Бітва пад Вількамірам (1435): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 15: Радок 15:
|сілы2 = каля 15 000<ref name=u311 />
|сілы2 = каля 15 000<ref name=u311 />
}}
}}
'''Бітва пад Вількамірам''' ([[1 верасня]] [[1435]]) — эпізод [[феадальная вайна ў ВКЛ, 1432-1437|Феадальнай вайны ў ВКЛ]] (1432—1437). Бітва адбылася на рацэ [[Швянтоі (прыток Віліі)|Святой]] (прыток [[Вілія|Вілі]]і). Бітва пад [[Вількамір|Вількамірам]] (цяпер Укмерге, Літва), скончылася перамогай войска вялікага князя літоўскага [[Жыгімонт Кейстутавіч|Жыгімонта Кейстутавіча]] (разам з польскімі атрадамі) над войскам вялікага князя літоўскага [[Свідрыгайла|Свідрыгайлы]] (разам з атрадамі [[Лівонскі ордэн|Лівонскага ордэна]]). Зыход бітвы фактычна прадвырашыў і вынік усёй вайны, на карысць Жыгімонту Кейстутавічу і яго палітычным прыхільнікам.
'''Бітва пад Вількамірам''' ([[1 верасня]] [[1435]]) — эпізод [[феадальная вайна ў ВКЛ, 1432-1437|феадальнай вайны ў ВКЛ]] (1432—1437). Бітва адбылася на рацэ [[Швянтоі (прыток Віліі)|Святой]] (прыток [[Вілія|Вілі]]і) пад [[Вількамір|Вількамірам]] (цяпер Укмерге, Літва) і скончылася перамогай войскаў вялікага князя літоўскага [[Жыгімонт Кейстутавіч|Жыгімонта Кейстутавіча]] над войскамі вялікага князя літоўскага [[Свідрыгайла|Свідрыгайлы]]. Зыход бітвы фактычна вырашыў вынік усёй вайны на карысць Жыгімонта Кейстутавіча.
[[Файл:Stamps of Lithuania, 2005-14.jpg|міні|злева|Літоўская [[паштовая марка]], прысвечаная бітве]]
[[Файл:Stamps of Lithuania, 2005-14.jpg|міні|злева|Літоўская [[паштовая марка]], прысвечаная бітве]]
Войска Свідрыгайлы Альгердавіча налічвала да 15 тысяч чалавек, сярод іх — 6 тысяч ратнікаў самога вялікага князя, 50 дружын удзельных князеў, 3 тысячы лівонскіх рыцараў, 1.5 тысячы чэшскіх табарытаў, 500 ардынцаў. Гэта разнароднае войска ўзначальвалі тры военачальнікі — сам Свідрыгайла, магістр Лівонскага ордэна Франк Кірскоф і князь [[Жыгімонт Карыбутавіч]]. Адзіным камандуючым, які меў ваенны талент, быў Жыгімонт Карыбутавіч, удзельнік гусіцкіх войнаў. Жыгімонт Кейстутавіч мабілізаваў 5 тысяч літоўскіх ваяроў, камандаванне якімі даручыў свайму сыну Міхаілу. Польшча прыслала на дапамогу свайму васалу яшчэ 4-12 тысяч чалавек на чале з Якубам Кабылянскім. Гэты Якуб быў вопытным палкаводцам, удзельнікам Грунвальдскай бітвы і Вялікай вайны з Ордэнам. На працягу двух дзён (29-30 жніўня) войскі Свідрыгайлы Альгердавіча і Жыгімонта Кейстутавіча занялі пазіцыю ў 9 км на поўдзень ад крэпасці Вількамір. На трэці дзень Свідрыгайла, усвядоміўшы нявыгаднасць сваёй пазіцыі, вырашыў перайсці лагерам да Вількаміра. Калі Свідрыгайла з войскам пачаў перадыслакацыю, ён аказаўся ў надзвычай неспрыяльных умовах. Яго войскі не паспелі да канца разгарнуць сваю цяжкую кавалерыю і палявы ўмацаваны лагер з вазоў (вагенбург), пабудаваны на гусіцкі манер. Свідрагайлава войска было атакавана, раздзелена на дзве часткі і практычна знішчана літоўска-польскай кавалерыяй. Свідрыгайла пацярпеў цяжкую паразу, з 50 князёў, якія былі ў бітве на баку Свідрыгайлы, загінулі 13, а 34 трапілі ў палон. З боку лівонскага рыцарства загінулі магістр [[Франц фон Кірскорф]] і некалькі [[камтур]]аў. Свідрыгайла з 30 баярамі ўцёк у Полацк. Ён застаўся без войска, саюзнікаў — крыжакоў і без сваёй апоры — рускай знаці (многія з удзельных князёў заставаліся ў палоне да канца праўлення Жыгімонта Кейстутавіча). Тым не менш Свідрыгайла прадоўжыў вайну, але значна аслаблены, быў вымушаны ў 1437 г. прапанаваць Жыгімонту кампраміс, на які той пад націскам польскага боку не згадзіўся. Свідрыгайла быў вымушаны бегчы ў Валахію. На месцы бітвы Жыгімонт Кейстутавіч у 1436 г. загадаў пабудаваць касцёл Святой Троіцы ў гонар перамогі. У цяперашні час на гэтым месцы знаходзіцца населены пункт [[Пабайскас]] (ад польскага «pobojowisko» — поле бітвы).
Войска Свідрыгайлы Альгердавіча налічвала да 15 тысяч чалавек, сярод іх — 6 тысяч ваяроў уласна вялікага князя, 50 дружын удзельных князеў, 3 тысячы лівонскіх войскаў, 1,5 тысячытабарытаў, 500 ардынцаў. Разнароднае войска ўзначальвалі сам Свідрыгайла, лівонскі ландмайстр [[Франц фон Кірскорф]] і князь [[Жыгімонт Карыбутавіч]]. Самым дасведчаным з іх быў Жыгімонт Карыбутавіч, удзельнік гусіцкіх войнаў. Жыгімонт Кейстутавіч мабілізаваў 5 тысяч уласна сваіх ваяроў, камандаванне якімі даручыў свайму сыну Міхаілу. Польшча прыслала на дапамогу 4-12 тысяч чалавек на чале з Якубам Кабылянскім, дасведчаным ваеначальнікам, удзельнікам Грунвальдскай бітвы і Вялікай вайны з Ордэнам. На працягу двух дзён (29-30 жніўня) войскі Свідрыгайлы Альгердавіча і Жыгімонта Кейстутавіча занялі пазіцыю за 9 км на поўдзень ад Вількаміра. На трэці дзень Свідрыгайла, усвядоміўшы невыгоднасць сваёй пазіцыі, вырашыў перанесці лагер да Вількаміра, яго войска пачало і было атакавана атакавана праціўнікам. Цяжкая кавалерыя Свідрыгайлы не паспела разгарнуцца, таксама не паспеў сабрацца палявы ўмацаваны лагер з вазоў (вагенбург) на гусіцкі манер, таму неўзабаве войска было раздзелена на дзве часткі і практычна знішчана літоўска-польскай кавалерыяй. З 50 князёў, якія былі ў бітве на баку Свідрыгайлы, загінула 13, а 34 трапілі ў палон. З боку лівонскага рыцарства загінулі ландмайстр Франц фон Кірскорф і некалькі [[камтур|комтур]]аў. Свідрыгайла з 30 баярамі ўцёк у Полацк, застаўшыся без войска і саюзнікаў — лівонцаў і арыстакратыі рускіх земляў (многія удзельныя князі былі ў палоне да канца валадарства Жыгімонта Кейстутавіча). Аднак Свідрыгайла працягнуў вайну, значна аслаблены вымушаны ў 1437 годзе прапанаваць Жыгімонту кампраміс, на які той пад ціскам польскага боку не згадзіўся. Свідрыгайла ўрэшце збег у Валахію. На месцы бітвы Жыгімонт Кейстутавіч у 1436 годзе загадаў пабудаваць касцёл Святой Троіцы. Цяпер на месцы бітвы знаходзіцца населены пункт [[Пабайскас]] (ад польскага «pobojowisko» — поле бітвы).
{{зноскі}}
{{зноскі}}
{{DEFAULTSORT:Вількамір 1435}}
{{DEFAULTSORT:Вількамір 1435}}

Версія ад 12:53, 28 мая 2020

Бітва пад Вількамірам
Помнік на месцы бітвы ў Пабайскасе
Помнік на месцы бітвы ў Пабайскасе
Дата 1 верасня 1435
Месца Вількамір на рацэ Святой, Вялікае Княства Літоўскае
Вынік перамога польска-літоўскага войска Жыгімонта Кейстутавіча
Праціўнікі
Прыхільнікі Свідрыгайла Альгердавіча Прыхільнікі Жыгімонта Кейстутавіча
Камандуючыя
Свідрыгайла Альгердавіч,
Франц фон Кірскорф,
Жыгімонт Карыбутавіч
Жыгімонт Кейстутавіч,
Якуб з Кабылян
Сілы бакоў
каля 15 000[1] каля 15 000[1]

Бітва пад Вількамірам (1 верасня 1435) — эпізод феадальнай вайны ў ВКЛ (1432—1437). Бітва адбылася на рацэ Святой (прыток Віліі) пад Вількамірам (цяпер Укмерге, Літва) і скончылася перамогай войскаў вялікага князя літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча над войскамі вялікага князя літоўскага Свідрыгайлы. Зыход бітвы фактычна вырашыў вынік усёй вайны на карысць Жыгімонта Кейстутавіча.

Літоўская паштовая марка, прысвечаная бітве

Войска Свідрыгайлы Альгердавіча налічвала да 15 тысяч чалавек, сярод іх — 6 тысяч ваяроў уласна вялікага князя, 50 дружын удзельных князеў, 3 тысячы лівонскіх войскаў, 1,5 тысячытабарытаў, 500 ардынцаў. Разнароднае войска ўзначальвалі сам Свідрыгайла, лівонскі ландмайстр Франц фон Кірскорф і князь Жыгімонт Карыбутавіч. Самым дасведчаным з іх быў Жыгімонт Карыбутавіч, удзельнік гусіцкіх войнаў. Жыгімонт Кейстутавіч мабілізаваў 5 тысяч уласна сваіх ваяроў, камандаванне якімі даручыў свайму сыну Міхаілу. Польшча прыслала на дапамогу 4-12 тысяч чалавек на чале з Якубам Кабылянскім, дасведчаным ваеначальнікам, удзельнікам Грунвальдскай бітвы і Вялікай вайны з Ордэнам. На працягу двух дзён (29-30 жніўня) войскі Свідрыгайлы Альгердавіча і Жыгімонта Кейстутавіча занялі пазіцыю за 9 км на поўдзень ад Вількаміра. На трэці дзень Свідрыгайла, усвядоміўшы невыгоднасць сваёй пазіцыі, вырашыў перанесці лагер да Вількаміра, яго войска пачало і было атакавана атакавана праціўнікам. Цяжкая кавалерыя Свідрыгайлы не паспела разгарнуцца, таксама не паспеў сабрацца палявы ўмацаваны лагер з вазоў (вагенбург) на гусіцкі манер, таму неўзабаве войска было раздзелена на дзве часткі і практычна знішчана літоўска-польскай кавалерыяй. З 50 князёў, якія былі ў бітве на баку Свідрыгайлы, загінула 13, а 34 трапілі ў палон. З боку лівонскага рыцарства загінулі ландмайстр Франц фон Кірскорф і некалькі комтураў. Свідрыгайла з 30 баярамі ўцёк у Полацк, застаўшыся без войска і саюзнікаў — лівонцаў і арыстакратыі рускіх земляў (многія удзельныя князі былі ў палоне да канца валадарства Жыгімонта Кейстутавіча). Аднак Свідрыгайла працягнуў вайну, значна аслаблены вымушаны ў 1437 годзе прапанаваць Жыгімонту кампраміс, на які той пад ціскам польскага боку не згадзіўся. Свідрыгайла ўрэшце збег у Валахію. На месцы бітвы Жыгімонт Кейстутавіч у 1436 годзе загадаў пабудаваць касцёл Святой Троіцы. Цяпер на месцы бітвы знаходзіцца населены пункт Пабайскас (ад польскага «pobojowisko» — поле бітвы).

Зноскі

  1. а б Urban, William. Tannenberg and After (нявызн.). — Chicago: Lithuanian Research and Studies Center, 2003. — С. 311—313. — ISBN 0-929700-25-2.