Лагер нацыянальнага аб’яднання

Лагер нацыянальнага аб'яднання
польск.: Obóz Zjednoczenia Narodowego
Лідар	Stanisław Skwarczyński[d]
Дата заснавання	дэ-факта 1936, дэ-юрэ 1937
Дата роспуску	1939
Штаб-кватэра	Варшава
Краіна	Польская Рэспубліка
Ідэалогія	фашызм, антысемітызм
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дэкларацыя праграмы Ozon у нумары «Gazety Polskiej» ад 22 лютага 1937

Дэкларацыя праграмы Ozon размешчаная на рэкламных слупах, люты 1937

Лагер нацыянальнага аб'яднання (польск.: Obóz Zjednoczenia Narodowego) (у прастамоўі называлася Ozon) - польская ўрадавая палітычная арганізацыя (групы «пілсудчыкаў»). Аб яе стварэнні абвясціў 21 лютага 1937 па радыё палкоўнікам Адам Коц ад імя новага маршала (дыктатара) Э.Рыдз-Сміглага. Дзейнічала не толькі на тэрыторыі ІІ-й Польскай рэспублікі (г.зн. і на тэрыторыі Зах. Беларусі і Украіны) ў 1937—1939 гг.

Афіцыйным прапагандысцкім лозунгам ЛНА стала патрабаванне павялічыць абаронадзольнасць дзяржавы. У партыйнай прапагандзе ўзвышалася роля арміі і яе галоўнакамандуючага Рыдза-Сміглага. У дзейнасці арганізацыі прасочваліся фашысцкія і антысеміцкія тэндэнцыі, аднак кіраўніцтва арганізацыі не супрацоўнічала з нямецкімі акупацыйнымі ўладамі [1]. Галоўная арганізацыйная мэта— правесці кансалідацыю польскага грамадства ў нацыянальны рух і скаардыніраваць яго дзейнасць з урадам. Жорстка цэнтралізаваная, стваралася зверху. Першыя кадры партыі фарміраліся шляхам падбора. Членамі лічыліся ўсе асобы, якія ўдзельнічалі або ў Варшаўскім з’ездзе 1 сакавіка 1937 г., або напярэдадні стварэння акругі ці аддзела былі запрошаны да супрацоўніцтва на першыя лакальныя сходы. Падбор членаў станавіўся прынцыповай справай для новастворанага лагера. Імі маглі стаць толькі этнічныя палякі з добрай рэпутацыяй [2].

Кіраўнічыя ўлады складаліся з шэфа і яго намеснікаў, а таксама з Галоўнай рады і яе прэзідыума. У арганізацыйных рамах ЛНА дзейнічалі верыфікацыйная і рэвізійная камісіі, таварыскія суды, бюро даследаванняў і планіравання, шэф штаба партыі. Рэгламентам былі ахоплены абшар дзейнасці і функцыі тэрытарыяльных ўлад. Тэрытарыяльная пабудова партыі фактычна адпавядала адміністрацыйнаму падзелу дзяржавы. ЛНА падзялялася на акругі, павятовыя і мясцовыя аддзяленні. Абшар акруг у асноўным пакрываўся з межамі ваяводстваў, павятовых — з межамі сельскіх ці гарадскіх паветаў. Мясцовыя і павятовыя аддзелы не падзяляліся на меншыя адзінкі, а складаліся з мясцовых гуртоў і груп, або толькі груп. Кожны член належаў да адпаведнага мясцовага аддзялення згодна з месцам пражывання, або працы. Аб размеркаванні вырашалі ўлады ЛНА. У гарадах, дзе не было аддзяленняў члены непасрэдна падпарадкоўваліся павятовым. На чале акруг стаялі старшыні, якія прызначаліся шэфам лагера [2].

Галоўны лозунг — аб’яднанне ўсіх польскіх сіл для сумесных імкненняў, узмацнення развіцця Польшчы. Прынцыпам аб’яднання з’яўляўся лозунг, што дабрабыт асобы залежыць ад дабрабыту дзяржавы. На погляд кіраўніцтва ЛНА, сутнасць недахопаў жыцця краіны заключаецца ў тым, што сілы польскага народа не былі належным чынам выкарыстаны і скаардынаваны, таму ЛНА імкнецца да перабудовы грамадства ў кірунку, каб даць магчымасць усім слаям і адзінкам дзейнічаць у імя грамадскага дабра. аўтары канцэпцыі адзначалі, што ЛНА — палітычная арганізацыя, створаная для кіраўнічай ролі ў дзяржаве; з’яўляецца арганізацыяй скаардынаванай з кожным урадам Рэчы Паспалітай; мэта якой стварэнне палітычнага руху, якое імкнецца да грамадскай перабудовы Польшчы. З гэтага пункту гледжання з’яўляецца таксама грамадскай арганізацыяй. Абапіралася на прынцып аўтарытэта кіраўнікоў, улічвала ў сваёй дзейнасці волю членаў. Гэта арганізацыя «кіраўнічай дэмакратыі». Яе асноўным структурна-арганізацыйным палажэннем з’яўляўся прынцып: «планавая групавая дзейнасць пад кіраўніцтвам правадыра пры актыўным супрацоўніцтве грамадзян»[2]. На тэрыторыі Заходняй Беларусі забяспечвала кіраўнічую ролю этнічным палякам, аб’ядноўвала іх сілы на кожнай тэрыторыі.

Літаратура

• Majchrowski J.M. Silni - zwarci - gotowi: myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego. - Warszawa: PWN, 1985. ISBN 83-01-05323-2
• Дзмітрук, А. П. Механізм фарміравання партыі «Лагера нацыянальнага аб’яднання» на прыкладзе заходнебеларускіх зямель / А. П. Дзмітрук // Веснік Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Куляшова. Серыя А. Гуманітарныя навукі: гісторыя, філасофія, філалогія (исторические; филологические; философские). — № 2 (40). — 2012. — С. 34—39.

У сеціве

Ідэалагічна-палітычная дэкларацыя OZON (пол.)