Літоўска-Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др Праўкі аўтарства 36.102.208.39 (размова) адкочаныя; вернута апошняя версія аўтарства Igro by
Тэг: Адкат
Радок 1: Радок 1:
{{Гістарычная дзяржава
{{Гістарычная дзяржава
|назва = Літоўска—Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
|назва = Літоўска-Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
|саманазва = Lietuvos—Baltarusijos Tarybinė Socialistinė Respublika <br/> Литовско—Белорусская Советская Социалистическая Республика <br/> Litewsko—Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka <br/> סאָציאַליסט סאָוועטן רעפובליק פון ליטע און ווייַסרוסלאַנ
|саманазва = <small>Lietuvos–Baltarusijos Tarybinė Socialistinė Respublika <br/> Литовско-Белорусская Советская Социалистическая Республика <br/> Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka <br/> סאָציאַליסט סאָוועטן רעפובליק פון ליטע און ווייַסרוסלאַנ</small>
|статус =
|статус =
|гімн =
|гімн =
Радок 97: Радок 97:
}}
}}
{{Гісторыя Беларусі}}
{{Гісторыя Беларусі}}
'''Літоўска—Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка''', ({{lang-lt|Lietuvos—Baltarusijos Tarybinė Socialistinė Respublika}}, {{lang-ru|Литовско—Белорусская Советская Социалистическая Республика}}, {{lang-pl|Litewsko—Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka}}, {{lang-yi|סאָציאַליסט סאָוועטן רעפובליק פון ליטע און ווייַסרוסלאַנ}}) '''Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Літвы і Беларусі''' (скарочана '''Літбел''') — дзяржаўнае ўтварэнне, якое з'явілася ў адпаведнасці з рэкамендацыямі ЦК РКП(б) [[27 лютага]] [[1919]] шляхам аб'яднання [[ССРБ]] і Літоўскай ССР.
'''Літо́ўска-Белару́ская Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка''', '''Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка Літвы́ і Белару́сі''' (скарочана '''Літбе́л''') — дзяржаўнае ўтварэнне, якое з'явілася ў адпаведнасці з рэкамендацыямі ЦК РКП(б) [[27 лютага]] [[1919]] шляхам аб'яднання [[ССРБ]] і Літоўскай ССР.


У склад Літбела былі ўключаны тэрыторыі [[Віленская губерня|Віленскай]], Мінскай, часткі Ковенскай і Гродзенскай губерній. Адміністрацыйным цэнтрам абвешчана [[Вільня]].
У склад Літбела былі ўключаны тэрыторыі [[Віленская губерня|Віленскай]], Мінскай, часткі Ковенскай і Гродзенскай губерній. Адміністрацыйным цэнтрам абвешчана [[Вільня]].

Версія ад 10:17, 20 лістапада 2018

Гістарычная дзяржава
Літоўска-Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
Lietuvos–Baltarusijos Tarybinė Socialistinė Respublika
Литовско-Белорусская Советская Социалистическая Республика
Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka
סאָציאַליסט סאָוועטן רעפובליק פון ליטע און ווייַסרוסלאַנ
Сцяг
Сцяг
< 
< 
 >
 >
 >

Сталіца Вільня
Найбуйнейшыя гарады Вільня, Мінск, Коўна
Мова(ы) літоўская, беларуская, руская, польская, ідыш
Афіцыйная мова беларуская, літоўская мова, польская, ідыш і руская
Плошча 207 тыс.км²
Насельніцтва 4 млн (1919)
Форма кіравання Савецкая рэспубліка
Кіраўнікі дзяржавы
Старшыня Цэнтральнага Выканаўчага Камітэта
 • 1919 Казімір Цыхоўскі
Старшыня Савета Народных Камісараў
 • 1919 Вінцас Міцкявічус-Капсукас
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Літо́ўска-Белару́ская Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка, Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка Літвы́ і Белару́сі (скарочана Літбе́л) — дзяржаўнае ўтварэнне, якое з'явілася ў адпаведнасці з рэкамендацыямі ЦК РКП(б) 27 лютага 1919 шляхам аб'яднання ССРБ і Літоўскай ССР.

У склад Літбела былі ўключаны тэрыторыі Віленскай, Мінскай, часткі Ковенскай і Гродзенскай губерній. Адміністрацыйным цэнтрам абвешчана Вільня.

Вядучая роля належала Камуністычнай партыі (бальшавікоў) Літвы і Беларусі (створана ў сакавіку 1919), дазвалялася дзейнасць камуністычных і рабочых партый і груп, якія прадстаўлялі яўрэйскае і польскае насельніцтва. Была абвешчана нацыяналізацыя прадпрыемстваў, прымусовая харчовая развёрстка, усеагульная працоўная павіннасць.

Адзін з галоўных ініцыятараў утварэння ЛітБел Я. Свярдлоў у тэлеграме ад 30 студзеня ў ЦК КП Літвы як аб звяршыўшымся факце паведамляў:[1]

"

на з'ездзе Саветаў Беларусі будзе вынесена рашэнне аб аб'яднанні Беларусі і Літвы. Прапанаваць літоўскім таварышам як можна хутчэй склікаць з'езд і правесці там тое ж рашэнне. ЦК лічыць гэтае рашэнне найбольш адпавядаючым нашым агульнапалітычным задачам і цалкам адпавядаючым міжнароднай кан'юнктуры.

"

16 лютага 1919 Часовы рабоча-сялянскі ўрад Літоўскай ССР і ЦВК ССРБ накіравалі ноту польскаму ўраду з прапановай стварыць змешаную камісію для мірнага ўрэгулявання спрэчных тэрытарыяльных пытанняў і вызначэння дзяржаўнай мяжы паміж толькі што абвешчанай ЛітБел і Польшчай[2]. 28 лютага 1919 ЦВК ЛітБел выдаў Дэкларацыю аб знешняй палітыцы, у якой зноў выказвалася гатоўнасць «вырашаць усе спрэчныя пытанні палюбоўна і міралюбіва». Канстатавалася тое, што ўрад Польшчы не адказаў на прапанову аб стварэнні змешанай камісіі і працягвае наступленне. У Дэкларацыі змяшчаўся паўторны (першы быў у Маніфесце аб стварэнні ССРБ) заклік «да ўсіх народаў і іх урадаў» прызнаць Сацыялістычную Савецкую Рэспубліку Літвы і Беларусі і ўступіць з ёю ў зносіны[3]. 1 сакавіка 1919 СНК ЛітБел ССР у ноце да ўрадаў ЗША, Вялікабрытаніі, Францыі і Японіі даў згоду на ўдзел у канферэнцыі на прынцавых астравах для вырашэння спрэчных пытанняў паміж ўрадамі, што ўтварыліся на тэрыторыі былой Расійскай імперыі. Але ўсе гэтыя прапановы засталіся без адказу. Польшча і краіны Антанты не прызнавалі ЛітБел і адмаўляліся ўступаць з ёй у перагаворы[4].

У красавіку-верасні 1919 тры чвэрці Літбела занята польскімі войскамі. Пасля гэтага органы ўлады Літбела часткова ліквідаваны паводле рашэння ЦК РКП(б).

Пасля падпісання мірнага дагавора паміж РСФСР і Літвой 12 ліпеня 1920 і другога абвяшчэння незалежнасці ССРБ 31 ліпеня 1920 Літбел юрыдычна спыніла існаванне.


Урад

Урад Літбела ўзначаліў В. Міцкявічус-Капсукас. У склад увайшлі:

Зноскі

  1. Свердлов, Я. Избранные произведения: В 3 т. Т. 3. — М., 1960. — С. 143.
  2. Знешняя палітыка Беларусі: Зб. дакументаў і матэрыялаў. Т. 1 (1917—1922). — Мн., 1997. — С. 110—111.
  3. Знешняя палітыка Беларусі. Т. 1. — С. 116—117.
  4. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 5: Беларусь у 1917—1945 гг. / А. Вабішчэвіч, Н. Васілеўская, І. Ігнаценка [і інш.]; Рэдкал.: М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]; Рэд. тома М. Касцюк. — Мн.: Экаперспектыва, 2006. — 613 с.: іл. — С. 113. — ISBN 985-469-149-7.