Радыус: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
RedBot (размовы | уклад)
др робат Дадаем: az:Radius
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Straal-cirkel.png|thumb|Радыус акружнасці.]]
{{вызнч|1=Радыюс}} — адрэзак, што злучае [[цэнтр]] кола (сферы) з любым пунктам на гэтым коле.


'''Ра́дыус''' ({{lang-la|radius}} — спіца кола, прамень) — [[адрэзак]], які злучае цэнтр [[акружнасць|акружнасці]] (ці [[сфера|сферы]]) з любой крапкай, якая ляжыць на гэтай акружнасці (ці паверхні сферы), а таксама [[даўжыня]] гэтага адрэзка. Радиус складае палову [[диаметр]]а.
{{пачатак артыкулу}}


== Уласцівасці ==
[[Катэгорыя:Геаметрыя]]
* Радыус, праведзены ў кропку <math>A</math> акружнасці, перпендыкулярны акружнасці ў гэтай кропцы.
* Радыус, [[перпендыкуляр]]ны [[Хорда акружнасці|хордзе]], дзеліць яе напалову.

== Злучаныя вызначэнні==
* [[Цэнтральны вугал|''Цэнтральны вугал'']] у акружнасці —гэта [[вугал]], утвораны двума радыусамі.
* [[Радыус крывізны|'' Радыус крывізны'']] крывой —гэта радыус акружнасці, якая мае з гэтай крывой [[дотык]] другога парадку.

== Этымалогія ==
{{wiktionary|радиус}}
Слова «радыус» упершыню сустракаецца ў [[1569]] г. у французскага навукоўца [[П'ер дэ ла Раме|П'ера дэ ла Раме]], крыху пазней у [[Франсуа Виет]]а. Робіцца агульнапрынятым толькі ў канцы [[XVII стагоддзе]]а.

== Абагульненні ==
Радыусам [[мноства|мноства]] <math>M</math>, ляжалага ў [[метрычная прастора|метрычнай прасторы]] з метрыкай <math>\rho</math>, завецца велічыня <math>(\sup_{x,y \in M}\rho(x, y))/2</math>. Напрыклад, радыус ''n''-размерного [[гіперкуб]]а з бокам ''s'' роўны
: <math> r = \frac{s}{2}\sqrt{n}.</math>

== Глядзі таксама ==
* [[Атамны радыус]]
* [[Бораўскі радыус]]
* [[Гравітацыйны радыус]]
* [[Дэбаеўскі радыус экранавання]]
* [[Ионны радыус]]
* [[Кристалахімічны радыус]]
* [[Радыус инерцыі]]
* [[Радыус-вектар]]
* [[Радыус паварота]]
* [[Радыус папажэння]]
* [[Радыус ратацыі]]

[[Катэгорыя:Класічная геаметрыя]]
[[Катэгорыя:Метрычная геаметрыя]]


[[ar:نصف قطر]]
[[ar:نصف قطر]]
[[ast:Radiu (xeometría)]]
[[ast:Radiu (xeometría)]]
[[az:Radius]]
[[az:Radius]]
[[be:Радыюс]]
[[be-x-old:Радыюс]]
[[be-x-old:Радыюс]]
[[bg:Радиус]]
[[bg:Радиус]]

Версія ад 15:15, 17 кастрычніка 2009

Радыус акружнасці.

Ра́дыус (лац.: radius — спіца кола, прамень) — адрэзак, які злучае цэнтр акружнасці (ці сферы) з любой крапкай, якая ляжыць на гэтай акружнасці (ці паверхні сферы), а таксама даўжыня гэтага адрэзка. Радиус складае палову диаметра.

Уласцівасці

  • Радыус, праведзены ў кропку акружнасці, перпендыкулярны акружнасці ў гэтай кропцы.
  • Радыус, перпендыкулярны хордзе, дзеліць яе напалову.

Злучаныя вызначэнні

Этымалогія

Лагатып Вікіслоўнікі
Лагатып Вікіслоўнікі

Слова «радыус» упершыню сустракаецца ў 1569 г. у французскага навукоўца П'ера дэ ла Раме, крыху пазней у Франсуа Виета. Робіцца агульнапрынятым толькі ў канцы XVII стагоддзеа.

Абагульненні

Радыусам мноства , ляжалага ў метрычнай прасторы з метрыкай , завецца велічыня . Напрыклад, радыус n-размерного гіперкуба з бокам s роўны

Глядзі таксама

be:Радыюс