныя ўстановы]] (пераважна тыя, якія маюць [[Гісторыя|гістарычныя]] [[факультэт]]ы і спецыяльнасці, у асноўным [[універсітэт]]ы); |
* [[Вышэйшая навучальная ўстанова|вышэйшыя навучальныя ўстановы]] (пераважна тыя, якія маюць [[Гісторыя|гістарычныя]] [[факультэт]]ы і спецыяльнасці, у асноўным [[універсітэт]]ы); |
||
* [[Гісторыя Беларусі|гістарычныя]], гісторыка-[[Краязнаўства|краязнаўчыя]] [[Музей|музеі]] (пераважна [[нацыя]]нальнага і абласнога ўзроўняў). |
* [[Гісторыя Беларусі|гістарычныя]], гісторыка-[[Краязнаўства|краязнаўчыя]] [[Музей|музеі]] (пераважна [[нацыя]]нальнага і абласнога ўзроўняў). |
||
Дазвол на правядзенне даследаванняў выдае |
Дазвол на правядзенне даследаванняў выдае Прэзідыум [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]]. |
||
== Гістарыяграфія == |
== Гістарыяграфія == |
Версія ад 12:58, 24 сакавіка 2018
Беларуская археалогія, археалогія Беларусі — тэрытарыяльная галіна археалогіі.
Даследчыцкія ўстановы
Археалагічныя даследаванні ў Рэспубліцы Беларусь вядуць:
- Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі;
- вышэйшыя навучальныя ўстановы (пераважна тыя, якія маюць гістарычныя факультэты і спецыяльнасці, у асноўным універсітэты);
- гістарычныя, гісторыка-краязнаўчыя музеі (пераважна нацыянальнага і абласнога ўзроўняў).
Дазвол на правядзенне даследаванняў выдае Прэзідыум НАН Беларусі.
Гістарыяграфія
Гістарыяграфія беларускай археалогіі ўзнікла намаганнямі К. П. Тышкевіча ў сярэдзіне 19 ст., практычна адначасова з узнікненнем самой гэтай галіны ведаў. Тышкевіч у сваіх працах не толькі сістэматычна асвятляў тагачасныя даследаванні археолагаў і краязнаўцаў, але і ўпершыню паспрабаваў ахарактарызаваць іх погляды на старажытную гісторыю, разгледзець ідэі і гіпотэзы сваіх папярэднікаў, увёў у навуковы ўжытак раней невядомыя імёны даследчыкаў.
Больш сцісла, а часам і павярхоўна, закранаў адпаведныя тэмы Я. П. Тышкевіч; павярхоўна і бегла — А. К. Кіркор, І. І. Крашэўскі, У. Сыракомля, П. М. Шпілеўскі, В. А. Каратынскі, К. А. Гаворскі і інш.
Экскурсы ў гісторыю развіцця беларускага краязнаўства і археалогіі рабілі А. П. Сапуноў, Е. Р. Раманаў, М. В. Доўнар-Запольскі, В. А. Шукевіч, Ф. В. Пакроўскі і інш.
У 1920-я—1930-я гады за гістарыяграфічны агляд вывучэння старажытнасцяў паўночнай Беларусі ўзяўся Б. Р. Брэжга, некаторыя імёны былі названыя ім упершыню. Іншымі значнымі даследнікамі прадмету ў савецкі перыяд былі М. І. Каспяровіч з гістарыяграфіяй беларускага краязнаўства (у перыяд з сярэдзіны 19 ст.) і С. А. Дубінскі з гістарыяграфіяй беларускай археалогіі. Таксама гэтыя пытанні закраналіся ў кароткіх гістарыяграфічных публікацыях М. Ламакі, Д. Васілеўскага, М. М. Нікольскага, У. І. Пічэты, У. М. Перцава і інш. Таксама гістарыяграфіі даследаванняў беларускай матэрыяльнай культуры ўдзялялі ўвагу В. К. Бандарчык, М. Ф. Піліпенка, А. У. Арцыхоўскі.
Універсальнае значэнне ў развіцці гістарыяграфіі археалогіі і краязнаўства, у тым ліку беларускіх, мелі навуковыя канцэпцыі А. А. Фармозаў.
Наогул, да 1980-х гадоў існавала мала спецыяльных гістарыяграфічных даследаванняў прадмету. Змястоўныя звесткі пра дакастрычніцкую беларускую археалогію, пераважна паўночных земляў Беларусі, і менш пра краязнаўства, даў Л. В. Аляксееў, пра савецкую — У. Д. Будзько і А. Р. Мітрафанаў. Тэму таксама закраналі Л. Д. Побаль, А. М. Пяткевіч, У. А. Калеснік, А. І. Мальдзіс.
Да пытанняў мясцовага краязнаўства і археалогіі звярталіся польскія даследчыкі: Ю. Кастшэўскі, А. Абрамовіч.
Серыі зборнікаў
- Матэрыялы па археалогіі Беларусі (МАБ, выдаецца з 1957 г.)
- Археалагічныя даследаванні ў еўрарэгіёне «Дняпро» (з 2012)[1].
Зноскі
Літаратура
- Каханоўскі Г. А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI—XIX стст. / Навук. рэд. Л. Д. Побаль. — Мн.: Навука і тэхніка, 1984. — 120 с. С. 3—10.
Спасылкі
Галерэя
-
Археалагічны аб'ект — гарадзішча, і ахоўны знак. Вёска Лоск, Гародзькаўскі сельсавет, Валожынскі р-н, Мінская вобл.