Каліеўшчына: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Vmk55 (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
'''Каліеўшчына''' ({{lang-uk|Коліївщина}}, ад укр. «колій») — паўстанне ўкраінскіх казакоў і ўкраінскага сялянства ў [[1768]]—[[1769]] гадах супраць [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. Паўстанне імкнулася да прыпынку сацыяльнага, нацыянальнага, і рэлігійнага прыніжэння ўкраінцаў.
'''Каліеўшчына''' ({{lang-uk|Коліївщина}}, ад укр. «колій») — паўстанне ўкраінскіх казакоў і ўкраінскага сялянства ў [[1768]]—[[1769]] гадах супраць [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. Паўстанне імкнулася да прыпынку сацыяльнага, нацыянальнага, і рэлігійнага прыніжэння ўкраінцаў.


У лютым 1768 пад ціскам расійскіх улад кароль [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]] падпісаў указ, у якім праваслаўная царква прыраўнівалася да каталіцкай. Гэта вельмі моцна незадаволіла польскую шляхту, якая пад заклікам прыняжэння каталіцызму, паніжэння шляхетных праў і выхаду Рэчы Паспалітай з-пад уплыву [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], утварыла [[Барская канфедэрацыя|Барскую канфедэрацыю]]. Канфедэраты пачалі катаваць і грабіць украінскае насельніцтва, паліць праваслаўныя храмы, што і паслужыла штуршком да пачатку паўстання. Паўстанне хутка атрымала імпульс і распаўсюджвалася па тэрыторыі левабярэжнай Украіны. Ва [[Умань|Умані]] гэта прывяло да разні неверагодных памераў, праз тры тыдні гвалту мяцежнікі забілі больш за 20,000 людзей. Лідэры паўстання былі [[казацтва|казакі]] [[Максім Жалязняк]] і [[Іван Гонт]]. Паўстанне было падушана аб’яднанымі сіламі польскіх і раскіх войскаў.
У лютым 1768 пад ціскам расійскіх улад кароль [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]] падпісаў указ, у якім праваслаўная царква прыраўнівалася да каталіцкай. Гэта вельмі моцна незадаволіла польскую шляхту, якая пад заклікам прыняжэння каталіцызму, паніжэння шляхетных праў і выхаду Рэчы Паспалітай з-пад уплыву [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], утварыла [[Барская канфедэрацыя|Барскую канфедэрацыю]]. Канфедэраты пачалі катаваць і грабіць украінскае насельніцтва, паліць праваслаўныя храмы, што і паслужыла штуршком да пачатку паўстання. Паўстанне хутка атрымала імпульс і распаўсюджвалася па тэрыторыі левабярэжнай Украіны. Ва [[Умань|Умані]] гэта прывяло да разні неверагодных памераў, праз тры тыдні гвалту мяцежнікі забілі больш за 20,000 людзей. Лідэры паўстання былі [[казацтва|казакі]] [[Максім Жалязняк]] і [[Іван Гонта]]. Паўстанне было падушана аб’яднанымі сіламі польскіх і расійскіх войскаў.


== Літаратура ==
== Літаратура ==

Версія ад 18:03, 15 ліпеня 2020

Каліеўшчына (укр.: Коліївщина, ад укр. «колій») — паўстанне ўкраінскіх казакоў і ўкраінскага сялянства ў 17681769 гадах супраць Рэчы Паспалітай. Паўстанне імкнулася да прыпынку сацыяльнага, нацыянальнага, і рэлігійнага прыніжэння ўкраінцаў.

У лютым 1768 пад ціскам расійскіх улад кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі падпісаў указ, у якім праваслаўная царква прыраўнівалася да каталіцкай. Гэта вельмі моцна незадаволіла польскую шляхту, якая пад заклікам прыняжэння каталіцызму, паніжэння шляхетных праў і выхаду Рэчы Паспалітай з-пад уплыву Расійскай імперыі, утварыла Барскую канфедэрацыю. Канфедэраты пачалі катаваць і грабіць украінскае насельніцтва, паліць праваслаўныя храмы, што і паслужыла штуршком да пачатку паўстання. Паўстанне хутка атрымала імпульс і распаўсюджвалася па тэрыторыі левабярэжнай Украіны. Ва Умані гэта прывяло да разні неверагодных памераў, праз тры тыдні гвалту мяцежнікі забілі больш за 20,000 людзей. Лідэры паўстання былі казакі Максім Жалязняк і Іван Гонта. Паўстанне было падушана аб’яднанымі сіламі польскіх і расійскіх войскаў.

Літаратура

  • Magocsi, Paul Robert (1996). A History of Ukraine. Toronto: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-0830-5.