Сага: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат Дадаем: arz:ساجا |
JerzyKundrat (размовы | уклад) агульнавядомыя рэчы вынес з-пад каментара |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Са́гі''' ( |
'''Са́гі''' (стараісл.: ''sögur'') — апавядальная форма старажытна-скандынаўскага і стараражытна-ірландскага [[эпас]]у; гістарычныя і легендарна-міфічныя апавяданні пра багоў і герояў у прозе, часта з вершаванымі ўстаўкамі. |
||
Найбольшую гістарычную каштоўнасць маюць ісландскія сагі, якія першапачаткова існавалі ў выглядзе вусных паданняў, а ў ХІІ ст. пачалі запісвацца на [[лацінская мова|лацінскай мове]] ісландскімі каталіцкімі манахамі. Ісландскія сагі ўмоўна падзяляюць на: каралеўскія (гістарычна найбольш верагодныя, створаны ў ХІІ—ХІІІ ст. і апісваюць падзеі Х—ХІ ст. у [[Нарвегія|Нарвегіі]]), сагі пра [[ісландцы|ісландцаў]] (запісаны не раней за ХІІІ ст. і апавядаюць пра падзеі Х—ХІ ст. у [[Ісландыя|Ісландыі]]), сагі пра старажытныя часы (найменш верагодныя, злучаюць зерне гістарычнай ісціны з фангастычнымі апавяданнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэона). |
|||
Апрача «вялікіх» сагаў вылучаюць татры (літаральна «пасмы») — невялікія ўстаўныя сагі. |
|||
<!--Пад каментар увесь кантэнт -- ПАП. Колькі ведаю і разумею, Камунікат нам нічога не прапаноўваў. |
<!--Пад каментар увесь кантэнт -- ПАП. Колькі ведаю і разумею, Камунікат нам нічога не прапаноўваў. |
||
Як крыніцы па гісторыі [[Беларусь|Беларусі]] [[IX стагодзьдзе|IX]] – [[XI стагодзьдзе|XI]] стагодзьдзяў найбольшую каштоўнасьць уяўляюць старажытна-ісьляндзкія сагі, якія пачаткова існавалі як вусныя паданьні і пачалі запісвацца на лаціне ў [[XII стагодзьдзе|XII стагодзьдзі]] ісьляндзкімі каталіцкімі манахамі. Ісьляндзкія сагі ўмоўна падзяляюць на каралеўскія (створаныя ў XII – [[XIII стагодзьдзе|XIII]] стагодзьдзях, апісваюць падзеі ў [[Нарвэгія|Нарвэгіі]] [[X стагодзьдзе|X]] – XI стагодзьдзяў), гістарычна найбольш верагодныя; «сагі пра ісьляндцаў», запісаныя не раней ХІІІ стагодзьдзя, якія апавядаюць пра падзеі ў [[Ісьляндыя|Ісьляндыі]] X – XI стагодзьдзяў; так званыя «сагі пра старажытныя часы», найменш верагодныя як гістарычныя крыніцы, якія злучаюць зерне гістарычнай ісьціны з фантастычнымі апавяданьнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэону. Апроч «вялікіх» сагаў, вылучаюць таксама «татры» (даслоўна «пасмы», ці невялікія ўстаўныя сагі). |
|||
Значнае месца ў сагах удзелена [[Полацак|Полацку]] (''Pallteskia'') і [[Дзьвіна|Дзьвіне]] (''Duna''), якая была адным з галоўных маршрутаў пранікненьня [[вікінгі|вікінгаў]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходнюю Эўропу]]. З «каралеўскіх» сагаў для гісторыі Беларусі найбольшую цікавасьць уяўляе «Прадзь пра Эймунда», якая паведамляе пра вікінга [[Эймунд Хрынгсан|Эймунда Хрынгсана]], які ўдзельнічаў у барацьбе [[Яраслаў Мудры|Яраслава Мудрага]] з полацкім князем [[Брачыслаў Ізяславіч|Брачыславам Ізяславічам]] і нават нібыта пэўны час княжыў у Полацку. З «сагаў пра ісьляндцаў» «Сага пра хрост» і «Татр пра Торвальда Вялiкага Падарожнiка» апавядаюць, у прыватнасьці, пра дзейнасьць у Полацку пачатку ХІ стагодзьдзя [[Торвальд]]а, сына [[Кодран]]а. Зьвесткі «сагаў пра старажытныя часы» ў дачыненьні да Беларусі або абсалютна фантастычныя, або іх храналёгія і пэрсаналіі значна скажоныя: «Сага пра Тыдрэка Бэрнскага» апісвае захоп Полацка правадыром гунаў [[Атыла]]м; «Сага пра Хрольва Пешахода» паведамляе пра канунга Рэгвіда, які стварыў у глыбокай старажытнасьці дзяржаву вікінгаў уздоўж усяго цячэньня Дзьвіны. |
Значнае месца ў сагах удзелена [[Полацак|Полацку]] (''Pallteskia'') і [[Дзьвіна|Дзьвіне]] (''Duna''), якая была адным з галоўных маршрутаў пранікненьня [[вікінгі|вікінгаў]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходнюю Эўропу]]. З «каралеўскіх» сагаў для гісторыі Беларусі найбольшую цікавасьць уяўляе «Прадзь пра Эймунда», якая паведамляе пра вікінга [[Эймунд Хрынгсан|Эймунда Хрынгсана]], які ўдзельнічаў у барацьбе [[Яраслаў Мудры|Яраслава Мудрага]] з полацкім князем [[Брачыслаў Ізяславіч|Брачыславам Ізяславічам]] і нават нібыта пэўны час княжыў у Полацку. З «сагаў пра ісьляндцаў» «Сага пра хрост» і «Татр пра Торвальда Вялiкага Падарожнiка» апавядаюць, у прыватнасьці, пра дзейнасьць у Полацку пачатку ХІ стагодзьдзя [[Торвальд]]а, сына [[Кодран]]а. Зьвесткі «сагаў пра старажытныя часы» ў дачыненьні да Беларусі або абсалютна фантастычныя, або іх храналёгія і пэрсаналіі значна скажоныя: «Сага пра Тыдрэка Бэрнскага» апісвае захоп Полацка правадыром гунаў [[Атыла]]м; «Сага пра Хрольва Пешахода» паведамляе пра канунга Рэгвіда, які стварыў у глыбокай старажытнасьці дзяржаву вікінгаў уздоўж усяго цячэньня Дзьвіны. |
Версія ад 13:04, 24 лістапада 2009
Са́гі (стараісл.: sögur) — апавядальная форма старажытна-скандынаўскага і стараражытна-ірландскага эпасу; гістарычныя і легендарна-міфічныя апавяданні пра багоў і герояў у прозе, часта з вершаванымі ўстаўкамі.
Найбольшую гістарычную каштоўнасць маюць ісландскія сагі, якія першапачаткова існавалі ў выглядзе вусных паданняў, а ў ХІІ ст. пачалі запісвацца на лацінскай мове ісландскімі каталіцкімі манахамі. Ісландскія сагі ўмоўна падзяляюць на: каралеўскія (гістарычна найбольш верагодныя, створаны ў ХІІ—ХІІІ ст. і апісваюць падзеі Х—ХІ ст. у Нарвегіі), сагі пра ісландцаў (запісаны не раней за ХІІІ ст. і апавядаюць пра падзеі Х—ХІ ст. у Ісландыі), сагі пра старажытныя часы (найменш верагодныя, злучаюць зерне гістарычнай ісціны з фангастычнымі апавяданнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэона).
Апрача «вялікіх» сагаў вылучаюць татры (літаральна «пасмы») — невялікія ўстаўныя сагі.