Джэбель-Шамар: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Створана перакладам старонкі "Джебель-Шаммар"
 
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Гістарычная дзяржава
{{Гістарычная дзяржава|статус=[[эмірат]]|карта=Alrasheed hail english.png|s1=Неджд (султанат)|flag_s1=Flag of Nejd (1921).svg|саманазва={{lang|ar|إِمَارَة جَبَل شَمَّر}}|сцяг=Flag of the Emirate of Ha'il.svg|назва=Эмірат Джэбель-Шамар}}'''Эмірат Джэбель-Шамар''' — дзяржава, якая існавала з [[1830]] па 1921 гады, эмірат на [[Аравійскі паўвостраў|Аравійскім паўвостраве]]. Сталіца — горад [[Хаіль (горад)|Хаіль]].
|назва = Эмірат Джэбель-Шамар
|саманазва = {{lang|ar|إِمَارَة جَبَل شَمَّر}}
|сцяг = Flag of the Emirate of Ha'il.svg
|s1 = Неджд (султанат)
|flag_s1 = Flag of Nejd (1921).svg
|статус = [[эмірат]]
|карта = Alrasheed hail english.png
}}
'''Эмірат Джэбель-Шамар''' — дзяржава, якая існавала з [[1835]] па 1921 гады, эмірат на [[Аравійскі паўвостраў|Аравійскім паўвостраве]]. Сталіца — горад [[Хаіль (горад)|Хаіль]].


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Радок 6: Радок 15:
У 1835 годзе браты Абдалах і Убайд з клана Аль Рашыд захапілі ўладу ў Джэбель-Шамары, забіўшы эміра Саліх ібн Абд Мухсіна. Пры гэтым браты прызналі сябе васаламі саудыцкага эміра [[Фейсал ібн Туркі|Фейсала I]], які дапамог ім у барацьбе за ўладу.
У 1835 годзе браты Абдалах і Убайд з клана Аль Рашыд захапілі ўладу ў Джэбель-Шамары, забіўшы эміра Саліх ібн Абд Мухсіна. Пры гэтым браты прызналі сябе васаламі саудыцкага эміра [[Фейсал ібн Туркі|Фейсала I]], які дапамог ім у барацьбе за ўладу.


Праўленне аміра [[Мухамад ібн Абдулах ар-Рашыд|Мухамада I]] (1872—1897) стала перыядам росквіту Джэбель-Шамара і часам найбольшай магутнасці клана Ааль Рашыд. У студзені 1891 года Мухамад I заваяваў [[Эр-Рыяд]], дзе супраць яго паўстаў [[ Абд ар-Рахман ібн Фейсал аль-Сауд |Абд ар-Рахман ібн Фейсал аль-Сауд]]. Пасля гэтага Мухамад аль-Рашыд умацаваўся ў якасці бясспрэчнага ўладара [[Цэнтральная Аравія|Цэнтральнай Аравіі]].
Праўленне эміра [[Мухамад ібн Абдулах ар-Рашыд|Мухамада I]] (1872—1897) стала перыядам росквіту Джэбель-Шамара і часам найбольшай магутнасці клана Ааль Рашыд. У студзені 1891 года Мухамад I заваяваў [[Эр-Рыяд]], дзе супраць яго паўстаў [[Абд ар-Рахман ібн Фейсал аль-Сауд|Абд ар-Рахман ібн Фейсал аль-Сауд]]. Пасля гэтага Мухамад аль-Рашыд умацаваўся ў якасці бясспрэчнага ўладара [[Цэнтральная Аравія|Цэнтральнай Аравіі]].


Пасля смерці ў 1897 годзе Мухамада I пачаўся закат дзяржавы Рашыдзідаў. У 1902 годзе [[Саудыты|саудыцкі]] прынц [[Абдэль Азіз ібн Сауд|Абд ал-Азіз]] заняў [[Эр-Рыяд]] і аднавіў вахабіцкую дзяржаву. Паміж Саудытамі і Рашыдзідамі пачалася працяглая барацьба за панаванне ў Аравіі. У красавіку 1906 года эмір [[Абд ал-Азіз ар-Рашыд]] пацярпеў поўнае паражэнне ў [[Эль-Касім (правінцыя)|Касіме]] і загінуў у бітве. Новым эмірам стаў яго старэйшы сын Мітаб II ібн Абд ал-Азіз, які заключыў мір з Саудытамі, прызнаўшы ўсе іх захопы паўднёвей Касім.
Пасля смерці ў 1897 годзе Мухамада I пачаўся закат дзяржавы Рашыдзідаў. У 1902 годзе [[Саудыты|саудыцкі]] прынц [[Абдэль Азіз ібн Сауд|Абд ал-Азіз]] заняў [[Эр-Рыяд]] і аднавіў вахабіцкую дзяржаву. Паміж Саудытамі і Рашыдзідамі пачалася працяглая барацьба за панаванне ў Аравіі. У красавіку 1906 года эмір [[Абд ал-Азіз ар-Рашыд]] пацярпеў поўнае паражэнне ў [[Эль-Касім (правінцыя)|Касіме]] і загінуў у бітве. Новым эмірам стаў яго старэйшы сын Мітаб II ібн Абд ал-Азіз, які заключыў мір з Саудытамі, прызнаўшы ўсе іх захопы паўднёвей Касіма.


У [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайне]] дзяржава выступала на баку [[Цэнтральныя дзяржавы|цэнтральных дзяржаў]].
У [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайне]] дзяржава выступала на баку [[Цэнтральныя дзяржавы|цэнтральных дзяржаў]].
Радок 16: Радок 25:
== Спіс эміраў Джэбель-Шамара ==
== Спіс эміраў Джэбель-Шамара ==


* Саліх ібн Абд аль-Мухсін [[Аль Алі]] ([[1818]]—[[1835]])
* Саліх ібн Абд аль-Мухсін [[Аль Алі]] (1818—1835)
* Абдалах ібн Алі [[Аль Рашыд]] ([[1835]]—[[1837]], [[1837]]—[[1847]])
* Абдалах ібн Алі [[Аль Рашыд]] (1835—1837, 1837—1847)
* Іса ібн Убайдала Аль Алі ([[1837]]—[[1837]])
* Іса ібн Убайдала Аль Алі (1837)
* Талал ібн Абдалах Аль Рашыд ([[1847]]—[[1868]])
* Талал ібн Абдалах Аль Рашыд (1847—1868)
* Мітаб ібн Абдалах Аль Рашыд ([[1868]])
* Мітаб ібн Абдалах Аль Рашыд (1868)
* Бандар ібн Талал Аль Рашыд ([[1868]]—[[1872]])
* Бандар ібн Талал Аль Рашыд (1868—1872)
* [[Мухамад Абдулах ібн Аль Рашыд|Мухамад Абдуллах ібн Аль Рашыд]] ([[1872]]—[[1897]])
* [[Мухамад Абдулах ібн Аль Рашыд|Мухамад Абдуллах ібн Аль Рашыд]] (1872—1897)
* [[Абд аль-Азіз Аль Рашыд|Абд ал-Азіз ібн Мітаб Аль Рашыд]] ([[1897]]—[[1906]])
* [[Абд аль-Азіз Аль Рашыд|Абд ал-Азіз ібн Мітаб Аль Рашыд]] (1897—1906)
* Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд ([[1906]])
* Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1906)
* Султан ібн Хамуд ібн Мітаб Аль Рашыд ([[1906]]—[[1908]])
* Султан ібн Хамуд ібн Мітаб Аль Рашыд (1906—1908)
* Сауд ібн Хамудам ібн Мітаб Аль Рашыд ([[1908]]—[[1909]])
* Сауд ібн Хамудам ібн Мітаб Аль Рашыд (1908—1909)
* Сауд ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд ([[1909]]—[[1920]])
* Сауд ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1909—1920)
* Абдалах ібн Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд ([[1920]]—[[1921]])
* Абдалах ібн Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1920—1921)
* Мухамад ібн Талал ібн Мітаб Аль Рашыд ([[1921]]—[[1954]])
* Мухамад ібн Талал ібн Мітаб Аль Рашыд (1921—1954)


== Літаратура ==
== Літаратура ==

* ''Васильев А. М.'' История Саудовской Аравии от середины XVIII века до конца XX века. — {{М.}}, 1994.
* ''Васильев А. М.'' История Саудовской Аравии от середины XVIII века до конца XX века. — {{М.}}, 1994.

{{Першая сусветная вайна}} 
{{Першая сусветная вайна}} 

[[Катэгорыя:Гістарычныя эміраты]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя эміраты]]
[[Катэгорыя:Дзяржавы ў гісторыі Саудаўскай Аравіі]]
[[Катэгорыя:З’явіліся ў 1835 годзе]]
[[Катэгорыя:Зніклі ў 1921 годзе]]

Версія ад 08:33, 11 мая 2020

эмірат
Эмірат Джэбель-Шамар
إِمَارَة جَبَل شَمَّر
Сцяг
Сцяг
 >
1836 — 2 лістапада 1921

Сталіца
Афіцыйная мова арабская
Рэлігія суніты
Форма кіравання Тэакратыя і абсалютная манархія
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эмірат Джэбель-Шамар — дзяржава, якая існавала з 1835 па 1921 гады, эмірат на Аравійскім паўвостраве. Сталіца — горад Хаіль.

Гісторыя

Пасля 1818 года егіпцянамі быў разгромлены Дзірыйскі эмірат Саудытаў. У эміраце Джэбель-Шамар, які знаходзіўся ў васальнай залежнасці ад Саудытаў, пачалася барацьба за ўладу паміж кланамі Аль Алі і Аль Рашыд.

У 1835 годзе браты Абдалах і Убайд з клана Аль Рашыд захапілі ўладу ў Джэбель-Шамары, забіўшы эміра Саліх ібн Абд Мухсіна. Пры гэтым браты прызналі сябе васаламі саудыцкага эміра Фейсала I, які дапамог ім у барацьбе за ўладу.

Праўленне эміра Мухамада I (1872—1897) стала перыядам росквіту Джэбель-Шамара і часам найбольшай магутнасці клана Ааль Рашыд. У студзені 1891 года Мухамад I заваяваў Эр-Рыяд, дзе супраць яго паўстаў Абд ар-Рахман ібн Фейсал аль-Сауд. Пасля гэтага Мухамад аль-Рашыд умацаваўся ў якасці бясспрэчнага ўладара Цэнтральнай Аравіі.

Пасля смерці ў 1897 годзе Мухамада I пачаўся закат дзяржавы Рашыдзідаў. У 1902 годзе саудыцкі прынц Абд ал-Азіз заняў Эр-Рыяд і аднавіў вахабіцкую дзяржаву. Паміж Саудытамі і Рашыдзідамі пачалася працяглая барацьба за панаванне ў Аравіі. У красавіку 1906 года эмір Абд ал-Азіз ар-Рашыд пацярпеў поўнае паражэнне ў Касіме і загінуў у бітве. Новым эмірам стаў яго старэйшы сын Мітаб II ібн Абд ал-Азіз, які заключыў мір з Саудытамі, прызнаўшы ўсе іх захопы паўднёвей Касіма.

У Першай сусветнай вайне дзяржава выступала на баку цэнтральных дзяржаў.

У 1921 годзе эмірат быў далучаны да дзяржавы Саудытаў.

Спіс эміраў Джэбель-Шамара

  • Саліх ібн Абд аль-Мухсін Аль Алі (1818—1835)
  • Абдалах ібн Алі Аль Рашыд (1835—1837, 1837—1847)
  • Іса ібн Убайдала Аль Алі (1837)
  • Талал ібн Абдалах Аль Рашыд (1847—1868)
  • Мітаб ібн Абдалах Аль Рашыд (1868)
  • Бандар ібн Талал Аль Рашыд (1868—1872)
  • Мухамад Абдуллах ібн Аль Рашыд (1872—1897)
  • Абд ал-Азіз ібн Мітаб Аль Рашыд (1897—1906)
  • Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1906)
  • Султан ібн Хамуд ібн Мітаб Аль Рашыд (1906—1908)
  • Сауд ібн Хамудам ібн Мітаб Аль Рашыд (1908—1909)
  • Сауд ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1909—1920)
  • Абдалах ібн Мітаб ібн Абд ал-Азіз Аль Рашыд (1920—1921)
  • Мухамад ібн Талал ібн Мітаб Аль Рашыд (1921—1954)

Літаратура

  • Васильев А. М. История Саудовской Аравии от середины XVIII века до конца XX века. — М., 1994.