Бераставіцкі раён: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др удакладненне
шаблон, катэгорыі
Радок 48: Радок 48:
|Заўвагі =
|Заўвагі =
}}
}}
'''Бераставіцкі раён''' — [[Раён (адм. адзінка)|адміністрацыйная адзінка]] ў складзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. Плошча 0,9 тыс. км². У 1991 у раёне налічвалася 129 населеных пунктаў, у тым ліку [[Аграгарадок Пагранічны|а.г.Пагранічны]], 7 сельсаветаў: Алекшыцкі, Кватарскі, Канюхоўскі, Макаравіцкі, Малабераставіцкі, Пархімаўскі, Эйсмантаўскі. З поўначы на поўдзень праходзіць аўтадарога Гродна-Пагранічны-Беласток.
'''Бераставіцкі раён''' — [[Раён (адм. адзінка)|адміністрацыйная адзінка]] ў складзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. Плошча 0,9 тыс. км². У 1991 у раёне налічвалася 129 населеных пунктаў, 7 сельсаветаў: Алекшыцкі, Кватарскі, Канюхоўскі, Макаравіцкі, Малабераставіцкі, Пархімаўскі, Эйсмантаўскі. З поўначы на поўдзень праходзіць аўтадарога Гродна — Пагранічны — Беласток.


== Прырода ==
== Прырода ==
Радок 55: Радок 55:
[[Карысныя выкапні]]: [[гліна|гліны]], [[торф]], будаўнічыя пяскі.
[[Карысныя выкапні]]: [[гліна|гліны]], [[торф]], будаўнічыя пяскі.


Сярэдняя тэмпература студзеня −5°С, ліпеня 18°С. [[Ападкі|Ападкаў]] выпадае 560 мм у год. [[Вегетацыйны перыяд]] — 200 сутак.
Сярэдняя тэмпература студзеня −5 °C, ліпеня 18 °C. [[Ападкі|Ападкаў]] выпадае 560 мм у год. [[Вегетацыйны перыяд]] — 200 сутак.


Працякае рака [[рака Свіслач, прыток Нёмана|Свіслач]] з прытокамі [[Рака Верацёйка|Верацёйка]], Бераставічанка, [[Уснарка]], [[Одла]]. Пераважаюць лясы [[хваёвыя лясы|хваёвыя]], [[яловыя лясы|яловыя]], сустракаюцца [[бярозавыя лясы|бярозавыя]], дубовыя, грабавыя. Лясы займаюць 15 % тэрыторыі раёна. Глебы пераважна [[дзярнова-падзолістыя глебы|дзярнова-падзолістыя]]. Балоты займаюць 7,6 % плошчы раёна.
Працякае рака [[рака Свіслач, прыток Нёмана|Свіслач]] з прытокамі [[Рака Верацёйка|Верацёйка]], Бераставічанка, [[Уснарка]], [[Одла]]. Пераважаюць лясы [[хваёвыя лясы|хваёвыя]], [[яловыя лясы|яловыя]], сустракаюцца [[бярозавыя лясы|бярозавыя]], дубовыя, грабавыя. Лясы займаюць 15 % тэрыторыі раёна. Глебы пераважна [[дзярнова-падзолістыя глебы|дзярнова-падзолістыя]]. Балоты займаюць 7,6 % плошчы раёна.
Радок 62: Радок 62:
Утвораны 20.9.1944 пасля перайменавання [[Крынкаўскі раён|Крынкаўскага раёна]]. Цэнтр — гарадскі пасёлак [[Вялікая Бераставіца]]. У другую сусветную вайну ў чэрвені 1941 тэрыторыя раёна акупавана нямецка-фашыстскімі захопнікамі, якія знішчылі больш за 600 чалавек. У раёне дзейнічалі Крынаўскі падпольны райкам ЛКСМБ і 550-ы партызанскі атрад. Бераставіцкі раён заняты савецкімі войскамі ў ліпені 1944 года падчас Беластоцкай аперацыі 1944. У 1944 годзе заходняя частка раёна перададзена Польшчы.
Утвораны 20.9.1944 пасля перайменавання [[Крынкаўскі раён|Крынкаўскага раёна]]. Цэнтр — гарадскі пасёлак [[Вялікая Бераставіца]]. У другую сусветную вайну ў чэрвені 1941 тэрыторыя раёна акупавана нямецка-фашыстскімі захопнікамі, якія знішчылі больш за 600 чалавек. У раёне дзейнічалі Крынаўскі падпольны райкам ЛКСМБ і 550-ы партызанскі атрад. Бераставіцкі раён заняты савецкімі войскамі ў ліпені 1944 года падчас Беластоцкай аперацыі 1944. У 1944 годзе заходняя частка раёна перададзена Польшчы.


==Насельніцтва==
== Насельніцтва ==
:1969 — 26 тыс.
: 1969 — 26 тыс.
:2006 19,7 тыс.
: 2006 — 19,7 тыс.


== Гаспадарка ==
== Гаспадарка ==
Радок 77: Радок 77:


== Адукацыя і культура ==
== Адукацыя і культура ==
У раёне Малабераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 195 перапрацоўчай прамысловасці і Бераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 194 сельскагаспадарчай вытворчасці, 8 сярэдніх, 4 базавыя, 2 дзіцяча-юнацкія спартыўныя школы, 1 музычная школа і 2 школы мастацтваў, 11 дашкольных і 18 клубных устаноў, 9 кінаўстановак, 23 бібліятэкі, дом-інтэрнат для інвалідаў і састарэлых (в. Макараўцы), 3 бальніцы, 4 урачэбныя амбулаторыі, 11 фельчарска-акушэрскіх пунктаў. Школьныя краязнаўчыя музеі: у в. Малая Бераставіца, у в. Кватары, у в. Макараўцы, гісторыка-этнаграфічны ў ПТВ-195 (в. Муравана), гісторыка-краязнаўчы ў ПТВ-194 (г.п. В.Бераставіца). Выдаецца раённая «Бераставіцкая газета».
У раёне Малабераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 195 перапрацоўчай прамысловасці і Бераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 194 сельскагаспадарчай вытворчасці, 8 сярэдніх, 4 базавыя, 2 дзіцяча-юнацкія спартыўныя школы, 1 музычная школа і 2 школы мастацтваў, 11 дашкольных і 18 клубных устаноў, 9 кінаўстановак, 23 бібліятэкі, дом-інтэрнат для інвалідаў і састарэлых (в. Макараўцы), 3 бальніцы, 4 урачэбныя амбулаторыі, 11 фельчарска-акушэрскіх пунктаў. Школьныя краязнаўчыя музеі: у в. Малая Бераставіца, у в. Кватары, у в. Макараўцы, гісторыка-этнаграфічны ў ПТВ-195 (в. Муравана), гісторыка-краязнаўчы ў ПТВ-194 (г.п. В.Бераставіца). Выдаецца раённая «Бераставіцкая газета».


=== Памятныя мясціны ===
=== Памятныя мясціны ===
Радок 104: Радок 104:
* [[К. Каліноўскі]] — беларускі грамадска-палітычны дзеяч
* [[К. Каліноўскі]] — беларускі грамадска-палітычны дзеяч
* [[Павел Канстанцінавіч Валынцэвіч|Павел Валынцэвіч]] (1875—1962) — фотамастак, святар<ref>{{cite news|url=http://www.rh.by/by/141/250/3737/|title=Валынцэвіч Павел|date=18 кастрычніка 2011|publisher=[[Рэгіянальная газета]]|accessdate=2014-12-27}}</ref>.
* [[Павел Канстанцінавіч Валынцэвіч|Павел Валынцэвіч]] (1875—1962) — фотамастак, святар<ref>{{cite news|url=http://www.rh.by/by/141/250/3737/|title=Валынцэвіч Павел|date=18 кастрычніка 2011|publisher=[[Рэгіянальная газета]]|accessdate=2014-12-27}}</ref>.

{{зноскі}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==

* {{крыніцы/ЭГБ|2}}
* {{крыніцы/ЭГБ|2}}
* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).


== У Сеціве ==
== Спасылкі ==
* [http://www.emaps-online.com/rus_win/maps/oblast/obl_grodno/regions/reg_berestovitsa/map.shtml Мапы і агульныя звесткі на emaps-online]
* [http://www.emaps-online.com/rus_win/maps/oblast/obl_grodno/regions/reg_berestovitsa/map.shtml Мапы і агульныя звесткі на emaps-online]
* [http://www.radzima.org/be/rayon/berastavitski.html Фотаздымкі на сайце Radzima.org]
* [http://www.radzima.org/be/rayon/berastavitski.html Фотаздымкі на сайце Radzima.org]

{{зноскі}}


{{Бераставіцкі раён}}
{{Бераставіцкі раён}}
{{Адміністрацыйны падзел Гродзенскай вобласці}}
{{Гродзенская вобласць}}
{{Навігацыйная табліца з падгрупамі
|navbar = plain
|загаловак = Бераставіцкі раён у гістарычных адміністрацыйных адзінках
|базавы_стыль = background-color: {{Колер|Беларусь}};
|спіс1 = {{Гродзенская вобласць БССР|child|загаловак=Бераставіцкі раён у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] (1944—1962, з 1966)}}
}}


[[Катэгорыя:Бераставіцкі раён|*]]
[[Катэгорыя:Бераставіцкі раён| ]]
[[Катэгорыя:З’явіліся ў 1944 годзе]]
[[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1944 годзе]]
[[Катэгорыя:Раёны, скасаваныя ў 1962 годзе]]
[[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1966 годзе]]

Версія ад 01:25, 18 лістапада 2018

Бераставіцкі раён
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна  Беларусь
Уваходзіць у Гродзенская вобласць
Адміністрацыйны цэнтр Вялікая Бераставіца
Дата ўтварэння 20 верасня 1944
Кіраўнік Антон Станіслававіч Кулісевіч[1]
Афіцыйныя мовы Родная мова: беларуская 73,57 %, руская 21,23 %
Размаўляюць дома: беларуская 60,03 %, руская 35,82 %[2]
Насельніцтва (2009)
18 017 чал.[2] (17-е месца)
Шчыльнасць 24,23 чал./км² (9-е месца)
Нацыянальны склад беларусы — 70,04 %,
палякі — 21,69 %,
рускія — 5,77 %,
украінцы — 1,24 %,
іншыя — 1,26 %[2]
Плошча 743,58[3]
(17-е месца)
Вышыня
над узроўнем мора
193 м[4]
Бераставіцкі раён на карце
Афіцыйны сайт
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бераставіцкі раён — адміністрацыйная адзінка ў складзе Гродзенскай вобласці. Плошча 0,9 тыс. км². У 1991 у раёне налічвалася 129 населеных пунктаў, 7 сельсаветаў: Алекшыцкі, Кватарскі, Канюхоўскі, Макаравіцкі, Малабераставіцкі, Пархімаўскі, Эйсмантаўскі. З поўначы на поўдзень праходзіць аўтадарога Гродна — Пагранічны — Беласток.

Прырода

Тэрыторыя раёна размешчана ў межах паўднёвага адгалінавання Беларускай грады. Большую частку раёна займае Ваўкавыскае ўзвышша, на поўначы частка Нёманскай нізіны, на паўночным захадзе ўскраіна Гродзенскага ўзвышша. Пераважае вышыня 160—200 метраў над узроўнем мора. Самы высокі пункт — 212 метраў (на поўначы раёна, Магілянская града).

Карысныя выкапні: гліны, торф, будаўнічыя пяскі.

Сярэдняя тэмпература студзеня −5 °C, ліпеня 18 °C. Ападкаў выпадае 560 мм у год. Вегетацыйны перыяд — 200 сутак.

Працякае рака Свіслач з прытокамі Верацёйка, Бераставічанка, Уснарка, Одла. Пераважаюць лясы хваёвыя, яловыя, сустракаюцца бярозавыя, дубовыя, грабавыя. Лясы займаюць 15 % тэрыторыі раёна. Глебы пераважна дзярнова-падзолістыя. Балоты займаюць 7,6 % плошчы раёна.

Гісторыя

Утвораны 20.9.1944 пасля перайменавання Крынкаўскага раёна. Цэнтр — гарадскі пасёлак Вялікая Бераставіца. У другую сусветную вайну ў чэрвені 1941 тэрыторыя раёна акупавана нямецка-фашыстскімі захопнікамі, якія знішчылі больш за 600 чалавек. У раёне дзейнічалі Крынаўскі падпольны райкам ЛКСМБ і 550-ы партызанскі атрад. Бераставіцкі раён заняты савецкімі войскамі ў ліпені 1944 года падчас Беластоцкай аперацыі 1944. У 1944 годзе заходняя частка раёна перададзена Польшчы.

Насельніцтва

1969 — 26 тыс.
2006 — 19,7 тыс.

Гаспадарка

Асноўнае месца ў гаспадарцы раёна займае сельска-гаспадарчая вытворчасць. Агульная плошча сельгасугоддзяў складае 50 869 га, з іх 7656 га асушана. Пад сельскагаспадарчымі ўгоддзямі знаходзіцца 60,9 % тэрыторыі раёна. Развіта мяса-малочная жывёлагадоўля (СВК «Алекшыцы»), свінагадоўля (СВК «Цецяроўка», імя Варанецкага), птушкагадоўля (ААТ «Бераставіцкая птушкафабрыка»); у раёне вырошчваюць цукровыя буракі, збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, агародніну.

Бераставіцкі раён на працягу 2013—2014 гг. трымаў 1-ае месца ў вобласці і 3-яе месца ў краіне па ўраджайнасці збожжавых і зернебабовых культур (64,7 цэнтнераў з гектара ў 2014 г.)[5].

Прадпрыемствы па перапрацоўцы сельскагаспадарчай сыравіны прадстаўлены:

  • філіялам ААТ «Гродна Малкамбінат»
  • Бераставіцкім масласырзаводам
  • АСП «Айцоўскі спіртзавод».

Адукацыя і культура

У раёне Малабераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 195 перапрацоўчай прамысловасці і Бераставіцкае прафесійна-тэхнічнае вучылішча № 194 сельскагаспадарчай вытворчасці, 8 сярэдніх, 4 базавыя, 2 дзіцяча-юнацкія спартыўныя школы, 1 музычная школа і 2 школы мастацтваў, 11 дашкольных і 18 клубных устаноў, 9 кінаўстановак, 23 бібліятэкі, дом-інтэрнат для інвалідаў і састарэлых (в. Макараўцы), 3 бальніцы, 4 урачэбныя амбулаторыі, 11 фельчарска-акушэрскіх пунктаў. Школьныя краязнаўчыя музеі: у в. Малая Бераставіца, у в. Кватары, у в. Макараўцы, гісторыка-этнаграфічны ў ПТВ-195 (в. Муравана), гісторыка-краязнаўчы ў ПТВ-194 (г.п. В.Бераставіца). Выдаецца раённая «Бераставіцкая газета».

Памятныя мясціны

У раёне знаходзіцца магіла пагранічніка І. Н. Анохіна (в. Цецяроўка), помнікі землякам, якія загінулі падчас Другой сусветнай вайны, савецкім воінам і землякам (в. Канюхі), партызанам (в. Ёдзічы), на месцы гібелі падпольшчыкаў В. Соламавай і В. Бабіча (в. Жорнаўка).

Помнікі архітэктуры на тэрыторыі раёна:

  • царква 1871 г. (в. Алекшыцы),
  • касцёл Яна Непамука XIX — пач. XX стст. (в. Вялікія Эйсманты),
  • царква 1860 г. (в. Гарбачы),
  • капліца пач. XX ст. (в. Глебавічы),
  • царква пач. XX ст. (в. Грыцавічы),
  • Крыжаўзвіжанская царква 1885 г. (в. Клепачы),
  • сядзіба 1848 г. (в. Лішкі),
  • Крыжаўзвіжанскі касцёл канца XVIII ст. (в. Макараўцы),
  • Дзімітраўская царква 1866 г.,
  • касцёл пач. XIX ст.,
  • сядзібны дом 1912 г. (в. Малая Бераставіца),
  • царква Нараджэння Багародзіцы 1796 г.,
  • сядзіба канца XVIII — 1-ай паловы XIX стст. (в. Масаляны) і інш.

Выбітныя асобы

Асобы, якія маюць дачыненне да Бераставіччыны ў яе сучасных межах:

Зноскі

  1. http://berestovitsa.grodno-region.by/ru/biography_kuli-ru/
  2. а б в Вынікі перапісу 2009 года
  3. «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
  4. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
  5. "Карта ўраджайнасці Беларусі за 2014 год". Наша Ніва. 27 снежня 2014. Праверана 2014-12-27.
  6. "Валынцэвіч Павел". Рэгіянальная газета. 18 кастрычніка 2011. Праверана 2014-12-27.

Літаратура

Спасылкі