Карніз: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 14:12, 3 мая 2020

Палацца Ручэлаі ў Фларэнцыі з чатырма карнізамі: ніжні завяршае цокаль, два сярэдніх аддзяляюць адзін ад аднаго ярусы фасада, верхні ўключаны ў антаблемент, што завяршае сцяну

Карні́з, або гзымс^[1] (ад грэч. κορωνίς) — элемент унутранага і знешняга аздаблення будынкаў, памяшканняў, мэблі, які выходзіць за плоскасць аб'екту. У архітэктуры карніз аддзяляе плоскасць даху ад вертыкальнай плоскасці сцяны, або падзяляе плоскасць сцяны па вылучаных гарызантальных лініях. Ён можа завяршаць сцяну будынка, ваконныя або дзвярныя праёмы.

У ордарнай архітэктуры карніз — верхняя частка антаблемента, якая знаходзіцца над фрызам і архітравам. Ордарны карніз рэзка выходзіць наперад і навісае над астатнімі часткамі антаблемента, абараняючы іх ад ападкаў. Асновай карніза служыць выносная пліта. Ніжняя частка пліты забяспечаная прастакутнымі выступамі — мутуламі.

Архітэктурная дэталь у выглядзе невялікага карніза або карніза з франтонам разнастайных формаў (трохкутных, авальных і складаных кампазіцый) над аконным, дзвярным праёмам або нішай называецца сандрыкам^[2].

Профілі карнізаў ў розных стылях мэблі, роўна, як і ў архітэктурных стылях, розныя. Так, у англійскім класіцызме было прынята ўпрыгожваць мэблевыя карнізы арнаментам з лісця (англ.) (бел.^[3].

У беларускамоўнай тэрміналогіі для абазначэння гарызантальных элементаў фасаду, тоесных карнізу, ужываецца таксама тэрмін гзымс нямецкага паходжання.

Зноскі

↑ Г (гзымс) // Беларуска-рускі слоўнік / Пад. рэд. К. Крапівы. — 3-е. — Мн.: Беларуская энцыклапедыя, 2003. — Т. 1. А—З. — С. 684. — 1120 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0271-7.
↑ Плужников В. И. Термины российского архитектурного наследия: Архитектурный словарь. — Искусство—XXI век, 2011. — С. 307. — 424 с. — ISBN 978-5-98051-087-9.
↑ Кес, Дюла. Стили мебели / Переводчики: М. Алекса, Герман Каргинов, Т. Кириллова. — м: Издательство В. Шевчук, 2008. — 272 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-94232-051-5.

Літаратура

Карниз // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Путеводитель по архитектурным формам. — М.: Стройиздат, 2001.
Киселёв И. А. Печи и карнизы московского ампира первой половины XIX века. — М.: Институт проблем управления, 2009. — 304 с. — ISBN 978-5-902941-15-6.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Карніз

[1] Г (гзымс) // Беларуска-рускі слоўнік / Пад. рэд. К. Крапівы. — 3-е. — Мн.: Беларуская энцыклапедыя, 2003. — Т. 1. А—З. — С. 684. — 1120 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-11-0271-7.

[2] Плужников В. И. Термины российского архитектурного наследия: Архитектурный словарь. — Искусство—XXI век, 2011. — С. 307. — 424 с. — ISBN 978-5-98051-087-9.

[3] Кес, Дюла. Стили мебели / Переводчики: М. Алекса, Герман Каргинов, Т. Кириллова. — м: Издательство В. Шевчук, 2008. — 272 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-94232-051-5.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:Maison Carrée (Nîmes) (2).JPG|thumb|250px|Карніз храма [[Мезон Карэ]] ў [[Горад Нім|Німе]]]]
 [[Файл:Rucellai.jpg|thumb|250px|[[Палацца Ручэлаі]] ў [[Горад Фларэнцыя|Фларэнцыі]] з чатырма карнізамі: ніжні завяршае цокаль, два сярэдніх аддзяляюць адзін ад аднаго ярусы [[фасад]]а, верхні ўключаны ў [[антаблемент]], што завяршае сцяну]]
-'''Карні́з''' (ад {{lang-el|κορωνίς}}) — элемент унутранага і знешняга аздаблення будынкаў, памяшканняў, мэблі, які выходзіць за плоскасць аб'екту. У архітэктуры карніз аддзяляе плоскасць даху ад вертыкальнай плоскасці сцяны, або падзяляе плоскасць сцяны па вылучаных гарызантальных лініях. Ён можа завяршаць сцяну будынка, ваконныя або дзвярныя праёмы.
+'''Карні́з''', або '''гзымс'''<ref>{{кніга|аўтар = |частка =Г (гзымс)|загаловак =Беларуска-рускі слоўнік |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пад. рэд. [[Кандрат Крапіва|К. Крапівы]] |выданне =3-е |месца =Мн. |выдавецтва =[[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|Беларуская энцыклапедыя]] |год =2003 |том =1. А—З |старонкі =684 |старонак = 1120|серыя = |isbn =985-11-0271-7 |тыраж = 3000|ref = }}</ref> (ад {{lang-el|κορωνίς}}) — элемент унутранага і знешняга аздаблення будынкаў, памяшканняў, мэблі, які выходзіць за плоскасць аб'екту. У архітэктуры карніз аддзяляе плоскасць даху ад вертыкальнай плоскасці сцяны, або падзяляе плоскасць сцяны па вылучаных гарызантальных лініях. Ён можа завяршаць сцяну будынка, ваконныя або дзвярныя праёмы.
 У [[Архітэктурны ордар|ордарнай]] архітэктуры карніз — верхняя частка [[антаблемент]]а, якая знаходзіцца над [[фрыз, архітэктура|фрызам]] і [[архітраў|архітравам]]. Ордарны карніз рэзка выходзіць наперад і навісае над астатнімі часткамі [[антаблемент]]а, абараняючы іх ад ападкаў. Асновай карніза служыць [[выносная пліта]]. Ніжняя частка пліты забяспечаная прастакутнымі выступамі — [[мутул]]амі.