Бітва пад Рацлавіцамі: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др link fix |
Maksim-bot (размовы | уклад) др робат Дадаем: it:Battaglia di Racławice |
||
| Радок 20: | Радок 20: | ||
[[eo:Batalo de Racławice]] |
[[eo:Batalo de Racławice]] |
||
[[fr:Bataille de Racławice]] |
[[fr:Bataille de Racławice]] |
||
[[it:Battaglia di Racławice]] |
|||
[[pl:Bitwa pod Racławicami]] |
[[pl:Bitwa pod Racławicami]] |
||
[[ru:Битва под Рацлавицами]] |
[[ru:Битва под Рацлавицами]] |
||
Версія ад 14:05, 7 лістапада 2009
БІТВА ПАД РАЦЛАВ · ЦАМІ, Рацлав · цкая бітва, бітва каля в.Рацлавіцы пад Кракавам у час польскага паўстання (1794), што адбылася 4.4.1794 між польскімі паўстанскімі сіламі (Т. Касцюшка; 4,4 тыс.ч.[1] (лічачы разам 2,4 тыс. рэг. пяхоты і кавалерыі і 2 тыс. узбр. сялян-касінераў), 12 (або 11[1]) гармат) і рускай вайсковай калонай (ген. Тормасаў; 3[2] (або 5[1]) тыс. ч., 12[3] (або 30[1]) гармат). У бітве перамагло польскае войска.
Ваеннае значэнне бітвы было невялікім, бо неабходная для польскага войска дарога з Кракава на Варшаву так і не адкрылася. Але маральна-палітычнае значэнне перамогі для баявога духа паўстання было неацэнным, бітва сталася ў гэтым сэнсе пераломным і вызначальным момантам першай стадыі паўстання. Высокую баявую вартасць і вырашальную ролю ў бітве з'явілі тады яшчэ невядомыя атрады сялян-касінераў.
Перад бітвай
Сама бітва была ў пэўным сэнсе выпадковай і непажаданай для польскага боку. 1-я Велькапольская кав. брыгада (кам. Мадаліньскі), чый выхад на Кракаў з базы пад Астраленкай фактычна паскорыў абвяшчэнне самога паўстання, прыцягнула за сабою да Кракава некалькі калон рускіх войскаў. Тымчасам галоўнакам. Касцюшка сабраў польскія рэг. часткі з-пад Кракава (у т.л. брыгаду Мадаліньскага), дадаючы да іх атрады мабілізаваных падкракаўскіх сялян, і выйшаў з гэтым войскам з ваколіцы Кракава, спрабуючы адкрыць дарогу на Варшаву.
Каля в.Рацлавіцы адна з рускіх калон пад кам. ген. Тормасава загарадзіла шлях польскаму войску, і, ведаючы пра блізкасць яшчэ адной рас. калоны (ген. Дзянісава), якая дала б лічэбную перавагу рус. войскам, Касцюшка быў вымушаны прыняць бітву[4].
Бітва
Бітва пачалася безвыніковым змаганнем рэг. войскаў абодвух бакоў. Далей Тормасаў аслабіў свой цэнтр, дзе стаяла і яго артылерыя, спрабуючы арганізаваць ахоп левага польскага флангу. Гэта выкарыстаў Касцюшка, які, карыстаючыся мясцовасцю (яр, які вёў да рас. пазіцыі), употаў падвёў атрад з 320 касінераў да рус. батарэі і асабіста павёў атрад у атаку на гарматы. Нечаканая атака бегма мела поўны поспех, коштам 13 забітых касінеры ўзялі ўсе 12 гармат. Адным з вядомых герояў гэтай атакі быў сялянін Войцех Бартас[5]. Пазней яшчэ адна атака касінераў зламала супраціў рус. войскаў на левым крыле, і вымусіла рус. войскі да агульнага адступлення. Калона ген. Дзянісава паспела з'явіцца толькі на паратунак разбітым сілам ген. Тормасава.
Зноскі
- ↑ а б в г Паводле кнігі Wojsko Polskie Kościuszki, выдання 1894, якая цытуецца ў польскай вікіпедыі з папярэджаннем аб магчымай недакладнасці.
- ↑ Паводле БелЭн.
- ↑ Паводле БелЭн.
- ↑ У гэты час атрады сялян-касінераў былі сілай невядомай баявой вартасці.
- ↑ Першы дабег да гармат і загасіў шапкаю запал, за што атрымаў пасля бітвы шляхецтва і прозвішча Войцех (Барташ) Главацкі, і чын падхарунжага ў палку Кракаўскіх Грэнадзёраў.