Фаўстын Цяцерскі: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{навуковец}} |
{{навуковец}} |
||
'''Фаўстын Цяцерскі''' ({{ДН||| |
'''Фаўстын Цяцерскі''' ({{ДН|||1761}}<ref name='bryl2020'>Anton Franciszek Bryl. O dacie urodzenia Faustyna Ciecierskiego // Przegląd Tomistyczny, t. XXV (2019), s. 493–494.</ref>, [[Вармія]] — [[1832]] або [[1833]], [[Папарчай]]) — польскі, літоўскі і беларускі грамадскі дзеяч і мемуарыст, манах-дамініканін. |
||
== Біяграфія == |
== Біяграфія == |
||
Версія ад 12:21, 13 кастрычніка 2020
| Фаўстын Цяцерскі | |
|---|---|
| польск.: Faustyn Ciecierski | |
| Дата нараджэння | 1761 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1832[1] ці 1833 |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | грамадскі дзеяч, мемуарыст |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
Фаўстын Цяцерскі (1761[2], Вармія — 1832 або 1833, Папарчай) — польскі, літоўскі і беларускі грамадскі дзеяч і мемуарыст, манах-дамініканін.
Біяграфія
Скончыў Віленскі ўніверсітэт. Доктар філасофіі і тэалогіі.
Настаўнічаў у кляштарных школах, прыёр Віленскага кляштара дамініканцаў. Удзельнік паўстання 1794 г. на Гродзеншчыне. Пасля яго паражэння стварыў «Віленскую асацыяцыю» для арганізацыі новага паўстання, падтрымліваў сувязі з аднадумцамі-эмігрантамі ў Заходняй Еўропе. У 1797 г. сасланы на пажыццёвую катаргу ў Забайкалле. Амнісціраваны і ў 1801 г. вярнуўся на радзіму. З 1801 г. прыёр Забельскага кляштара дамініканцаў, да 1816 г. выкладчык Забельскага дамініканскага калегіума.
Яго «Успаміны» — адно з першых этнаграфічных апісанняў Даурыі (апублікавана на польскай мове ў 1865 г. у Львове А. Бялеўскім, рукапіс захоўваецца ў бібліятэцы Акадэміі навук Літвы). У іх паказаны побыт карэннага насельніцтва Сібіры, каларытныя партрэты катаржнікаў і ссыльных, выхадцаў з беларуска-літоўскіх губерняў, крытыкуецца царскае чыноўніцтва і праваслаўнае духавенства.
У 1821—1832 гг. візітатар школ у беларуска-літоўскіх губернях. У «Дзённіку візітатара» (1904 г.) апісаў свае паездкі, змясціў звесткі па гісторыі выяўленчага мастацтва і архітэктуры, прпа норавы феадальнага грамадства. Рукапіс яго «дзённіка падарожжа» па кляштарах Беларусі захоўваецца ў бібліятэцы Віленскага ўніверсітэта.
Працы Цяцерскага па гісторыі і філасофіі Беларусі і Літвы пад назвай «Літоўская хроніка» загінулі.
Творы
- Znaczniejszych przypadków pewnego z Syberii powrotnego Polaka w 1801 roku. — Warszawa — Wrocław, 1998.
Зноскі
Літаратура
- Географы і падарожнікі Беларусі: [Альбом-атлас]. — Мн., 1999.
- Мальдзіс, А. Таямніцы старажытных сховішчаў. — Мн., 1974.
- Brodniewicz, J. „Byłbym najniespokojniejszym, gdybym ufności nie pokładał w nieprzebranej Najwyższej Opatrzności” – rekonstrukcja biografii Faustyna Ciecierskiego // Dominikanie na ziemiach polskich w XVIII i XIX wieku. Zbiór studiów, red. M. Miławicki, A. Markiewicz, Kraków 2009, s. 519–562.