Здзіслаў Францавіч Стома

Здзіслаў Францавіч Стома
Дата нараджэння	4 (17) жніўня 1907(1907-08-17)
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	21 ліпеня 1992(1992-07-21) (84 гады)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Грамадзянства	СССР, Беларусь
Месца працы	Дзяржаўны польскі тэатр БССР Беларускі дзяржаўны акадэмічны тэатр юнага гледача Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы
Прафесія	акцёр
Кар’ера	1929—1986
Прэміі
Узнагароды
IMDb	ID 0831682
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Здзіслаў Стома ў 1930-40-я гады

Здзіслаў Францавіч Стома (* 4 (17) жніўня 1907, Мінск — 21 ліпеня 1992, Мінск) — беларускі савецкі акцёр тэатра і кіно. Народны артыст СССР (1968). Дзед беларускага музыканта і публіцыста Алеся Мікуса.

Сям'я

Файл:Франц Стома.jpg

Франц Стома

Нарадзіўся ў сям'і Франца Стомы, сына Язэпа, і Юзафы з Круглікаў, дачкі Паўла. Бацькі Франца Стомы былі сялянамі на Віцебшчыне, дзед быў ляснічым у пана.

У Менску Франц Стома ў дарэвалюцыйны час працаваў поварам у вядомым менскім рэстаране "Акварыум" (цяпер на яго месцы Дом прафсаюзаў).

У сям'і Франца і Юзафы Стомаў, апроч Здзіслава, нарадзілася сем дзяцей, з іх двое (Чэслаў і Ганна) памерлі ад шкарлятыны падчас Першай сусветнай вайны, калі бацька быў на фронце, іншыя - Віктар, Франц, Леанарда, Алена.

Прозвішча

Файл:Франц Стома.jpg

Франц Стома

Прозвішча "Стома" (Stoma), паводле думкі літоўскага даследчыка З. Зінкявічуса, выказанай у кнізе "Vilnijos lenkakalbių pavardės" (Прозвішчы польскамоўных жыхароў Віленскага краю, 2012), паходзіць ад літоўскага stuomuo "тулава чалавека; камель дрэва"). Ля Нарачы вядомая вёска Стомы, паміж Шаркаўшчынай і Полацкам - вёска Стоміна, яшчэ адно Стоміна - ля Смаленску.

Біяграфія

Здзіслаў Стома навучаўся ў драматычнай студыі пры Дзяржаўным польскім тэатры Беларускай ССР у Мінску. З 1929 пачаў працаваць на сцэне таго ж тэатра. Пазней у Тэатры юнага гледача. Затым пераведзены ў Кіеўскі Польскі тэатр Украінскай ССР.

З 1940 года — у Першым Беларускім дзяржаўным тэатры (цяпер Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы). Падчас Другой сусветнай вайны быў у эвакуацыі.

У яго акцёрскім даробку - менш-больш 500 роляў. Асаблівай вышыні дасягнуў у стварэнні нацыянальных, беларускіх вобразаў, у раскрыцці шматстайных маляўнічых рыс беларускага нацыянальнага характару. Валодаў прыродным талентам, незвычайнай арганічным, высокім узроўнем акцёрскага майстэрства.

З 1949 года здымаўся ў кіно.

Актыўна займаўся грамадскай дзейнасцю. Абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР 7-га склікання.

Памёр у Мінску, пахаваны на Усходніх могілках, у правай, незалесненай частцы, бліжэйшай да Ўручча.

Асабістае жыццё

У 1945 годзе ажаніўся з Галінай, дачкой Вікенція, на момант шлюбу яна была на 19 гадоў маладзейшая за Здзіслава.

Выбраныя ролі ў тэатры

• Быкоўскі («Паўлінка» Я. Купалы),
• Лявон Чмых («Лявоніха на арбіце» А. Макаёнка),
• Глушак Халімон («Людзі на балоце» І. Мележа),
• Караўкін («Брама неўміручасці» К. Крапівы),
• Белагубаў («Прыбытковае месца» А. Астроўскага),
• Епіходаў («Вішнёвы сад» А. Чэхава),
• Глап'е («Тысяча франкаў узнагароды» паводле В. Гюго).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).
• Алег Астапенка. Нявольнік Мельпамены: дакументальная аповесць пра народнага артыста СССР Здзіслава Стому. Мінск : Беларусь, 1991. 125, [2] с., [8] л. іл., партр. ; 22 см

Спасылкі

• Каляндар знамянальных і памятных дат па гісторыі Беларусі