Вадаспад: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 12:25, 23 красавіка 2018

Вадаспа́д — падзенне вады ў рацэ з аднаго або некалькіх уступаў. Характэрны адрыў воднага патоку ад рэчышча. Уступы ўзнікаюць y месцах, дзе рака перасякае сучляненне ўстойлівых і падатлівых да размыву горных парод. Сіла падаючай вады павольна разбурае ўступ, асабліва каля падэшвы, ён абрушваецца, i вадаспад пастаянна адступае ўверх па цячэнні.

Найбольш вядомы Ніягарскі вадаспад y Паўночнай Амерыцы штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца парогі. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных (напрыклад вадаспад Ківач на рака Суна ў Карэліі).

Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва ГЭС (напрыклад вадаспады Гуайра на рацэ Парана ў Паўднёвай Амерыцы). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.

Самы высокі вадаспад ў свеце — Анхель на рацэ Чурун, вышынёй 1054 м, што знаходзіцца ў Паўднёвай Амерыцы (Венесуэла). Другі па велічыні — вадаспад Тугела (411 м.).

Самы велічны — вадаспад Вікторыя на рацэ Замбезі (шырыня 1800 м, вышыня 120 м). Самы шырокі вадаспад — Кхон на рацэ Меконг — 10 км з улікам астравоў. Найбольшы каскад вадаспадаў на рацэ Тугела (933 м) y Афрыцы.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Галай І., Сідор С. Геаграфічны слоўнік школьніка / Пад рэд. В. А. Жучкевіча. — Мн.: Народная асветв, 1986. — С. 47. — 303 с, іл.

Спасылкі

World`s beautiful waterfalls (article) (англ.)

Шаблон:Geo-stub

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 '''Вадаспа́д''' — падзенне вады ў [[Рака|рацэ]] з аднаго або некалькіх уступаў. Характэрны адрыў воднага патоку ад рэчышча. Уступы ўзнікаюць y месцах, дзе рака перасякае сучляненне ўстойлівых і падатлівых да размыву горных парод. Сіла падаючай вады павольна разбурае ўступ, асабліва каля падэшвы, ён абрушваецца, i вадаспад пастаянна адступае ўверх па цячэнні.
-Найбольш вядомы [[Ніягарскі вадаспад]] y [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыцы]] штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца [[Парог ракі|парогі]]. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных.
+Найбольш вядомы [[Ніягарскі вадаспад]] y [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыцы]] штогод адступае на 0,7—0,9 м. Пры значным разбурэнні ўступу на месцы вадаспада могуць утварыцца [[Парог ракі|парогі]]. Вадаспады найчасцей трапляюцца на горных рэках, але бываюць і на раўнінных (напрыклад вадаспад [[Ківач]] на рака Суна ў [[Карэлія|Карэліі]]).
-Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва [[ГЭС]] (напрыклад вадаспад Ківач на рака Суна ў [[Карэлія|Карэліі]]). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.
+Вадаспады перашкаджаюць суднаходству і сплаву лесу. Выкарыстоўваюцца для будаўніцтва [[ГЭС]] (напрыклад вадаспады [[Гуайра]] на рацэ Парана ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]]). Штучныя вадаспады ствараюцца плацінамі і іншымі гідратэхнічнымі збудаваннямі.
 Самы высокі вадаспад ў свеце — [[Вадаспад Анхель|Анхель]] на рацэ Чурун, вышынёй 1054 м, што знаходзіцца ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]] ([[Венесуэла]]). Другі па велічыні — [[вадаспад Тугела]] (411 м.).
-Самы шырокі — [[вадаспад Вікторыя]] на рацэ [[Рака Замбезі|Замбезі]] (шырыня 1800 м, вышыня 120 м). Найбольшы каскад вадаспадаў на рацэ [[Рака Тугела|Тугела]] (933 м) y [[Афрыка|Афрыцы]].
+Самы велічны — [[вадаспад Вікторыя]] на рацэ [[Рака Замбезі|Замбезі]] (шырыня 1800 м, вышыня 120 м). Самы шырокі вадаспад — [[Кхон]] на рацэ [[Меконг]] — 10 км з улікам астравоў. Найбольшы каскад вадаспадаў на рацэ [[Рака Тугела|Тугела]] (933 м) y [[Афрыка|Афрыцы]].
 [[Выява:Iguazu Décembre 2007 - Panorama 7.jpg|thumb|center|700px|[[Вадаспады Ігуасу]] ([[Аргенціна]] і [[Бразілія]])]]