Самаедскі сабака: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Usqowmh (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Usqowmh (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Dogbreed|name=Самаедскі сабака|country=[[Расія]]|fcigroup=5. Шпіцы і прымітыўныя сабакі|fcinum=212|fcisection=1. Паўночныя ездавыя сабакі|fcistd=http://www.fci.be/en/nomenclature/SAMOYED-212.html|image=Samoyed_600.jpg|height=сабакі: 57 ± 3 см <br />сукі: 53 ± 3 см|weight=|commons=Samoyed (dog)}}'''Самае́дскі саба́ка''' ці '''самае́д''' – парода [[Сабака свойскі|сабак]]. Паводле [[Міжнародная кіналагічная федэрацыя|Міжнароднай кіналагічнай федэрацыі]] (FCI) належыць да групы V (шпіцы і прымітыўныя пароды).
{{Dogbreed|name=Самаедскі сабака|country=[[Расія]]|fcigroup=5. Шпіцы і прымітыўныя тыпы сабак.|fcinum=212|fcisection=1. Паўночныя ездавыя сабакі. Без працоўных выпрабаванняў.|fcistd=http://www.fci.be/en/nomenclature/SAMOYED-212.html|image=Samoyed_600.jpg|height=сабакі: 57 ± 3 см <br />сукі: 53 ± 3 см|weight=|commons=Samoyed (dog)}}'''Самае́дскі саба́ка''' ці '''самае́д''' – парода [[Сабака свойскі|сабак]]. Паводле [[Міжнародная кіналагічная федэрацыя|Міжнароднай кіналагічнай федэрацыі]] (FCI) належыць да групы V (шпіцы і прымітыўныя пароды).


== Паходжанне назвы і пароды ==
== Паходжанне назвы і пароды ==

Версія ад 19:08, 21 жніўня 2020

Самаедскі сабака
Самаедскі сабака
Характарыстыкі
Рост сабакі: 57 ± 3 см
сукі: 53 ± 3 см
Паходжанне
Краіна Расія
Класіфікацыя МКФ
Група 5. Шпіцы і прымітыўныя тыпы сабак.
Секцыя 1. Паўночныя ездавыя сабакі. Без працоўных выпрабаванняў.
Нумар стандарту 212
Самаедскі сабака на Вікісховішчы

Самае́дскі саба́ка ці самае́д – парода сабак. Паводле Міжнароднай кіналагічнай федэрацыі (FCI) належыць да групы V (шпіцы і прымітыўныя пароды).

Паходжанне назвы і пароды

Падчас селекцыі пароды выкарыстоўваліся сабакі, адабраныя ў народаў на паўночным Урале, вядомых у сучаснай беларускай тэрміналогіі пад тэрмінамі самады́йскія народы або самады́йцы. У літаратуры заходніх краінаў выкарыстоўваецца пераважна тэрмін Samoyedic, які, у сваю чаргу, паходзіць ад састарэлага расейскага самоѣдъ – экзаэтноніму, які ўжываўся расейцамі дзеля пазначэння шэрагу карэнных народаў Сібіры [1]. Народная этымалогія выводзіла значэнне дадзенае лексемы да панятку «той, хто сам сябе есць», што, аднак, з'яўлялася памылковай трактоўкай.

Характарыстыка пароды

Выгляд

Галава магутная і клінаватая. Чэрап пры аглядзе спераду і ўзбоч толькі крыху выпуклы. Шырокі паміж вушамі. Мочка носа добра развіта, пераважна чорнага колеру. Цягам пэўных перыядаў году пігмент носа можа знякаляроўвацца, даючы «зімовы» ці «снежны» нос; аднак заўсёды павінна быць цёмная акантоўка мочкі носа.

Пыса моцная і глыбокая, прыкладна такой жа даўжыні, як і чарапная частка, што паступова звужаецца да носа, але не вузкая, не грубая і не квадратная. Патылічная частка пысы простая. Вусны шчыльна прылеглыя, чорныя і крыху поўныя. Куты рота злёгку загінаюцца, утвараючы характэрную «самаедскую ўсмешку». Ідэальны прыкус – нажніцавісты. Моцныя зубы і моцныя сківіцы. Нармальны зубны апарат. Вочы цёмна-карычневага колеру, глыбока пасаджаныя, шырока расстаўленыя, крыху раскосыя, міндаляватай формы. Выраз «усмешлівы», добры, жывое і разумнае. Абвод вачэй – чорны. Вушы пастаўленыя, даволі маленькія, тоўстыя, трохкутныя і злёгку закругленыя на канцах. Яны павінны быць рухомымі, высока пастаўленымі і, дзякуючы шырокаму чэрапу, шырока расстаўленымі.

Шыя моцная сярэдняй даўжыні, ганарліва выгнутая. Корпус крыху даўжэй, чым вышыня ў карку, моцны і кампактны, але гнуткі. Пастаў хваста даволі высокі. Калі сабака ўзбуджаны, а таксама пры руху, хвост трымаецца закінутым на спіну ці на бок. У спакойным стане можа быць апушчаны, даходзячы да скакальных суставаў.

Пярэднія канцавіны добра расстаўленыя, моцныя і мускулістыя. Пры паглядзе спераду пярэднія канцавіны простыя і паралельныя. Заднія канцавіны пры паглядзе ззаду простыя і паралельныя з вельмі моцнай мускулатурай. Алюр магутны, вольны і нястомны, што выяўляецца ў працяглым кроку. З добрым махам пярэдніх канцавін і добрым магутным штуршком задніх канцавін.

Поўсць багатая, густая, падатная, шчыльная «палярная» поўсць. Самаед – сабака з падвойным поўсцевым покрывам: кароткай, мяккай і густой пільсцю і доўгай, больш цвёрдай і простай асцюковай поўсцю. Поўсць павінна ўтвараць «каўнер» вакол шыі і плячэй, апраўляючы галаву, асабліва ў сабакаў. На галаве і пярэдніх паверхнях канцавін поўсць кароткая і роўная; на вонкавай паверхні ўшый – кароткая, якая стаіць вертыкальна да паверхні вуха і роўная. Унутраная паверхня вушэй павінна быць добра апушана. На задняй паверхні сцягна поўсць утварае «порткі». Паміж пальцамі павінна расці ахоўная поўсць. Хвост павінен быць багата апушаны. Поўсцевае покрыва ў сук часта карацей і мякчэй, чым у сабакаў. Поўсць са слушнай структурай заўсёды павінна мець адменны іскрысты бляск. На марозе «распушваецца». Чым мацней мароз – тым мацней «распушваецца» сабака на вуліцы. Поўсць валодае самаачышчальнай здольнасцю. Калі сабаку мыюць не часта, гэта ўласьцівасць захоўваецца на ўсё жыццё. То бок досыць мыць не гушчару 2-х раз на год. Каб сабака пачысцеў – яе досыць проста рэгулярна вычэсваць. Свайго паху самаед практычна не мае.

Колер поўсці – белы, крэмавы ці белы з бісквітным (асноўны колер – белы з невялікай колькасцю бісквітных знакаў). Ніколі не павінен вырабляць уражанні наяўнасці бледна-карычневага.

Тэмперамент

Таварыскі і ветлы нораў самаедаў робіць іх дрэннымі вартавымі сабакамі, агрэсіўны самаед сустракаецца рэдка. Самаеды – выдатныя кампаньёны, вельмі «гаваркія», асабліва для маленькіх дзяцей ці іншых сабакаў, і застаюцца гуллівымі да старасці. Калі самаедам робіцца нудна, яны могуць грызці рэчы ці пачаць капаць.

Здароўе

Для самаедаў у ветэрынарнай літаратуры апісана трохі пародных спадчынных захворванняў:

Цукровы дыябет, падобны, але не ідэнтычны чалавечаму тыпу І. Захворванне сустракаецца ў самаедаў сярэдняга ўзросту, сярэдні ўзрост на момант інсцэнізацыі дыягназу складае сем гадоў. У наш час у якасці магчымых прычын абмяркоўваюцца некалькі генетычных маркераў [2], [3].

Прагрэсавальная атрафія сятчаткі. Захворванне прыводзіць да павольна прагрэсавальнай страты зрокі, што ў канчатковым выніку прыводзіць да слепасці. Першыя сімптомы зʼяўляюцца ва ўзносьце ад двух да пяці гадоў [4].

Кароткія ногі ў спалучэнні з анамаліямі вачэй: з-за генетычнага дэфекту [5].

Лёгкавы стэноз часьцёў сустракаецца ў самаедаў, чым ля іншых парод. Захворваньне можа выклікаць дыхавіцу, шчую арытмію і стамляльнасць ад руху, а таксама павялічвае рызыка застойнай сардэчнай недастатковасці.

Дысплазія тазасцёгнавага сустава [6].

Парода таксама можа быць паражана лоевым адэнітам, рэдкім ідыяпатычным аўтаімунным захворваннем скуры [7].

Зноскі

  1. Balzer, Marjorie. The Tenacity of Ethnicity: A Siberian Saga in Global Perspective. — Princeton University Press, 1999. — 326 с.
  2. Kimmel, SE; Ward, CR; Henthorn, PS; Hess, RS (2002). "Familial insulin-dependent diabetes mellitus in Samoyed dogs". Journal of the American Animal Hospital Association. 38 (3): 235–8. doi:10.5326/0380235. PMID 12022409.
  3. Short, A. D.; Catchpole, B.; Kennedy, L. J.; Barnes, A.; Fretwell, N.; Jones, C.; Thomson, W.; Ollier, W. E.R. (2007). "Analysis of Candidate Susceptibility Genes in Canine Diabetes". Journal of Heredity. 98 (5): 518–525. doi:10.1093/jhered/esm048. PMID 17611256.
  4. Dice, P. F. 2nd (1980). "Progressive retinal atrophy in the Samoyed". Modern Veterinary Practice. 61 (1): 59–60. PMID 7366567
  5. Meyers, VN; Jezyk, PF; Aguirre, GD; Patterson, DF (1983). "Short-limbed dwarfism and ocular defects in the Samoyed dog". Journal of the American Veterinary Medical Association. 183 (9): 975–79. PMID 12002589.
  6. Martin, SW; Kirby, K; Pennock, PW (1980). "Canine hip dysplasia: breed effects". The Canadian Veterinary Journal. 21 (11): 293–6. PMC 1789813. PMID 7459792.
  7. Craig, Mark (2006). "Clinical refresher: Canine sebaceous adenitis". Companion Animal. 11 (5): 62–8. doi:10.1111/j.2044-3862.2006.tb00066.x.