Шпінат агародны: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне
дапаўненне, вікіфікацыя, афармленне, ілюстрацыя, катэгорыі
Радок 7: Радок 7:
| rang = Від
| rang = Від
| latin = Spinacia oleracea
| latin = Spinacia oleracea
| author = [[L.]]
| author = [[L.]], [[Sp. Pl.]] 2: 1027, [[1753]]
| syn =
| syn = * {{Bt|Spinacia glabra|[[Mill.]]}}
* {{Bt|Spinacia inermis|[[Moench]]}}
* {{Bt|Spinacia spinosa|[[Moench]]}}
* {{Bt|Spinacia oleracea|var=inermis|([[Moench]]) [[Peterm.]]}}
| children name =
| children name =
| children =
| children =
Радок 21: Радок 24:
| ncbi = 3562
| ncbi = 3562
| itis = 20709
| itis = 20709
| grin = 35256
}}
}}
'''Шпінат агародны'''<ref name="Киселевский">{{кніга
'''Шпіна́т агародны'''<ref name="Киселевский">{{кніга
|аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]]
|аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]]
|загаловак = Латино-русско-белорусский ботанический словарь
|частка =
|загаловак = Латино-русско-белорусский ботанический словарь.
|арыгінал =
|спасылка =
|адказны =
|выданне =
|месца = Минск
|месца = Минск
|выдавецтва = «Наука и техника»
|выдавецтва = «Наука и техника»
|год = 1967
|год = 1967
|том =
|старонкі = 125
|старонкі = 125
|старонак = 160
|старонак = 160
|серыя =
|isbn =
|тыраж = 2350
|тыраж = 2350
}}</ref> (''Spinacia oleracea'') травяністая расліна сямейства аксамітнікавых. Вырошчваецца як харчовая расліна.
}}</ref><ref name="ЭПБ5">{{Крыніцы/ЭПБ|5}}</ref> (''Spinacia oleracea'') [[Кветкавыя|кветкавая]] расліна роду {{Bt-bellat|Шпінат|Spinacia}} сямейства {{Bt-bellat|Аксамітнікавыя}}.


== Батанічнае апісанне ==
== Апісанне ==
[[File:Illustration Spinacia oleracea1.jpg|thumb|left|{{Бат.іл.|Тамэ}}]]
Аднагадовая, холадаўстойлівая (вегетацыйны перыяд 25—30 дзён), перакрыжаванаапыляльная, у асноўным двухдомная расліна. Спачатку дае разетку сакавітага лісця, якое спажываюць у ежу, пазней — кветкавае сцябло. Лісце шпінату мае ў сабе 0,5% клятчаткі, 2,28% сырога бялку, 55 мг вітаміну С на 100 г сырой масы рэчыва, фоліевую кіслату і інш. Па наяўнасці жалеза шпінат пераўзыходзіць іншыя агароднінныя культуры.
[[Аднагадовыя расліны|Аднагадовая]], холадаўстойлівая (вегетацыйны перыяд 25—30 дзён), перакрыжаванаапыляльная, у асноўным двухдомная [[Трава|травяністая]] расліна. [[Сцябло]] прамое, простае або галінастае. [[Лісце]] суцэльнае.


== Выкарыстанне ==
== Выкарыстанне ==
Вырошчваецца як харчовая расліна. Спачатку дае разетку сакавітага лісця, якое спажываюць у ежу, пазней — кветкавае сцябло. Лісце шпінату мае ў сабе 0,5 % [[Клятчатка|клятчаткі]], 2,28 % сырога [[Бялкі|бялку]], 55 мг [[Аскарбінавая кіслата|вітаміну С]] на 100 г сырой масы рэчыва, [[Фоліевая кіслата|фоліевую кіслату]] і інш. Па наяўнасці [[жалеза]] шпінат пераўзыходзіць іншыя агароднінныя культуры.
Маладое лісце шпінату спажываюць у салатах, супах, як гарнір, для кансервавання і інш.; карысны ў дзіцячым дыетычным харчаванні пры малакроўі і страўнікава-кішачных захворваннях.

Маладое лісце шпінату спажываюць у [[Салата (страва)|салатах]], [[суп]]ах, як [[гарнір]], для кансервавання і інш.; карысны ў дзіцячым [[Дыеталогія|дыетычным]] харчаванні пры малакроўі і страўнікава-кішачных захворваннях.


== Агратэхніка ==
== Агратэхніка ==
Шпінат патрабуе ўрадлівай і вільготнай глебы з рэакцыяй блізкай да нейтральнай. У адкрытым і ахаваным грунце шпінат вырошчваюць як самастойную культуру або ім ушчыльняюць іншыя культуры. Сеюць у некалькі тэрмінаў з інтэрвалам 10—12 дзён напачатку вясны, летам — больш познія сарты, менш схільныя да стралкавання. Сеюць пяціраднымі стужкамі. Догляд за пасевамі ўключае рыхленне міжрадкоўяў, праполванне, паліванне. Убіраюць шпінат раніцай выбарачна праз 20—30 дзён пасля сяўбы, калі ёсць 5—6 развітых лістоў цёмна-зялёнага колеру і не ўтварыліся кветкавыя сцёблы. Расліну вырываюць з коранем, атрасаюць зямлю і складваюць у драўляныя скрынкі.
Шпінат патрабуе ўрадлівай і вільготнай [[Глеба|глебы]] з [[Кіслотнасць глебы|рэакцыяй]] блізкай да нейтральнай. У адкрытым і ахаваным грунце шпінат вырошчваюць як самастойную культуру або ім ушчыльняюць іншыя культуры. Сеюць у некалькі тэрмінаў з інтэрвалам 10—12 дзён напачатку вясны, летам — больш познія сарты, менш схільныя да стралкавання. Сеюць пяціраднымі стужкамі. Догляд за пасевамі ўключае рыхленне міжрадкоўяў, праполванне, паліванне. Убіраюць шпінат раніцай выбарачна праз 20—30 дзён пасля сяўбы, калі ёсць 5—6 развітых лістоў цёмна-зялёнага колеру і не ўтварыліся кветкавыя сцёблы. Расліну вырываюць з коранем, атрасаюць зямлю і складваюць у драўляныя скрынкі.


{{зноскі}}
{{зноскі}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* Энцыклапедыя сельскага гаспадара. — Мн.: БелЭн, 1993.
* Энцыклапедыя сельскага гаспадара. — Мн.: БелЭн, 1993.
* {{Крыніцы/ЭПБ|5|''Няфёдава Л. Р.'' Шпінат}} — С. 387.

== Спасылкі ==
* {{Плантарыум|36462|Шпинат огородный}}


{{Бібліяінфармацыя}}
{{Бібліяінфармацыя}}


[[Катэгорыя:Аксамітнікавыя]]
[[Катэгорыя:Аксамітнікавыя]]
[[Катэгорыя:Харчовыя расліны]]
[[Катэгорыя:Гародніна]]
[[Катэгорыя:Лекавыя расліны]]
[[Катэгорыя:Расліны, апісаныя ў 1753 годзе]]

Версія ад 06:07, 8 красавіка 2020

Шпінат агародны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Spinacia oleracea L., Sp. Pl. 2: 1027, 1753

Сінонімы

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  20709
NCBI  3562
EOL  582002
GRIN  t:35256
IPNI  167384-1
TPL  kew-2483900

Шпіна́т агародны[3][4] (Spinacia oleracea) — кветкавая расліна роду Шпінат (Spinacia) сямейства Аксамітнікавыя.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Аднагадовая, холадаўстойлівая (вегетацыйны перыяд 25—30 дзён), перакрыжаванаапыляльная, у асноўным двухдомная травяністая расліна. Сцябло прамое, простае або галінастае. Лісце суцэльнае.

Выкарыстанне

Вырошчваецца як харчовая расліна. Спачатку дае разетку сакавітага лісця, якое спажываюць у ежу, пазней — кветкавае сцябло. Лісце шпінату мае ў сабе 0,5 % клятчаткі, 2,28 % сырога бялку, 55 мг вітаміну С на 100 г сырой масы рэчыва, фоліевую кіслату і інш. Па наяўнасці жалеза шпінат пераўзыходзіць іншыя агароднінныя культуры.

Маладое лісце шпінату спажываюць у салатах, супах, як гарнір, для кансервавання і інш.; карысны ў дзіцячым дыетычным харчаванні пры малакроўі і страўнікава-кішачных захворваннях.

Агратэхніка

Шпінат патрабуе ўрадлівай і вільготнай глебы з рэакцыяй блізкай да нейтральнай. У адкрытым і ахаваным грунце шпінат вырошчваюць як самастойную культуру або ім ушчыльняюць іншыя культуры. Сеюць у некалькі тэрмінаў з інтэрвалам 10—12 дзён напачатку вясны, летам — больш познія сарты, менш схільныя да стралкавання. Сеюць пяціраднымі стужкамі. Догляд за пасевамі ўключае рыхленне міжрадкоўяў, праполванне, паліванне. Убіраюць шпінат раніцай выбарачна праз 20—30 дзён пасля сяўбы, калі ёсць 5—6 развітых лістоў цёмна-зялёнага колеру і не ўтварыліся кветкавыя сцёблы. Расліну вырываюць з коранем, атрасаюць зямлю і складваюць у драўляныя скрынкі.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 125. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.

Літаратура

Спасылкі

  • Шпинат огородный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)