Яраслаў Дамброўскі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др →‎Біяграфія: clean up з дапамогай AWB
Радок 1: Радок 1:
{{Ваенны дзеяч}}
{{цёзкі2|Дамброўскі}}
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]]
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]]
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||Горад Жытомір}} — {{ДС|23|5|1871}}, {{МС|Парыж||Горад Парыж}}) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч.
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||Горад Жытомір}} — {{ДС|23|5|1871}}, {{МС|Парыж||Горад Парыж}}) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч.
Радок 4: Радок 6:
== Біяграфія ==
== Біяграфія ==


Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям'і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў [[Аляксандраўскі Брэст-Літоўскі кадэцкі корпус|Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе]], дзе сябраваў з [[Апалінарый Гіляравіч Гараўскі|Апалінарыем Гараўскім]] і [[Мікалай Васільевіч Сакалоў|Мікалаем Сакаловым]], затым быў С адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу [[Паўстанне 1863-1864 гадоў|паўстання]] быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб'яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб'яднанне польскай дэмакратыі).
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям’і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў [[Аляксандраўскі Брэст-Літоўскі кадэцкі корпус|Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе]], дзе сябраваў з [[Апалінарый Гіляравіч Гараўскі|Апалінарыем Гараўскім]] і [[Мікалай Васільевіч Сакалоў|Мікалаем Сакаловым]], затым быў С адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу [[Паўстанне 1863-1864 гадоў|паўстання]] быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб’яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб’яднанне польскай дэмакратыі).


Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання [[Легіёны польскія|польскім легіёнам]], але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях [[Парыжская камуна|Парыжскай камуны]]: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер.
Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання [[Легіёны польскія|польскім легіёнам]], але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях [[Парыжская камуна|Парыжскай камуны]]: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер.
Радок 17: Радок 19:
* Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил.
* Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил.


{{Бібліяінфармацыя}}
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}}
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}}
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]]
Радок 23: Радок 26:
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Францыі]]
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Францыі]]
[[Катэгорыя:Военачальнікі Францыі]]
[[Катэгорыя:Военачальнікі Францыі]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Жытоміры]]
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]]
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]]

[[Катэгорыя:Парыжская камуна]]
[[Катэгорыя:Парыжская камуна]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войн]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войн]]

Версія ад 22:46, 9 кастрычніка 2018

Яраслаў Дамброўскі
польск.: Jarosław Dąbrowski
Дата нараджэння 12 лістапада 1836(1836-11-12)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 23 мая 1871(1871-05-23)[4] (34 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Альма-матар
Грамадзянства
Род войскаў Руская імператарская армія
Званне штабс-капітан і генерал
Бітвы/войны
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Дамброўскі.

Яраслаў Дамброўскі (польск.: Jarosław Dąbrowski, 13 лістапада 1836, Жытомір — 23 мая 1871, Парыж) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч.

Біяграфія

Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям’і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе, дзе сябраваў з Апалінарыем Гараўскім і Мікалаем Сакаловым, затым быў С адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу паўстання быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб’яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб’яднанне польскай дэмакратыі).

Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання польскім легіёнам, але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях Парыжскай камуны: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер.

Зноскі

  1. ↑ Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation — Montpellier: ABES, 2001.
  2. ↑ L'Humanité — RF: 1904. — ISSN 0242-6870; 2496-8617
  3. ↑ а б Домбровский Ярослав // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. ↑ Jarosław Dąbrowski // Internetowy Polski Słownik Biograficzny

Літаратура

  • Rozaiowski W. Źyvot jenerala Jarosława Dąbrowskiego. Lwów, 1878; wydanie 2-e, Warszawa, 1955.
  • Гранин Д. Генерал Коммуны (Ярослав Домбровский). М.: «Советская Россия», 1965.
  • Дьяков В. А. Ярослав Домбровский. М.: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1969. (Жизнь замечательных людей).
  • Славин Л. За нашу и вашу свободу! Повесть о Ярославе Домбровском. М.: Издательство политической литературы, 1968. (Пламенные революционеры). — 351 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 325 с, ил.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Яраслаў_Дамброўскі&oldid=3221262"