Спадарожнік (космас): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др аўтаматычны перанос катэгорыі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{іншыя значэнні|Спадарожнік}}
{{іншыя значэнні|Спадарожнік}}
[[Выява:Phobos & Deimos full.gif|thumb|Спадарожнікі [[планета Марс|Марса]] [[Фобас]] і [[Дэймас]]]]
[[Выява:Phobos & Deimos full.gif|thumb|Спадарожнікі [[планета Марс|Марса]] [[Фобас]] і [[Дэймас]]]]
'''Спадарожнік''' — [[нябеснае цела]], якое абарачаецца па вызначанай траекторыі ([[арбіта|арбіце]]) вакол іншага аб'екта (напрыклад [[Планета|планеты]]) у [[Сусвет|касмічнай прасторы]], пад дзеяннем [[Гравітацыя|гравітацыі]]. Адрозніваюць [[Штучны спадарожнік Зямлі|штучныя]] і натуральныя спадарожнікі.
'''Спадарожнік''' — [[нябеснае цела]], якое абарачаецца па вызначанай траекторыі ([[арбіта|арбіце]]) вакол іншага аб’екта (напрыклад [[Планета|планеты]]) у [[Сусвет|касмічнай прасторы]], пад дзеяннем [[Гравітацыя|гравітацыі]]. Адрозніваюць [[Штучны спадарожнік Зямлі|штучныя]] і натуральныя спадарожнікі.


Сярод астраномаў ёсць меркаванне, што спадарожнікам неабходна лічыць аб'ект, які абарачаецца вакол цэнтральнага цела ([[планета|планеты]], [[карлікавая планета|карлікавай планеты]] ці [[астэроід]]а) так, што [[Цэнтр мас|барыцэнтр]] сістэмы, які складаецца з гэтага аб'екта і цэнтральнага цела, знаходзіцца ўнутры цэнтральнага цела. Калі [[барыцэнтр]] знаходзіцца па-за цэнтральным целам, аб'ект не павінен лічыцца спадарожнікам, а павінен лічыцца кампанентам сістэмы, якая складаецца з дзвюх ці некалькіх планет (карлікавых планет, астэроідаў). Аднак, [[Міжнародны астранамічны саюз]] яшчэ не даў строга вызначэння спадарожніка, заяўляючы, што гэта будзе зроблена пазней<ref name="Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System">[http://www.iau.org/public_press/themes/pluto/ Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System]</ref>. У прыватнасці, МАС працягвае афіцыйна лічыць [[Харон, спадарожнік|Харон]] спадарожнікам [[Плутон, карлікавая планета|Плутона]].
Сярод астраномаў ёсць меркаванне, што спадарожнікам неабходна лічыць аб’ект, які абарачаецца вакол цэнтральнага цела ([[планета|планеты]], [[карлікавая планета|карлікавай планеты]] ці [[астэроід]]а) так, што [[Цэнтр мас|барыцэнтр]] сістэмы, які складаецца з гэтага аб’екта і цэнтральнага цела, знаходзіцца ўнутры цэнтральнага цела. Калі [[барыцэнтр]] знаходзіцца па-за цэнтральным целам, аб’ект не павінен лічыцца спадарожнікам, а павінен лічыцца кампанентам сістэмы, якая складаецца з дзвюх ці некалькіх планет (карлікавых планет, астэроідаў). Аднак, [[Міжнародны астранамічны саюз]] яшчэ не даў строга вызначэння спадарожніка, заяўляючы, што гэта будзе зроблена пазней<ref name="Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System">[http://www.iau.org/public_press/themes/pluto/ Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System]</ref>. У прыватнасці, МАС працягвае афіцыйна лічыць [[Харон, спадарожнік|Харон]] спадарожнікам [[Плутон, карлікавая планета|Плутона]].


Апроч паказанага, існуюць і іншыя магчымыя спосабы фармальнага вызначэння паняцця «спадарожнік»<ref name="definitions">[http://astronet.ru/db/msg/1171221 Месяц — спадарожнік ці планета?]</ref>.
Апроч паказанага, існуюць і іншыя магчымыя спосабы фармальнага вызначэння паняцця «спадарожнік»<ref name="definitions">[http://astronet.ru/db/msg/1171221 Месяц — спадарожнік ці планета?]</ref>.


==Спадарожнікі ў спадарожнікаў==
== Спадарожнікі ў спадарожнікаў ==
{{асноўны артыкул|Спадарожнік спадарожніка}}
{{асноўны артыкул|Спадарожнік спадарожніка}}
У спадарожнікаў таксама могуць быць свае спадарожнікі, але ў большасці выпадкаў прыліўныя сілы галоўнага цела зрабілі б такую сістэму няўстойлівай. Былі здагадкі наяўнасці спадарожнікаў у [[месяц, спадарожнік|Месяца]], [[рэя, спадарожнік|Рэі]] і [[Япет, спадарожнік|Япета]], але ў наш час спадарожнікі натуральнага паходжання ў спадарожнікаў не выяўлены.
У спадарожнікаў таксама могуць быць свае спадарожнікі, але ў большасці выпадкаў прыліўныя сілы галоўнага цела зрабілі б такую сістэму няўстойлівай. Былі здагадкі наяўнасці спадарожнікаў у [[месяц, спадарожнік|Месяца]], [[рэя, спадарожнік|Рэі]] і [[Япет, спадарожнік|Япета]], але ў наш час спадарожнікі натуральнага паходжання ў спадарожнікаў не выяўлены.


== Цікавыя факты ==
== Цікавыя факты ==
З усіх [[Планета|планет]] [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэмы]] ніколі не мелі ўласнага штучнага спадарожніка [[планета Уран|Уран]] і [[планета Нептун|Нептун]].
З усіх [[Планета|планет]] [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэмы]] ніколі не мелі ўласнага штучнага спадарожніка [[планета Уран|Уран]] і [[планета Нептун|Нептун]].


== Гл. таксама ==
== Гл. таксама ==
Радок 22: Радок 22:
{{зноскі}}
{{зноскі}}


{{Спадарожнікі Сонечнай сістэмы}}
[[Катэгорыя:Астранамічныя аб’екты]]
[[Катэгорыя:Астранамічныя аб’екты]]

Версія ад 17:05, 19 снежня 2019

Спадарожнікі Марса Фобас і Дэймас

Спадарожнік — нябеснае цела, якое абарачаецца па вызначанай траекторыі (арбіце) вакол іншага аб’екта (напрыклад планеты) у касмічнай прасторы, пад дзеяннем гравітацыі. Адрозніваюць штучныя і натуральныя спадарожнікі.

Сярод астраномаў ёсць меркаванне, што спадарожнікам неабходна лічыць аб’ект, які абарачаецца вакол цэнтральнага цела (планеты, карлікавай планеты ці астэроіда) так, што барыцэнтр сістэмы, які складаецца з гэтага аб’екта і цэнтральнага цела, знаходзіцца ўнутры цэнтральнага цела. Калі барыцэнтр знаходзіцца па-за цэнтральным целам, аб’ект не павінен лічыцца спадарожнікам, а павінен лічыцца кампанентам сістэмы, якая складаецца з дзвюх ці некалькіх планет (карлікавых планет, астэроідаў). Аднак, Міжнародны астранамічны саюз яшчэ не даў строга вызначэння спадарожніка, заяўляючы, што гэта будзе зроблена пазней[1]. У прыватнасці, МАС працягвае афіцыйна лічыць Харон спадарожнікам Плутона.

Апроч паказанага, існуюць і іншыя магчымыя спосабы фармальнага вызначэння паняцця «спадарожнік»[2].

Спадарожнікі ў спадарожнікаў

У спадарожнікаў таксама могуць быць свае спадарожнікі, але ў большасці выпадкаў прыліўныя сілы галоўнага цела зрабілі б такую сістэму няўстойлівай. Былі здагадкі наяўнасці спадарожнікаў у Месяца, Рэі і Япета, але ў наш час спадарожнікі натуральнага паходжання ў спадарожнікаў не выяўлены.

Цікавыя факты

З усіх планет Сонечнай сістэмы ніколі не мелі ўласнага штучнага спадарожніка Уран і Нептун.

Гл. таксама

Адносныя памеры з планетамі зямной групы і плутонам

Зноскі