Радыус: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Дадаем: az:Radius |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Straal-cirkel.png|thumb|Радыус акружнасці.]] |
|||
{{вызнч|1=Радыюс}} — адрэзак, што злучае [[цэнтр]] кола (сферы) з любым пунктам на гэтым коле. |
|||
'''Ра́дыус''' ({{lang-la|radius}} — спіца кола, прамень) — [[адрэзак]], які злучае цэнтр [[акружнасць|акружнасці]] (ці [[сфера|сферы]]) з любой крапкай, якая ляжыць на гэтай акружнасці (ці паверхні сферы), а таксама [[даўжыня]] гэтага адрэзка. Радиус складае палову [[диаметр]]а. |
|||
{{пачатак артыкулу}} |
|||
== Уласцівасці == |
|||
[[Катэгорыя:Геаметрыя]] |
|||
* Радыус, праведзены ў кропку <math>A</math> акружнасці, перпендыкулярны акружнасці ў гэтай кропцы. |
|||
* Радыус, [[перпендыкуляр]]ны [[Хорда акружнасці|хордзе]], дзеліць яе напалову. |
|||
== Злучаныя вызначэнні== |
|||
* [[Цэнтральны вугал|''Цэнтральны вугал'']] у акружнасці —гэта [[вугал]], утвораны двума радыусамі. |
|||
* [[Радыус крывізны|'' Радыус крывізны'']] крывой —гэта радыус акружнасці, якая мае з гэтай крывой [[дотык]] другога парадку. |
|||
== Этымалогія == |
|||
{{wiktionary|радиус}} |
|||
Слова «радыус» упершыню сустракаецца ў [[1569]] г. у французскага навукоўца [[П'ер дэ ла Раме|П'ера дэ ла Раме]], крыху пазней у [[Франсуа Виет]]а. Робіцца агульнапрынятым толькі ў канцы [[XVII стагоддзе]]а. |
|||
== Абагульненні == |
|||
Радыусам [[мноства|мноства]] <math>M</math>, ляжалага ў [[метрычная прастора|метрычнай прасторы]] з метрыкай <math>\rho</math>, завецца велічыня <math>(\sup_{x,y \in M}\rho(x, y))/2</math>. Напрыклад, радыус ''n''-размерного [[гіперкуб]]а з бокам ''s'' роўны |
|||
: <math> r = \frac{s}{2}\sqrt{n}.</math> |
|||
== Глядзі таксама == |
|||
* [[Атамны радыус]] |
|||
* [[Бораўскі радыус]] |
|||
* [[Гравітацыйны радыус]] |
|||
* [[Дэбаеўскі радыус экранавання]] |
|||
* [[Ионны радыус]] |
|||
* [[Кристалахімічны радыус]] |
|||
* [[Радыус инерцыі]] |
|||
* [[Радыус-вектар]] |
|||
* [[Радыус паварота]] |
|||
* [[Радыус папажэння]] |
|||
* [[Радыус ратацыі]] |
|||
[[Катэгорыя:Класічная геаметрыя]] |
|||
[[Катэгорыя:Метрычная геаметрыя]] |
|||
[[ar:نصف قطر]] |
[[ar:نصف قطر]] |
||
[[ast:Radiu (xeometría)]] |
[[ast:Radiu (xeometría)]] |
||
[[az:Radius]] |
[[az:Radius]] |
||
[[be:Радыюс]] |
|||
[[be-x-old:Радыюс]] |
[[be-x-old:Радыюс]] |
||
[[bg:Радиус]] |
[[bg:Радиус]] |
Версія ад 15:15, 17 кастрычніка 2009
Ра́дыус (лац.: radius — спіца кола, прамень) — адрэзак, які злучае цэнтр акружнасці (ці сферы) з любой крапкай, якая ляжыць на гэтай акружнасці (ці паверхні сферы), а таксама даўжыня гэтага адрэзка. Радиус складае палову диаметра.
Уласцівасці
- Радыус, праведзены ў кропку акружнасці, перпендыкулярны акружнасці ў гэтай кропцы.
- Радыус, перпендыкулярны хордзе, дзеліць яе напалову.
Злучаныя вызначэнні
- Цэнтральны вугал у акружнасці —гэта вугал, утвораны двума радыусамі.
- Радыус крывізны крывой —гэта радыус акружнасці, якая мае з гэтай крывой дотык другога парадку.
Этымалогія
Слова «радыус» упершыню сустракаецца ў 1569 г. у французскага навукоўца П'ера дэ ла Раме, крыху пазней у Франсуа Виета. Робіцца агульнапрынятым толькі ў канцы XVII стагоддзеа.
Абагульненні
Радыусам мноства , ляжалага ў метрычнай прасторы з метрыкай , завецца велічыня . Напрыклад, радыус n-размерного гіперкуба з бокам s роўны