Каламан II Асень: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
афармленне
Радок 13: Радок 13:
| дата нараджэння =
| дата нараджэння =
| месца нараджэння =
| месца нараджэння =
| дата смерці = каля [[1257]]
| дата смерці =
| месца смерці =
| месца смерці =
| род = [[Асень]]
| род =
| у шлюбе =
| у шлюбе =
| бацька = Аляксандр Асень
| бацька =
| маці = невядомая
| маці = невядомая
| дзеці = няма
| дзеці = няма
Радок 28: Радок 28:
Паводле Георгія Акрапаліта, забіты цар [[Міхаіл I Асень|Міхаіл II Асень]] быў яго стрыечным братам<ref>''Acropolitae, G.'' — Historia, p. 152</ref>. Армянскі святар Аракел у [[1258]] годзе згадваў, што балгарскі цар быў забіты сынам свайго дзядзькі. Лічыцца, што [[Міхаіл I Асень|Міхаіл II Асень]] меў толькі аднаго дзядзьку — [[севастакратар]]а Аляксандра. З-за гэтага лічыцца, што Каламан II быў яго сынам<ref>''Божилов, Ив.'' — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 113</ref> <ref name="андреев207">''Андреев, Й.'', «Българските ханове и царе», В. Търново, 2004, с. 207</ref>.
Паводле Георгія Акрапаліта, забіты цар [[Міхаіл I Асень|Міхаіл II Асень]] быў яго стрыечным братам<ref>''Acropolitae, G.'' — Historia, p. 152</ref>. Армянскі святар Аракел у [[1258]] годзе згадваў, што балгарскі цар быў забіты сынам свайго дзядзькі. Лічыцца, што [[Міхаіл I Асень|Міхаіл II Асень]] меў толькі аднаго дзядзьку — [[севастакратар]]а Аляксандра. З-за гэтага лічыцца, што Каламан II быў яго сынам<ref>''Божилов, Ив.'' — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 113</ref> <ref name="андреев207">''Андреев, Й.'', «Българските ханове и царе», В. Търново, 2004, с. 207</ref>.


Адносна асобы Каламана II працягваецца яшчэ адна спрэчка. Некаторыя аўтары атаясамляюць яго з [[севастакратар]]ам [[Калаян, севастакратар|Калаян]], [[кцітар]]ам [[Баянская царква|Баянскай царквы]]<ref name="златарски467468">''Златарски В.'', История на българската държава през Средните векове, том 3, София, 467—468</ref>. Асноўным аргументам на карысць гэтага сцвярджэння з'яўляецца падабенства іх імёнаў. Гэты пункт гледжання, аднак, быў аспрэчаны пазнейшымі гістарыёграфамі, якія ўсталявалі, што Каламан II загінуў у [[1256]] годзе ці напачатку [[1257]] года<ref name="божилов114">''Божилов, Ив.'' — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 114</ref>, а [[Калаян, севастакратар|Калаян]], у адпаведнасці з надпісам у [[Баянская царква|Баянскай царкве]], памёр не раней за [[1259]] год. З таго ж надпісу вядома, што [[Калаян, севастакратар|Калаян]] з'яўляўся стрыечным братам цара. Царом Балгарыі ў [[1259]] года быў [[Канстанцін I Ціх]], так што [[севастакратар]] быў яго стрыечным братам, а не [[Міхаіл I Асень|Міхаіла II Асеня]]<ref name="божилов114" /><ref name="андреев207" />.
Адносна асобы Каламана II працягваецца яшчэ адна спрэчка. Некаторыя аўтары атаясамляюць яго з [[севастакратар]]ам [[Калаян, севастакратар|Калаян]], [[кцітар]]ам [[Баянская царква|Баянскай царквы]]<ref name="златарски467468">''Златарски В.'', История на българската държава през Средните векове, том 3, София, 467—468</ref>. Асноўным аргументам на карысць гэтага сцвярджэння з’яўляецца падабенства іх імёнаў. Гэты пункт гледжання, аднак, быў аспрэчаны пазнейшымі гістарыёграфамі, якія ўсталявалі, што Каламан II загінуў у [[1256]] годзе ці напачатку [[1257]] года<ref name="божилов114">''Божилов, Ив.'' — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 114</ref>, а [[Калаян, севастакратар|Калаян]], у адпаведнасці з надпісам у [[Баянская царква|Баянскай царкве]], памёр не раней за [[1259]] год. З таго ж надпісу вядома, што [[Калаян, севастакратар|Калаян]] з’яўляўся стрыечным братам цара. Царом Балгарыі ў [[1259]] года быў [[Канстанцін I Ціх]], так што [[севастакратар]] быў яго стрыечным братам, а не [[Міхаіл I Асень|Міхаіла II Асеня]]<ref name="божилов114" /><ref name="андреев207" />.


== Імя ==
== Імя ==
Радок 34: Радок 34:


== Цар Балгарыі ==
== Цар Балгарыі ==
Пасля [[1254]] года балгарскія баяры арганізавалі змову супраць [[Міхаіл I Асень|Міхаіла II Асеня]]. У выніку змовы Каламан забіў свайго стрыечнага брата і быў каранаваны ў [[1256]] годзе. Але ў яго былі небяспечныя праціўнікі. Першым сярод іх быў князь [[Расціслаў Міхайлавіч]] — бацька царыцы, з якой Каламан ажаніўся, каб надаць свайму ўзыходжанню від спадчыннасці. [[Расціслаў Міхайлавіч]] прывёў войскі да [[Вяліка-Тырнава|Тырнава]] для абароны дачкі. Цар Каламан II быў пакінуты сваімі прыхільнікамі, бег з горада і неўзабаве быў забіты пры нявысветленых акалічнасцях. [[Расціслаў Міхайлавіч]] увайшоў у сталіцу і абвясціў сябе царом Балгарыі, аднак не быў прыняты мясцовай знаццю. У выніку князь разам з дачкой з'ехаў у [[Бялград]], а балгарскія баяры ўзвялі на прастол зяця [[Іван Асень II|Івана Асеня II]] [[Міца Асень|Міцу Асеня]].
Пасля [[1254]] года балгарскія баяры арганізавалі змову супраць [[Міхаіл I Асень|Міхаіла II Асеня]]. У выніку змовы Каламан забіў свайго стрыечнага брата і быў каранаваны ў [[1256]] годзе. Але ў яго былі небяспечныя праціўнікі. Першым сярод іх быў князь [[Расціслаў Міхайлавіч]] — бацька царыцы, з якой Каламан ажаніўся, каб надаць свайму ўзыходжанню від спадчыннасці. [[Расціслаў Міхайлавіч]] прывёў войскі да [[Вяліка-Тырнава|Тырнава]] для абароны дачкі. Цар Каламан II быў пакінуты сваімі прыхільнікамі, бег з горада і неўзабаве быў забіты пры нявысветленых акалічнасцях. [[Расціслаў Міхайлавіч]] увайшоў у сталіцу і абвясціў сябе царом Балгарыі, аднак не быў прыняты мясцовай знаццю. У выніку князь разам з дачкой з’ехаў у [[Бялград]], а балгарскія баяры ўзвялі на прастол зяця [[Іван Асень II|Івана Асеня II]] [[Міца Асень|Міцу Асеня]].


== Сям'я ==
== Сям’я ==
Каламан Асень II ажаніўся ў [[1256]] годзе з Ганнай (Лізаветай), дачкой князя [[Расціслаў Міхайлавіч|Расціслава Міхайлавіча]]. Дзяцей у іх не было.
Каламан Асень II ажаніўся ў [[1256]] годзе з Ганнай (Лізаветай), дачкой князя [[Расціслаў Міхайлавіч|Расціслава Міхайлавіча]]. Дзяцей у іх не было.


Радок 46: Радок 46:


{{Кіраўнікі Балгарыі}}
{{Кіраўнікі Балгарыі}}
{{Wikidata/Ancestors}}
{{Бібліяінфармацыя}}


[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:цары балгарскія]]
[[Катэгорыя:цары балгарскія]]

Версія ад 17:47, 13 верасня 2020

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Каламан.
Каламан II Асень
Калиман II Асен
цар Балгарыі
1256 — 1256
Каранацыя Тырнава
Папярэднік Міхаіл I Асень
Пераемнік Міца Асень і
Канстанцін I Ціх
Нараджэнне XII стагоддзе
Смерць 1256 ці 1257
Род Асені
Бацька Аляксандр Асень[d] або NN[d][1]
Маці невядомая
Жонка Ганна Расціслаўна[d]
Дзеці няма
Дзейнасць манарх

Каламан II Асень (балг.: Калиман II Асен) — балгарскі цар у 1256 годзе. Сын Аляксандра, брата балгарскага цара Івана Асеня II, унук Івана Асеня I .

Герб цара Балгарыі, Агульны гербоўнік, Канстанцкі кодэкс, Конрад фон Груненберг

Паходжанне

Паводле Георгія Акрапаліта, забіты цар Міхаіл II Асень быў яго стрыечным братам[2]. Армянскі святар Аракел у 1258 годзе згадваў, што балгарскі цар быў забіты сынам свайго дзядзькі. Лічыцца, што Міхаіл II Асень меў толькі аднаго дзядзьку — севастакратара Аляксандра. З-за гэтага лічыцца, што Каламан II быў яго сынам[3] [4].

Адносна асобы Каламана II працягваецца яшчэ адна спрэчка. Некаторыя аўтары атаясамляюць яго з севастакратарам Калаян, кцітарам Баянскай царквы[5]. Асноўным аргументам на карысць гэтага сцвярджэння з’яўляецца падабенства іх імёнаў. Гэты пункт гледжання, аднак, быў аспрэчаны пазнейшымі гістарыёграфамі, якія ўсталявалі, што Каламан II загінуў у 1256 годзе ці напачатку 1257 года[6], а Калаян, у адпаведнасці з надпісам у Баянскай царкве, памёр не раней за 1259 год. З таго ж надпісу вядома, што Калаян з’яўляўся стрыечным братам цара. Царом Балгарыі ў 1259 года быў Канстанцін I Ціх, так што севастакратар быў яго стрыечным братам, а не Міхаіла II Асеня[6][4].

Імя

Правільнае вымаўленне імя цара застаецца дыскусійным. Напрыклад, Петар Нікаў[7] лічыць, што яно павінна прамаўляцца як «Каламан» (Каломан). Ён абгрунтоўвае сваю версію венгерскім паходжанні гэтага імя. Імя «Каліман» — грэчаскі варыянт венгерскага імя. Венгерскае паходжанне імя адстойвае Ёрдан Андрэеў[8]. Ён кажа, што ў заходніх дакументах балгарскага цара называлі Каламан. Паводле меркавання іншых аўтараў, напрыклад, Івана Бажылава[9], пры яго жыцці кіраўніка называлі на грэчаскі манер Каліманам, гэты варыянт імя сустракаецца ў пазнейшых крыніцах, напрыклад, у Паісія Хілендарскага, Феадора Граматыка, а таксама ў так званай Каліманавай грамаце. У лацінскіх крыніцах імя пішацца як Каламан, па ўзоры імя каталіцкага святога Каламана. У лісце Папы Інакенція IV цару ад 21 сакавіка 1245 года балгарскі цар Каламан I Асень называецца гэтак жа — «Colomanno in Bulgaria»[10].

Цар Балгарыі

Пасля 1254 года балгарскія баяры арганізавалі змову супраць Міхаіла II Асеня. У выніку змовы Каламан забіў свайго стрыечнага брата і быў каранаваны ў 1256 годзе. Але ў яго былі небяспечныя праціўнікі. Першым сярод іх быў князь Расціслаў Міхайлавіч — бацька царыцы, з якой Каламан ажаніўся, каб надаць свайму ўзыходжанню від спадчыннасці. Расціслаў Міхайлавіч прывёў войскі да Тырнава для абароны дачкі. Цар Каламан II быў пакінуты сваімі прыхільнікамі, бег з горада і неўзабаве быў забіты пры нявысветленых акалічнасцях. Расціслаў Міхайлавіч увайшоў у сталіцу і абвясціў сябе царом Балгарыі, аднак не быў прыняты мясцовай знаццю. У выніку князь разам з дачкой з’ехаў у Бялград, а балгарскія баяры ўзвялі на прастол зяця Івана Асеня II Міцу Асеня.

Сям’я

Каламан Асень II ажаніўся ў 1256 годзе з Ганнай (Лізаветай), дачкой князя Расціслава Міхайлавіча. Дзяцей у іх не было.

Зноскі

  1. ↑ Lundy D. R. The Peerage
  2. ↑ Acropolitae, G. — Historia, p. 152
  3. ↑ Божилов, Ив. — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 113
  4. ↑ а б Андреев, Й., «Българските ханове и царе», В. Търново, 2004, с. 207
  5. ↑ Златарски В., История на българската държава през Средните векове, том 3, София, 467—468
  6. ↑ а б Божилов, Ив. — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 114
  7. ↑ Ников, П. — Българо-унгарски отношения, с. 13
  8. ↑ Андреев, Й., «Българските ханове и царе», В. Търново, 2004, с. 197 и сл., 207 и сл.
  9. ↑ Божилов, Ив. — Фамилията Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография., С., 1994, Изд. на БАН, с. 105
  10. ↑ «Латински извори за българската история», том ІV, БАН, София, 1988 г., с.89-92

Літаратура

  • Божилов, Ив., «Фамилията на Асеневци (1186—1460). Генеалогия и просопография», Издателство на БАН «Марин Дринов», София, 1994
  • Fine, Jr., John V.A. (1987). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press. ISBN 9780472100798.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Каламан_II_Асень&oldid=3696067"