Францішак Грышкевіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др катэгорыі
Радок 4: Радок 4:


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Скончыў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскую беларускую гімназію]] (1926). Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны факультэт [[Карлаў універсітэт|Карлава ўніверсітэта ]]([[Прага]]), які скончыў у 1931 годзе са ступенню доктара філасофіі. Дэбютаваў у друку ў 1924 годзе. Публікаваўся ў газетах «[[Беларуская крыніца]]», «Сялянская ніва», часопісах «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», [[Przegląd Wileński (1911)|«Przagląd Wileński»]]. Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газет {{Не перакладзена 3|Prawda Wileńska|«Prawda Wileńska»|pl|Prawda Wileńska}}; у 1940 годзе загадваў беларускімі школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі (1941—1944). Удзельнічаў у [[Другі Усебеларускі кангрэс|2-м Усебеларускім кангрэсе]] (чэрвень 1944), за што, пасля ўступлення ў Вільню Чырвонай Арміі, быў арыштаваны ў ліпні 1944 года. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё [[самагубства]]м.
Скончыў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскую беларускую гімназію]] (1926). Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны факультэт [[Карлаў універсітэт|Карлава ўніверсітэта ]]([[Прага]]), які скончыў у [[1931]] г. са ступенню доктара філасофіі. Дэбютаваў у друку ў [[1924]] г. Публікаваўся ў газетах «[[Беларуская крыніца]]», «Сялянская ніва», часопісах «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», [[Przegląd Wileński (1911)|«Przagląd Wileński»]]. Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газет {{Не перакладзена 3|Prawda Wileńska|«Prawda Wileńska»|pl|Prawda Wileńska}}; у 1940 годзе загадваў беларускімі школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі (1941—1944). Удзельнічаў у [[Другі Усебеларускі кангрэс|2-м Усебеларускім кангрэсе]] (чэрвень 1944), за што, пасля ўступлення ў Вільню Чырвонай Арміі, быў арыштаваны ў ліпні 1944 г. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё [[самагубства]]м.


== Творчасць ==
== Творчасць ==
Друкаваўся з 1924 года. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У калядны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]] («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы [[Вінцук Адважны|В. Адважнага]], [[Н. Арсеннева]]й, [[М. Багдановіч]]а, [[М. Зарэцкі|М. Зарэцкага]], [[Х. Ільяшэвіч]]а, [[Я. Колас]]а, [[Рыгор Мурашка|Р. Мурашкі]], [[Кузьма Чорны|К. Чорнага]] і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы [[І. В. Гётэ]], [[О. Жупанчыч]]а, [[І. Франко]] і інш.
Друкаваўся з [[1924]] г. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У калядны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]] («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы [[Вінцук Адважны|В. Адважнага]], [[Н. Арсеннева]]й, [[М. Багдановіч]]а, [[М. Зарэцкі|М. Зарэцкага]], [[Х. Ільяшэвіч]]а, [[Я. Колас]]а, [[Рыгор Мурашка|Р. Мурашкі]], [[Кузьма Чорны|К. Чорнага]] і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы [[І. В. Гётэ]], [[О. Жупанчыч]]а, [[І. Франко]] і інш.


{{зноскі}}
{{зноскі}}
Радок 18: Радок 18:
[[Катэгорыя:Постаці беларускай педагогікі]]
[[Катэгорыя:Постаці беларускай педагогікі]]
[[Катэгорыя:Навучэнцы Віленскай беларускай гімназіі]]
[[Катэгорыя:Навучэнцы Віленскай беларускай гімназіі]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Карлава ўніверсітэта]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі Віленскай беларускай гімназіі]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі Віленскай беларускай гімназіі]]
[[Катэгорыя:Паэты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Паэты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Другога ўсебеларускага кангрэса]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Другога Усебеларускага кангрэса]]
[[Катэгорыя:Публіцысты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Публіцысты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Карлава ўніверсітэта]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]]

Версія ад 23:58, 8 студзеня 2019

Францішак Грышкевіч
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 22 жніўня 1904(1904-08-22)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 1946
Месца смерці
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці публіцыст, перакладчык, паэт
Мова твораў беларуская
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Францішак Грышкевіч (1904/1906, г. Сухаволя, Сакольскага пав. Гродзенскай губ., цяпер Падляшскае ваяводства, Польшча — 1946, Мінск, НКДБ) — беларускі паэт, публіцыст, перакладчык, педагог.

Біяграфія

Скончыў Віленскую беларускую гімназію (1926). Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны факультэт Карлава ўніверсітэта (Прага), які скончыў у 1931 г. са ступенню доктара філасофіі. Дэбютаваў у друку ў 1924 г. Публікаваўся ў газетах «Беларуская крыніца», «Сялянская ніва», часопісах «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», «Przagląd Wileński». Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў Вільню. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газет «Prawda Wileńska»  (польск.); у 1940 годзе загадваў беларускімі школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі (1941—1944). Удзельнічаў у 2-м Усебеларускім кангрэсе (чэрвень 1944), за што, пасля ўступлення ў Вільню Чырвонай Арміі, быў арыштаваны ў ліпні 1944 г. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё самагубствам.

Творчасць

Друкаваўся з 1924 г. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У калядны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў Чэхаславакіі («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы В. Адважнага, Н. Арсенневай, М. Багдановіча, М. Зарэцкага, Х. Ільяшэвіча, Я. Коласа, Р. Мурашкі, К. Чорнага і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы І. В. Гётэ, О. Жупанчыча, І. Франко і інш.

Зноскі

  1. Studenti pražských univerzit 1882–1945 Праверана 30 лістапада 2020.

Літаратура

  • [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
  • Саламевіч І. Грышкевіч // БЭ ў 18 т. Т. 5. Мн., 1997.