Медзь: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Тэг: Праўка праз маб. дадатак
дрНяма тлумачэння праўкі
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
Радок 4: Радок 4:
Медзь вядомая са старажытных часоў: гэта першы метал, які замяніў камень у першабытных прыладах працы — пачатак [[Медны век|меднага веку]] датуецца прыкладна 4-м тысячагоддзем да н.э.
Медзь вядомая са старажытных часоў: гэта першы метал, які замяніў камень у першабытных прыладах працы — пачатак [[Медны век|меднага веку]] датуецца прыкладна 4-м тысячагоддзем да н.э.


Адкрыццё [[Старажытны Егіпет|старажытнымі егіпцянамі]] [[бронза|бронзы]] (сплаву медзі з [[волава]]м) — больш лёгкаплаўкай і цвёрдай, чым сама медзь — паклала канец кароткаму меднаму веку і пачатак намнога даўжэйшаму веку [[Бронзавы век|бронзаваму]]: з канца 4-га па 1-е тысячагоддзе да н.э.
Адкрыццё [[Старажытны Егіпет|старажытнымі егіпцянамі]] [[бронза|бронзы]] (сплаву медзі з [[волава]]м) — больш лёгкаплаўкай і цвёрдай, чым сама медзь — паклала канец кароткаму меднаму веку і пачатак намнога даўжэйшаму веку [[Бронзавы век|бронзаваму]]: з канца 4-га па 1-е тысячагоддзе да н. э.


[[Старажытны Рым|Старажытныя рымляне]] вывозілі медную руду з вострава [[Кіпр]], адкуль пайшла лацінская назва медзі — «купрум».
[[Старажытны Рым|Старажытныя рымляне]] вывозілі медную руду з вострава [[Кіпр]], адкуль пайшла лацінская назва медзі — «купрум».

Версія ад 17:23, 29 кастрычніка 2018

Медзь (лац.: Cuprum) Cu — хімічны элемент I групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 29. Метал чырвонага колеру.

Медзь

Медзь вядомая са старажытных часоў: гэта першы метал, які замяніў камень у першабытных прыладах працы — пачатак меднага веку датуецца прыкладна 4-м тысячагоддзем да н.э.

Адкрыццё старажытнымі егіпцянамі бронзы (сплаву медзі з волавам) — больш лёгкаплаўкай і цвёрдай, чым сама медзь — паклала канец кароткаму меднаму веку і пачатак намнога даўжэйшаму веку бронзаваму: з канца 4-га па 1-е тысячагоддзе да н. э.

Старажытныя рымляне вывозілі медную руду з вострава Кіпр, адкуль пайшла лацінская назва медзі — «купрум».

Прыродныя крыніцы

Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 26-е месца сярод элементаў. У асноўным медзь прысутнічае ў горных пародах у выглядзе злучэнняў. Прамысловае значэнне маюць халькапірыт CuFeS2, хальказін Cu2S, малахіт CuCO3·Cu(OH)2, некаторыя іншыя мінералы.

Вытворчасць

Большасць медзі здабываецца ў выглядзе сульфідаў медзі ў буйных кар'ерах у медна-парфіраваных радовішчах, якія ўтрымліваюць ад 0,4 да 1,0 % медзі. Прыкладамі такіх радовішчаў з'яўляюцца шахты Чукікамата ў Чылі, Бінга-Каньён (Юта) і Эль-Чына (Нью-Мексіка) у ЗША. Згодна з Брытанскай геалагічнай службай у 2005 годзе Чылі была найбуйнейшым вытворцам медзі з руднікоў, акрамя таго трэць усёй здабычы прыпадала на ЗША, Інданезію і Перу[1]. Медзь можа таксама быць адноўлена праз падземнае вылугоўванне. Некалькі радовішчаў у штаце Арызона лічацца першымі кандыдатамі для прымянення гэтага метаду[2]. Масштабы выкарыстання медзі павялічваюцца, але яе колькасць ледзь задавальняе ўзровень выкарыстання ў развітых краінах[3].

Прымяненне

Больш за палову ўсёй здабычы медзі ідзе на вытворчасць электрычнага дроту, каля 30-40 % выкарыстоўваецца для атрымання розных сплаваў: бронзы, латуні, медна-нікелевых.

Гл. таксама

Спасылкі


  1. Hammond, C. R. (2004). The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition. CRC press. ISBN 0-8493-0485-7.
  2. A new method to harvest copper. Azcentral.com
  3. Gordon, R. B.; Bertram, M.; Graedel, T. E. (2006). Metal stocks and sustainability. PNAS 103 (5): 1209—1214.