Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

03:35 UTC — серада, 24 красавіка 2024 У беларускім раздзеле — 241 782 артыкулы

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Устава аб кіраванні, ці Канстытуцыя 3 ма́я — асноўны закон Рэчы Паспалітай, прыняты Чатырохгадовым соймам 3 мая 1791 годзе ў Варшаве, які змяняў форму праўлення Рэчы Паспалітай з абмежаванай манархіі (т. зв. «змешанай манархіі» — monarchia mixta) на канстытуцыйную манархію. Канстытуцыя рэгулюе перш за ўсе сферу палітычных адносін і вызначае падзел галін улады (заканадаўчай, выканаўчай і судовай), а самы вялікі і дэталёва прапісаны артыкул Канстытуцыі прысвечаны каралю (вялікаму князю) як кіраўніку выканаўчай улады. У Канстытуцыі дэталёва прапісана і вызначана важная роля караля (вялікага князя) у грамадстве і сістэме ўлады. Уводзілася спадчыннасць трона замест ранейшай выбарнасці манарха соймам. Была першым у Еўропе і другім у свеце (пасля Канстытуцыі ЗША) кадыфікаваным асноўным законам, зафіксаваным пісьмова і падзяляўшым тры галіны ўлады (на сучасны ўзор). Канстытуцыя адлюстроўвае адносіны раннекапіталістычнага грамадства (далей…). Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Украінская мова — нацыянальная мова ўкраінцаў. Адносіцца да славянскай галіны індаеўрапейскай моўнай сям'і. Колькасць носьбітаў — каля 45 млн, большасць з якіх жыве ва Украіне. З'яўляецца дзяржаўнай мовай ва Украіне, адна з дзяржаўных у Прыднястроўі. Распаўсюджаная таксама ў Беларусі, Малдове, Польшчы, Расіі, Румыніі, Славакіі, Казахстане, Аргенціне, Бразіліі, Вялікабрытаніі, Канадзе, ЗША і іншых краінах, дзе жывуць украінцы. Украінскай мовай у свеце карыстаюцца ад 41 да 45 млн чалавек, яна з'яўляецца другой або трэцяй славянскай мовай па колькасці носьбітаў (пасля рускай і, магчыма, польскай) і ўваходзіць у трэці дзясятак распаўсюджаных моў свету. (далей…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс Папаў Рымскіх і антыпапаў Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Выява дня Ерэван і гара Арарат.		Актуальныя падзеі Затопленая вуліца ў г. Манама, Бахрэйн Моцныя дажджы і навальніцы прывялі да паводкі (на фота) у краінах Персідскага заліва. (16 красавіка) Разбураны пажарам гістарычны будынак Капенгагенскай біржы — Бёрсен. (16 красавіка) Іран і яго саюзнікі нанеслі ўдар балістычнымі ракетамі і дронамі па тэрыторыі Ізраіля. (13 красавіка) Поўнае сонечнае зацьменне назіралася у Паўночнай Амерыцы. (8 красавіка) Іншыя актуальныя падзеі · Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 24 красавіка 1479 да н.э.: Тутмос III стаў 6-м фараонам XVIII-й дынастыі Егіпта, першыя 22 гады валадарства быў суправіцелем сваёй цёткі Хатшэпсут. 1498: Мараплавец Васка да Гама пакінуў афрыканскі Маліндзі і накіраваўся ў бок Індыі. 1646: Прынята Ужгарадская унія, сутнасцю яе было далучэнне русінскіх праваслаўных святароў да Рымска-каталіцкай царквы. 1800: Заснавана Бібліятэка Кангрэса ў Вашынгтоне. 1915: У Стамбуле арыштаваныя і затым пазбаўлены жыцця больш за 800 прадстаўнікоў армянскай інтэлегенцыі. Пачаўся генацыд армян у Асманскай імперыі. 1916: У Дубліне пачалося Велікоднае паўстанне. 1918: Адбыўся першы танкавы бой паміж брытанскім Mark IV і нямецкім А7V танкамі (Першая сусветная вайна). 1959: Адкрыты Лідскі гісторыка-мастацкі музей. 1981: Прадстаўлены першы персанальны камп’ютар IBM. 1990: Закон «Аб мовах народаў СССР» вызначыў рускую мову афіцыйнай, да гэтага de jure ў СССР не было афіцыйнай мовы. Іншыя падзеі · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Эктапічная рэкамбінацыя часта прыводзіць да храмасомнай перабудовы. На паўднёвым захадзе Мадагаскара ўтварыўся ўнікальны калючы лес. Заваяванне Харэзма манголамі пачалося з аблогі гарнізонаў і ўмацаванняў на рацэ Сырдар’і. Літара Ŭ была першы раз выкарыстана ў беларускамоўных дыялогах герояў кнігі Габрыэля Асоўскага. Земская рэформа ў Расійскай імперыі прадугледжвала стварэнне органаў мясцовага самакіравання ў сельскай мясцовасці. Дачка канадскага лекара засведчыла, што ён быў прататыпам Індыяны Джонса. У чатырохразовага алімпійскага чэмпіёна па кіданні дыска на працягу ўсёй кар’еры не было трэнера. Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Вікітыдзень Праект WikiGap 2024 Belarus накіраваны на напісанне артыкулаў пра выдатных жанчын праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка Архіў
Тэмы   Прырода Жыццё Зямля Космас Матэрыя   Грамадства Народы Мовы Краіны Палітыка Сям’я Эканоміка   Беларусы Краіна Гісторыя Мова Культура Постаці   Гісторыя Падзеі Перыяды Гістарычныя вобласці   Чалавек Асобы Антрапалогія Веды Філасофія   Культура Архітэктура Літаратура Мастацтва Рэлігія Спорт   Навука Астраномія Біялогія Геалогія Матэматыка Фізіка Хімія Гуманітарныя навукі   Тэхніка Абсталяванне Зброя Інфарматыка Космас Транспарт Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі Вікіданыя База ведаў Вікіцытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы База тэкставых крыніц Віківіды Слоўнік біялагічных відаў Вікінавіны Свабодныя навіны Вікісховішча Мультымедыйныя файлы Метавікі Каардынацыя Вікіпраектаў MediaWiki Праграмнае забеспячэнне Вікіпраектаў