Амур

Амур
кіт.: 黑龙江 руск.: Амур маньчж. ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ ᡠᠯᠠ
Характарыстыка
Даўжыня	2824 (4359 с Онон-Шилка; 4400 с Аргунью) км
Басейн	1 855 000 км²
Расход вады	10 900 м³/с
Вадацёк
Выток	Анон
• Вышыня	304 м
• Каардынаты	53°20′00″ пн. ш. 121°28′53″ у. д.
Вусце	Амурскі ліман Японскага мора
• Каардынаты	52°59′28″ пн. ш. 141°02′48″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма	Ціхі акіян
Краіна	Расія  Кітай
Код у ДВР	20030300112118100000012
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аму́р — рака ва Усходняй Азіі, у Расійскай Федэрацыі (большая частка) і КНР. Па Амуры праходзіць частка граніцы Расіі і Кітая. Утвараецца ад зліцця рэк Шылка і Аргунь. Упадае ў Амурскі ліман Ахоцкага мора.

Даўжыня 4440 км. Плошча вадазбору 1855 тыс. км² (10-е месца ў свеце).

Басейн

У верхнім цячэнні (да вусця Зеі) цячэ ў вузкай даліне. Справа да ракі падыходзяць адгор'і Вялікага Хінгана. У сярэднім цячэнні (ад вусця Зеі да Хабараўска) даліна шырокая, толькі ў месцы перасячэння хрыбта Малы Хінган ператвараецца ў цясніну. У нізоўях рака выходзідь на Ніжнеамурскую нізіну, мае шырокую даліну, рэчышча разгаліноўваецца на рукавы. Асноўныя прытокі: Зея, Бурэя, Амгунь (злева), Сунгары, Усуры (справа).

У басейне Амура больш за 60 тыс. аэераў агульнай плошчай каля 9,7 тыс. км².

Жыўленне, водны і лядовы рэжым

Жыўленне пераважна (2/3 сцёку) ад летне-восеньскіх мусонных дажджоў. Разводдзе э ліпеня да верасня, утвараецца дажджавымі паводкамі. У суткі па Амуры прадодзідь 41 тыс. т наносаў. Замярзае ў лістападзе, крыгаход у красавіку—маі. Сярэднегадавы расход вады ў вусці 10 900 м³/с (максімальны 40 000 м³/с). На ніжняе цячэнне ўплываюць прылівы і адлівы.

Гаспадарчае выкарыстанне

Вядзецца рыбалоўства. Асноўныя прамысловыя рыбы: кета, гарбуша, таўсталобік, калуга, амурскі сом і інш. Значныя гідраэнергетычныя рэсурсы. Суднаходны на ўсім працягу. На Амуры стаяць гарады Благавешчанск, Хабараўск, Айхой і інш. У сярэднім цячэнні Хінганскі, ніжэй — Камсамольскі запаведнік.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).

Спасылкі

• Попов И. В. Амур (река в Азии) // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)