Пётр Міронавіч Машэраў: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 81: Радок 81:


== Пасля смерці, ушанаванне памяці ==
== Пасля смерці, ушанаванне памяці ==
[[File:Віцебск. 15.JPG|thumb|Бюст П. М. Машэрава ў Віцебску]]
[[File:Віцебск. 15.JPG|thumb|[[Бюст Пятра Міронавіча Машэрава (Віцебск)|Бюст П. М. Машэрава ў Віцебску]]]]
Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «[[ГАЗ-13|Чайка]]», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны [[7 кастрычніка]] [[1980]] на [[Усходнія могілкі|Усходніх (Маскоўскіх) могілках]] (участак № 18) у [[Мінск]]у.
Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «[[ГАЗ-13|Чайка]]», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны [[7 кастрычніка]] [[1980]] на [[Усходнія могілкі|Усходніх (Маскоўскіх) могілках]] (участак № 18) у [[Мінск]]у.


[[Герой Савецкага Саюза]] ([[15 жніўня]] [[1944]]) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). [[Герой Сацыялістычнай Працы]] ([[10 лютага]] [[1978]]) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сямю ордэнамі Леніна, медалямі.
[[Герой Савецкага Саюза]] ([[15 жніўня]] [[1944]]) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). [[Герой Сацыялістычнай Працы]] ([[10 лютага]] [[1978]]) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сямю ордэнамі Леніна, медалямі.


Бронзавы бюст П. М. Машэрава ўстаноўлены ў [[Віцебск]]у. У Мінску імем П. М. Машэрава названыя: [[Праспект Машэрава, Мінск|праспект]] (колішняя Паркавая магістраль, цяпер [[Праспект Пераможцаў, Мінск|пр-т Пераможцаў]]) з мемарыяльнай дошкай на доме № 1; завод аўтаматычных ліній; сярэдняя школа № 137 Першамайскага раёна. На доме № 13 на вул. Чырвонаармейскай, дзе жыў П. М. Машэраў, мемарыяльная дошка.
[[Бюст Пятра Міронавіча Машэрава (Віцебск)|Бронзавы бюст П. М. Машэрава]] ўстаноўлены ў [[Віцебск]]у. У Мінску імем П. М. Машэрава названыя: [[Праспект Машэрава, Мінск|праспект]] (колішняя Паркавая магістраль, цяпер [[Праспект Пераможцаў, Мінск|пр-т Пераможцаў]]) з мемарыяльнай дошкай на доме № 1; завод аўтаматычных ліній; сярэдняя школа № 137 Першамайскага раёна. На доме № 13 на вул. Чырвонаармейскай, дзе жыў П. М. Машэраў, мемарыяльная дошка.


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Версія ад 11:52, 16 лістапада 2018

Пётр Міронавіч Машэраў
Пётр Міронавіч Машэраў на паштовай марцы Беларусі
Пётр Міронавіч Машэраў на паштовай марцы Беларусі
Сцяг Кандыдат у члены Палітбюро ЦК КПСС
1966 — 1980
Сцяг14-ы Першы сакратар ЦК КП Беларусі
30 сакавіка 1965 — 4 кастрычніка 1980
Папярэднік Кірыл Трафімавіч Мазураў
Пераемнік Ціхан Якаўлевіч Кісялёў

Нараджэнне 26 лютага 1918(1918-02-26)[1]
Смерць 4 кастрычніка 1980(1980-10-04)[2] (62 гады)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні Машэра Петр
Жонка Паліна Андрэеўна
Дзеці дачкі: Наталля і Алёна
Партыя
Адукацыя
Дзейнасць палітык
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера палітыка[3]
Бітвы
Узнагароды
Медаль «Залатая Зорка» Герой Сацыялістычнай Працы  — 1978
Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Леніна
Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Леніна
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «Партызану Айчыннай вайны» 1 ступені Медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Медаль «За асваенне цалінных зямель»
Медаль «За асваенне цалінных зямель»
Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «60 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «60 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Медаль «50 гадоў савецкай міліцыі»
Медаль «50 гадоў савецкай міліцыі»
Ордэн Георгія Дзімітрава
Ордэн Георгія Дзімітрава
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пётр Міро́навіч Машэ́раў, сапраўднае прозвішча Машэра[4] (13 (26) лютага 1918, в. Шыркі, Сенненскі раён — 4 кастрычніка 1980) — беларускі партыйны і савецкі дзеяч, адзін з арганізатараў і кіраўнікоў падполля і партызанскага руху ў часы Вялікай Айчыннай вайны.

Гады дзяцінства. У партызанах

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Скончыў Віцебскі педагагічны інстытут імя С. М. Кірава (1939). З 15 жніўня 1939 па 22 чэрвеня 1941 працаваў настаўнікам фізікі і матэматыкі ў Расонскай сярэдняй школе Віцебскай вобласці. У пачатку Вялікай Айчыннай вайны П. М. Машэраў стварыў і ўзначаліў падпольную камсамольскую арганізацыю ў Расонскім раёне. З красавіка 1942 камандзір партызанскага атрада імя Н. А. Шчорса, з сакавіка 1943 — камісар партызанскай брыгады імя К. К. Ракасоўскага, адначасова з лістапада 1943 — першы сакратар Вілейскага падпольнага абкама ЛКСМБ. П. М. Машэраў прымаў непасрэдны ўдзел у распрацоўцы і правядзенні баявых аперацый. Пад яго кіраўніцтвам партызаны наносілі ўдары па камунікацыях, органам кіравання і забеспячэння нямецкіх войск у Віцебскай і Калінінскай абласцях, Латвійскай ССР. Двойчы паранены.

Партыйны дзеяч

Кандыдат у члены Палітбюро ЦК КПСС з 1966. Дэпутат ВС СССР 3-5-га і 7-8-га скліканняў, з 1966 член Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР. Дэпутат ВС БССР 2-3-га і 5-9-га скліканняў.

Ніхто ні да, ні пасля яго так доўга не ўзначальваў беларускую партыйную арганізацыю — 15,5 года. Гісторыкі адзначаюць, што ў перыяд яго дзейнасці Беларусь дасягнула значных поспехаў у развіцці эканомікі, навукі і культуры, стала адной з высокаразвітых рэспублік былога СССР[крыніца?].

Пасля смерці, ушанаванне памяці

Бюст П. М. Машэрава ў Віцебску

Загінуў у аўтамабільнай катастрофе на трасе Брэст-Масква, каля паварота на Смалявіцкую птушкафабрыку. Аўтамабіль «Чайка», у якім ехаў П. М. Машэраў, урэзаўся ў грузавік. Пахаваны 7 кастрычніка 1980 на Усходніх (Маскоўскіх) могілках (участак № 18) у Мінску.

Герой Савецкага Саюза (15 жніўня 1944) «за гераізм і адвагу, праяўленыя ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 4376). Герой Сацыялістычнай Працы (10 лютага 1978) «за вялікія заслугі перад Камуністычнай партыяй і Савецкай дзяржавай і ў сувязі з 60-годдзем са дня нараджэння» з уручэннем ордэна Леніна і залатога медаля «Серп і Молат». Узнагароджаны сямю ордэнамі Леніна, медалямі.

Бронзавы бюст П. М. Машэрава ўстаноўлены ў Віцебску. У Мінску імем П. М. Машэрава названыя: праспект (колішняя Паркавая магістраль, цяпер пр-т Пераможцаў) з мемарыяльнай дошкай на доме № 1; завод аўтаматычных ліній; сярэдняя школа № 137 Першамайскага раёна. На доме № 13 на вул. Чырвонаармейскай, дзе жыў П. М. Машэраў, мемарыяльная дошка.

Зноскі

  1. Library of Congress AuthoritiesLibrary of Congress. Праверана 9 жніўня 2021.
  2. Pjotr M. Mascherow // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  4. Дубавец С. Караткевіч і ўлада // Радыё Свабода. 20.11.2005.

Літаратура

  • Партийное подполье в Белоруссии, 1941—1944. — Мн., 1984.
  • Антонович, С. В. Петр Машеров: жизнь, судьба, память… : документальная повесть / С. В. Антонович. — Мн., 1998—351 с.
  • Буракова Т. Гонар і слава нашай зямлі / Т. Буракова // Голас Сенненшчыны. — 2008. — 22 студз. — С. 2.
  • Величко В. Товарищ первый секретарь / В. Величко // Рэспублiка. — 2008. — 12 лют. — С. 4.
  • Гарэлікава М. Доўгія вёрсты вайны Пятра Машэрава / М. Гарэлікава // Звязда. — 2008. — 13 лют. — С. 2.
  • Гілеп У. Ён быў сваім…/ У. Гілеп // Краязнаўчая газета. — 2008. — № 7 (люты). — С. 1, 6.
  • Голомако А. Машеров: светлая правда и чёрные мифы / А. Голомако // Белорусская нива. — 2008. — 12 февр. — С. 3.
  • Егорычев В. Вся жизнь — служение народу : (к 90-летию со дня рождения П. М. Машерова) / В. Егорычев // Нёман. — 2008. — № 2. — С. 183—187.
  • Іофэ Э. доктар гістарычных навук. Артыкул «Хто кіраваў Беларуссю»; газета «Обозреватель», 2007 г.
  • Машэраў Пётр Mipонавіч // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Сенненскага раёна / уклад. С. В. Шайко; мастак Э. Э. Жакевіч. — Мн., 2003. — С. 543—545.
  • Навіцкі У. І. Жыццё, аддадзенае Беларусі / У. І. Навіцкі // Беларускi гiстарычны часопiс. — 2008. — № 2. — С. 40-48.
  • Не говори с тоской, их нет… / сост. М. П. Кузьмич [и др.]. — Витебск, 2003—232 с.
  • Пронько О. М. Семья Машеровых : биографическая повесть / О. М. Пронько. — Гродно, 2000. — 292 с.
  • Русецкий А. В. Верность педагогическому призванию : к 90 летию со дня рождения П. М. Машерова / А. В. Русецкий, А. П. Орлова // Веснік Віцебскага дзяржаўнага універсітэта. — 2008. — № 2. — С. 3-9.
  • Якутов В. Д. Петр Машеров : художественно-документальная повесть / В. Д. Якутов. — Мн., 1992—270 с.

Спасылкі