Наўгародская дзяржава: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Тэгі: Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта
др арфаграфія
Радок 1: Радок 1:
{{Гістарычная дзяржава
{{Гістарычная дзяржава
| назва = Наўгародзкая рэспубліка
| назва = Наўгародская рэспубліка
| саманазва = Новгородская земьля
| саманазва = Новгородская земьля
| сцяг =
| сцяг =
Радок 8: Радок 8:
| дэвіз =
| дэвіз =
| на карце = Novgorod1400.png
| на карце = Novgorod1400.png
| апісанне = Наўгародзкая рэспубліка ў 1400 годзе
| апісанне = Наўгародская рэспубліка ў 1400 годзе
| мова = [[Старажытнанаўгародскі дыялект]]
| мова = [[Старажытнанаўгародскі дыялект]]
| сталіца = [[Вялікі Ноўгарад|Ноўгарад]]
| сталіца = [[Вялікі Ноўгарад|Ноўгарад]]

Версія ад 09:11, 21 чэрвеня 2018

Гістарычная дзяржава
Наўгародская рэспубліка
Новгородская земьля
Герб
Герб

< 
 >
 >
1136 — 1478

Сталіца Ноўгарад
Найбуйнейшыя гарады Ноўгарад, Ладага, Руса, Вятка,Таржок, Валак на Ламе, Волагда, Бежацк, Пскоў
Мова(ы) Старажытнанаўгародскі дыялект
Афіцыйная мова старажытнаруская мова і Старажытнанаўгародскі дыялект
Рэлігія праваслаўе і Finnic paganism[d]
Грашовая адзінка грыўна[d] і Q4322473?
Плошча
  • 3 000 000 км²
Форма кіравання Дэмакратычная рэспубліка з элементамі алігархіi
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Наўгародская рэспубліка, Наўгародская феадальная арыстакратычная рэспубліка[1] — феадальная дзяржава з арыстакратычна-рэспубліканскай формай кіравання. Існавала на паўночна-заходніх землях Русі ў 11361478. Сталіца («старэйшы горад») — Вялікі Ноўгарад.

У перыяд найбольшай магутнасці Наўгародская зямля складалася з 5 правінцый (пяцін) і «зямель наўгародскіх», на чале якіх стаяў Ноўгарад, як «старэйшы горад». Займаная тэрыторыя ўключала землі вакол Анежскага возера, дасягаючы Белага мора на паўночным усходзе ад Ноўгарада (Абанежская пяціна), землі вакол Ладажскага возера, дасягаючы Фінскага заліва на паўночным захадзе (Водзьская пяціна), землі на паўднёвым захадзе ад Ноўгарада, дасягаючы возера Ільмень на паўднёвым захадзе (Шалонская пяціна); землі на паўднёвым усходзе ад Ноўгарада (Дзярэўская пяціна). Далей на ўсход ад Ноўгарада, на водападзелах паміж р. Мстой і прытокамі Волгі, размяшчалася пятая пяціна. «Землі наўгародскія» мясціліся ў басейнах рэк Паўночная Дзвіна, Пячора, Вятка.

Наўгародская арыстакратычная рэспубліка ўзнікла ў выніку аслаблення ўлады Кіева пасля смерці Уладзіміра Манамаха (1125). Наўгародскае веча перастала прыймаць князёў-намеснікаў з Кіева, а пачало запрашаць князёў самастойна, на сваіх умовах; княжацкая адміністрацыя фарміравалася ў Ноўгарадзе. Трохі пазней склалася і традыцыя запрашэння архіепіскапаў замест прыняцця тых, каго прызначыў кіеўскі мітрапаліт.

У 1348 са складу Наўгародскай дзяржавы выдзеліўся ў самастойную дзяржаву ўзмацнелы Пскоў са сваімі землямі (гл. Пскоўская рэспубліка).

Дзяржава спыніла сваё самастойнае існаванне ў выніку заваявання яе маскоўскім вялікім князем Іванам III у 1478 і наступнага далучэння ўсіх да маскоўскай дзяржавы наўгародскіх зямель. Некаторыя структурныя адзінкі існавалі прыблізна да 3-й чвэрці XVI ст.

Гл. таксама

Зноскі

  1. Гісторыя дзяржавы і права Расіі.

Літаратура