Баравік: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
JerzyKundrat (размовы | уклад) →Літаратура: ёсць і такі артыкул у ЭПБ |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 20: | Радок 20: | ||
* {{btname|Dictyopus edulis|(Bull.) [[Forq.]] 1890}} |
* {{btname|Dictyopus edulis|(Bull.) [[Forq.]] 1890}} |
||
}} |
}} |
||
''' |
'''Бараві{{націск}}к''', '''белы грыб''', '''праўдзівы грыб''', '''шчыры грыб''' (''Boletus edulis'') — від грыбоў сямейства {{bt-bellat|Балетавыя|Boletaceae}}, адзін з найбольш распаўсюджаных відаў роду [[Балет (род грыбоў)|Балет]] (''Boletus''). |
||
== Апісанне == |
== Апісанне == |
||
Шапка дыяметрам 4—15 см, часам да 25 см, таўшчынёй 2—6(9) см паўшарападобная, пазней пуката-распасцёртая, сухая, гладкая або крыху лямцаватая, іншы раз злёгку маршчакаватая. Колер яе ад белага да фіялетава-карычневага. Скурка не знімаецца. Гіменафор глыбакавыемчаты, лёгка аддзяляецца ад мякаці шапкі, складаецца з трубачак даўжынёй 0,5—1,5(2,5) см, белы, пазней жоўты і аліўкава-зялёны, з дробнымі акруглымі порамі. Ножка даўжынёй 5—15 см, таўшчынёй 2—6(8) см; спачатку клубнепадобная, пазней выцягнутая, рэдка цыліндрычная, уздутая, суцэльная, белаватая (чым адрозніваецца ад [[жоўцевы грыб|жоўцевага грыба]], у якога сеткавы малюнак карычнева-буры), злёгку патоўшчаная ўверсе, з тонкім белым або злёгку бураватым, светлым сеткавым малюнкам. Мякаць тоўстая, шчыльная, белая, з арэхавым прыемным смакам і слабым грыбным пахам, на зломе не мяняе колеру. Споравы парашок бура- або брудна-аліўкавы. |
|||
Шапка 3—25 см, паўшарападобная. Колер — ад белага да цёмна-бурага. Мякаць белая, з прыемным смакам. Ножка 2—20 * 2,5—4,5 см, цыліндрычная, белая. |
|||
Існуе шмат форм, якія адрозніваюцца колерам і [[мікарыза|мікарызным]] прыстасаваннем да той ці іншай дрэўнай пароды. |
|||
Адзін з найлепшых з ядомых грыбоў. У [[Беларусь|Беларусі]] расце паўсюдна. |
|||
== Пашырэнне == |
|||
У белым грыбе выяўленыя рэчывы з танізавальнымі проціпухліннымі ўласцівасцямі<ref>''Шиврина А. Н., Низковская О. П. и др.'' Биосинтетическая деятельность высших грибов. Л., 1969</ref>, у мінулым экстрактам з яго пладовых целаў лячылі абмаражэнні<ref>Васильков Б. П. Изучение шляпочных грибов в СССР. М.—Л., 1953</ref>. |
|||
Пашыраны ў [[Еўропа|Еўропе]], Паўночнай Афрыцы, Паўночнай Амерыцы, Аўстарліі; расце ў Заходняй Сібіры, на Каўказе, зрэдку ва Усходняй Сібіры і на Далёкім Усходзе. На [[Беларусь|Беларусі]] трапляецца ва ўсіх лесараслінных раёнах. |
|||
== Асаблівасці біялогіі == |
|||
[[Сапратрофы|Сапратроф]]. Расце адзіночна і групамі. На Беларусі пладаносіць у чэрвені—кастрычніку. |
|||
== Выкарыстанне == |
|||
Адзін з найлепшых з ядомых грыбоў. Спажываецца свежы, марынаваны, асабліва сушаны. |
|||
Баравік мае ў сабе рэчывы з танізавальнымі проціпухліннымі ўласцівасцямі<ref>''Гапіенка В. С.'' {{Крыніцы/ЭПБ|1}} — С. 229</ref>. |
|||
== Галерэя == |
== Галерэя == |
||
Радок 43: | Радок 52: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Баравік // {{Крыніцы/ЭПБ|1}} |
* ''Гапіенка В. С.'' Баравік // {{Крыніцы/ЭПБ|1}} |
||
* {{кніга|аўтар=Сержанина Г. И., Змитрович И. И. |загаловак=Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов||адказны=Под ред. Н. А. Дорожкина|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1978|старонкі=66|старонак=192|тыраж=60 000}}{{ref-ru}} |
* {{кніга|аўтар=Сержанина Г. И., Змитрович И. И. |загаловак=Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов||адказны=Под ред. Н. А. Дорожкина|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1978|старонкі=66|старонак=192|тыраж=60 000}}{{ref-ru}} |
||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
{{Commons|Category:}} |
{{Commons|Category:}} |
||
{{Бібліяінфармацыя}} |
{{Бібліяінфармацыя}} |
||
[[Катэгорыя:Баравік]] |
[[Катэгорыя:Баравік]] |
||
[[Катэгорыя:Грыбы Афрыкі]] |
[[Катэгорыя:Грыбы Афрыкі]] |
Версія ад 23:31, 11 студзеня 2020
Баравік | |||||||||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||
Boletus edulis Bull., 1782 | |||||||||||||||||||||||
Сінонімы | |||||||||||||||||||||||
|
Бараві́к, белы грыб, праўдзівы грыб, шчыры грыб (Boletus edulis) — від грыбоў сямейства Балетавыя (Boletaceae), адзін з найбольш распаўсюджаных відаў роду Балет (Boletus).
Апісанне
Шапка дыяметрам 4—15 см, часам да 25 см, таўшчынёй 2—6(9) см паўшарападобная, пазней пуката-распасцёртая, сухая, гладкая або крыху лямцаватая, іншы раз злёгку маршчакаватая. Колер яе ад белага да фіялетава-карычневага. Скурка не знімаецца. Гіменафор глыбакавыемчаты, лёгка аддзяляецца ад мякаці шапкі, складаецца з трубачак даўжынёй 0,5—1,5(2,5) см, белы, пазней жоўты і аліўкава-зялёны, з дробнымі акруглымі порамі. Ножка даўжынёй 5—15 см, таўшчынёй 2—6(8) см; спачатку клубнепадобная, пазней выцягнутая, рэдка цыліндрычная, уздутая, суцэльная, белаватая (чым адрозніваецца ад жоўцевага грыба, у якога сеткавы малюнак карычнева-буры), злёгку патоўшчаная ўверсе, з тонкім белым або злёгку бураватым, светлым сеткавым малюнкам. Мякаць тоўстая, шчыльная, белая, з арэхавым прыемным смакам і слабым грыбным пахам, на зломе не мяняе колеру. Споравы парашок бура- або брудна-аліўкавы.
Існуе шмат форм, якія адрозніваюцца колерам і мікарызным прыстасаваннем да той ці іншай дрэўнай пароды.
Пашырэнне
Пашыраны ў Еўропе, Паўночнай Афрыцы, Паўночнай Амерыцы, Аўстарліі; расце ў Заходняй Сібіры, на Каўказе, зрэдку ва Усходняй Сібіры і на Далёкім Усходзе. На Беларусі трапляецца ва ўсіх лесараслінных раёнах.
Асаблівасці біялогіі
Сапратроф. Расце адзіночна і групамі. На Беларусі пладаносіць у чэрвені—кастрычніку.
Выкарыстанне
Адзін з найлепшых з ядомых грыбоў. Спажываецца свежы, марынаваны, асабліва сушаны.
Баравік мае ў сабе рэчывы з танізавальнымі проціпухліннымі ўласцівасцямі[1].
Галерэя
Зноскі
- ↑ Гапіенка В. С. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз. — С. 229
Літаратура
- Гапіенка В. С. Баравік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
- Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 66. — 192 с. — 60 000 экз. (руск.)
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Баравік