Сцяпан Шнэк: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др катэгорыі
др афармленне, катэгорыі, выява
Радок 6: Радок 6:
|дата смерці = 19.1.1952
|дата смерці = 19.1.1952
|месца смерці = {{МС|Мельбурн||}}, [[Аўстралія]]
|месца смерці = {{МС|Мельбурн||}}, [[Аўстралія]]
|партрэт =
|партрэт = Сцяпан Шнэк.jpg
|подпіс =
|подпіс =
|мянушка =
|мянушка =
Радок 28: Радок 28:


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
У [[1930]] — [[1936]] гг. з невялікім перапынкам вучыўся ў [[Міхайлаўская ваенная артылерыйская акадэмія|Ваенна-тэхнічнай акадэміі РСЧА]] ў [[Ленінград]]зе. Затым кіраваў домам палітпрасветы ў [[Горад Чыта|Чыце]] [[Забайкальская ваенная акруга|Забайкальскай ваеннай акруг]]і. У [[1938]] г. выключаны з [[КПСС|партыі]] і звольнены з арміі, пасля чаго восенню [[1939]] г. вярнуўся на радзіму і пасяліўся з сям'ёй у [[Слуцк]]у. Працаваў настаўнікам у школе. Пазней узначальваў слуцкую службу бяспекі, быў кіраўніком [[Беларуская краёвая абарона|Беларускай краёвай абароны]] на Слуцкую акругу. Вясной [[1944]] г. арыштаваны нямецкімі акупацыйнымі ўладамі разам з усёй сям'ёй, але выпушчаны дзякуючы заступніцтву [[Р. Астроўскі|Р. Астроўскага]]. Пасля ад'езду з Беларусі праз некаторы час быў прызначаны кіраўніком ваенных спраў [[Беларуская цэнтральная рада|Беларускай цэнтральнай рады]]. Некаторы час працаваў у [[Францыя|Францыі]], потым разам з сям'ёй жыў у лагерах DP у Германіі. Працаваў настаўнікам матэматыкі ў [[Беларуская гімназія імя Максіма Багдановіча|Беларускай гімназіі імя М. Багдановіча]] ({{нп3|Ватэнштэт, Зальцгітэр|Ватэнштэт|de|Watenstedt (Salzgitter)}})<ref>Максімюк, Я. — С. 39.</ref>. [[20 мая]] [[1950]] г. прыехаў у [[Мельбурн]] ([[Аўстралія]], і адразу быў з сям'ёй адпраўлены ў часовы лагер перамешчаных асоб (DP) каля {{нп3|Лагер для перамешчаных асоб і вучэбны цэнтр у Банагіле|Банагіля|en|Bonegilla Migrant Reception and Training Centre}}. Спачатку працаваў у [[Горад Сідней|Сіднеі]] ([[Штат Новы Паўднёвы Уэльс|Новы Паўднёвы Уэльс]]), але потым пераехаў да сям'і ў [[Мельбурн]]<ref>Шнэк, А. Успаміны з жыцьця ў Аўстраліі / Алег Шнэк // Гардзіенка, Н. Беларусы ў Аўстраліі: да гісторыі дыяспары / Натальля Гардзіенка; [прадм. І. Сурвіллы]. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 2004. — 465, [1] с., [2] л. iл. — С. 333 — 334. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 3). — ISBN 985-6730-79-1.</ref>. Трымаў сувязь з мясцовымі беларусамі, а таксама беларускімі дзеячамі ў іншых краінах. Узначальваў аддзел Краёвай абароны [[Калегія Беларускай цэнтральнай рады|Калегіі БЦР]]<ref>Гардзіенка, А. Беларуская Цэнтральная Рада (БЦР): стварэнне, дзейнасць, заняпад: 1943 — 1995 / Алег Гардзіенка; БІНІМ; [прадмова В. Кіпеля, Я. Запрудніка]. — Мн.: Кнігазбор, 2016. — 478 с., [4] л. іл. — С. 239. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 29). — ISBN 978-985-7144-02-0. ''Са спасылкай на:'' Ліст А. Русака да Р. Астроўскага ад 20 траўня 1952 г., копія якога захоўваецца ў аўтара.</ref>.
У [[1930]] — [[1936]] гг. з невялікім перапынкам вучыўся ў [[Міхайлаўская ваенная артылерыйская акадэмія|Ваенна-тэхнічнай акадэміі РСЧА]] ў [[Ленінград]]зе. Затым кіраваў домам палітпрасветы ў [[Горад Чыта|Чыце]] [[Забайкальская ваенная акруга|Забайкальскай ваеннай акруг]]і. У [[1938]] г. выключаны з [[КПСС|партыі]] і звольнены з арміі.
Восенню [[1939]] г. вярнуўся на радзіму і пасяліўся з сям'ёй у [[Слуцк]]у. Працаваў настаўнікам у школе. Пазней узначальваў слуцкую службу парадку, быў кіраўніком [[Беларуская краёвая абарона|Беларускай краёвай абароны]] на Слуцкую акругу. Вясной [[1944]] г. арыштаваны нямецкімі акупацыйнымі ўладамі разам з усёй сям'ёй, але выпушчаны дзякуючы заступніцтву [[Р. Астроўскі|Р. Астроўскага]]. Пасля ад'езду з Беларусі праз некаторы час быў прызначаны кіраўніком ваенных спраў [[Беларуская цэнтральная рада|Беларускай цэнтральнай рады]].
Некаторы час працаваў у [[Францыя|Францыі]], потым разам з сям'ёй жыў у лагерах DP у Германіі. Працаваў настаўнікам матэматыкі ў [[Беларуская гімназія імя Максіма Багдановіча|Беларускай гімназіі імя М. Багдановіча]] ({{нп3|Ватэнштэт, Зальцгітэр|Ватэнштэт|de|Watenstedt (Salzgitter)}})<ref>Максімюк, Я. — С. 39.</ref>. [[20 мая]] [[1950]] г. прыехаў у [[Мельбурн]] ([[Аўстралія]], і адразу быў з сям'ёй адпраўлены ў часовы лагер перамешчаных асоб (DP) каля {{нп3|Лагер для перамешчаных асоб і вучэбны цэнтр у Банагіле|Банагіля|en|Bonegilla Migrant Reception and Training Centre}}. Спачатку працаваў у [[Горад Сідней|Сіднеі]] ([[Штат Новы Паўднёвы Уэльс|Новы Паўднёвы Уэльс]]), але потым пераехаў да сям'і ў [[Мельбурн]]<ref>Шнэк, А. Успаміны з жыцьця ў Аўстраліі / Алег Шнэк // Гардзіенка, Н. Беларусы ў Аўстраліі: да гісторыі дыяспары / Натальля Гардзіенка; [прадм. І. Сурвіллы]. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 2004. — 465, [1] с., [2] л. iл. — С. 333 — 334. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 3). — ISBN 985-6730-79-1.</ref>. Трымаў сувязь з мясцовымі беларусамі, а таксама беларускімі дзеячамі ў іншых краінах. Узначальваў аддзел Краёвай абароны [[Калегія Беларускай цэнтральнай рады|Калегіі БЦР]]<ref>Гардзіенка, А. Беларуская Цэнтральная Рада (БЦР): стварэнне, дзейнасць, заняпад: 1943 — 1995 / Алег Гардзіенка; БІНІМ; [прадмова В. Кіпеля, Я. Запрудніка]. — Мн.: Кнігазбор, 2016. — 478 с., [4] л. іл. — С. 239. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 29). — ISBN 978-985-7144-02-0. ''Са спасылкай на:'' Ліст А. Русака да Р. Астроўскага ад 20 траўня 1952 г., копія якога захоўваецца ў аўтара.</ref>.


Пісаў зацемкі ў эміграцыйныя перыядычныя выданні [[Беларускае слова (1948)|«Беларускае слова»]], [[Бацькаўшчына (1947)|«Бацькаўшчына»]] пад псеўданімам Янка Нясьцерпны.
Пісаў зацемкі ў эміграцыйныя перыядычныя выданні [[Беларускае слова (1948)|«Беларускае слова»]], [[Бацькаўшчына (1947)|«Бацькаўшчына»]] пад псеўданімам Янка Нясьцерпны.
Радок 57: Радок 61:
[[Катэгорыя:Беларусы ў Францыі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Францыі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Германіі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Германіі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Францыі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Аўстраліі]]


{{DEFAULTSORT:Шнэк Сцяпан}}
{{DEFAULTSORT:Шнэк Сцяпан}}

Версія ад 09:13, 18 кастрычніка 2020

Сцяпан Шнэк
Дата нараджэння 12 кастрычніка 1900(1900-10-12)
Месца нараджэння в. Лядна, Слуцкі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя (сёння — Слуцкі раён, Мінская вобласць, Беларусь)
Дата смерці 19 студзеня 1952(1952-01-19) (51 год)
Месца смерці Мельбурн, Аўстралія
Месца пахавання
Дзеці Уладзімір Шнэк і Алег Шнэк
Альма-матар
Месца працы
Званне Старшы лейтэнант РСЧА
Капітан БКА[1]
Штурмбанфюрар СС[2]
Маёр Беларускага войска[3]
Камандаваў Слуцкі акруговы начальнік БКА (25.02.1944 — ?)
1-ы фюзілерскі батальён 75-га грэнадзёрскага палка СС 30-й вафэн-грэнадзёрскай дывізіі СС (1-я беларуская)
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах

Сцяпан Шнэк (псеўд. Янка Нясьцерпны, С. Ляднінскі) (12 кастрычніка 1900, в. Лядна, Слуцкі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя (сёння — Слуцкі раён, Мінская вобласць, Беларусь) — 19 студзеня 1952, Мельбурн, Аўстралія) — беларускі грамадскі і ваенны дзеяч, бацька У. Шнэка.

Біяграфія

У 1930 — 1936 гг. з невялікім перапынкам вучыўся ў Ваенна-тэхнічнай акадэміі РСЧА ў Ленінградзе. Затым кіраваў домам палітпрасветы ў Чыце Забайкальскай ваеннай акругі. У 1938 г. выключаны з партыі і звольнены з арміі.

Восенню 1939 г. вярнуўся на радзіму і пасяліўся з сям'ёй у Слуцку. Працаваў настаўнікам у школе. Пазней узначальваў слуцкую службу парадку, быў кіраўніком Беларускай краёвай абароны на Слуцкую акругу. Вясной 1944 г. арыштаваны нямецкімі акупацыйнымі ўладамі разам з усёй сям'ёй, але выпушчаны дзякуючы заступніцтву Р. Астроўскага. Пасля ад'езду з Беларусі праз некаторы час быў прызначаны кіраўніком ваенных спраў Беларускай цэнтральнай рады.

Некаторы час працаваў у Францыі, потым разам з сям'ёй жыў у лагерах DP у Германіі. Працаваў настаўнікам матэматыкі ў Беларускай гімназіі імя М. Багдановіча (Ватэнштэт?!)[4]. 20 мая 1950 г. прыехаў у Мельбурн (Аўстралія, і адразу быў з сям'ёй адпраўлены ў часовы лагер перамешчаных асоб (DP) каля Банагіля  (англ.) (бел.. Спачатку працаваў у Сіднеі (Новы Паўднёвы Уэльс), але потым пераехаў да сям'і ў Мельбурн[5]. Трымаў сувязь з мясцовымі беларусамі, а таксама беларускімі дзеячамі ў іншых краінах. Узначальваў аддзел Краёвай абароны Калегіі БЦР[6].

Пісаў зацемкі ў эміграцыйныя перыядычныя выданні «Беларускае слова», «Бацькаўшчына» пад псеўданімам Янка Нясьцерпны.

Збіў жонку, якая ў цяжкім стане трапіла ў шпіталь, а сам скончыў жыццё самагубствам[7]. Пахаваны на беларускай дзялянцы могілак Фоўкнэр  (англ.) (бел. (каля Мельбурна).

Сям'я

Жанаты на Яўгеніі Даўгалевіч з якой меў 3 дзяцей:

Творы

  • Сцяпан Шнэк — Юрка Віцьбіч // ARCHE Пачатак. — 2001. — № 2 (16): Народны нумар. — С. 240 — 248. — ISSN 1392-9682. Перадрук: Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум: гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні / Лявон Юрэвіч; БІНІМ; [пад рэд. Н. Гардзіенкі]. — Мн.: Кнігазбор, 2012. — 657, [1] с. — С. 502 — 516. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 20). — ISBN 978-985-7007-43-1.
  • Узброеная Случчына: Да гісторыі Беларускай Краёвай Абароны // Беларускі Рэзыстанс. — 2004. — № 1. — С. 43 — 57.[8]
  • «Этранжэ» (Урыўкі з прыватнага ліста) // Беларускае слова. — 1949. — № 10 (11). — 12 кастрычніка. — С. Перадрук: Падарожныя лісты // Запісы БІНІМ. — 2009. — № 32. — С. 138 — 140.

Зноскі

  1. ↑ За дзяржаўную незалежнасць Беларусі (For national independence of Byelorussia): Дакуманты і матэрыялыматар'ялы сабраныя і падрыхтаваныя для публікацыі І. Касяком, прагледжаныя і апрабаваныя для друку камісіяй Беларускай цэнтральнай рады пад кіраўніцтвам праф. Р. Астроўскага. — Лёндан: выданьне Беларускай цэнтральнай рады, 1960. — 198 с. — С. 100 — 101.
  2. ↑ Грыбоўскі, Ю. Беларускі легіён СС: міфы і рэчаіснасць / Юры Грыбоўскі // Беларускі гістарычны агляд. — 2007. — Т. 14. — Сш. 1 — 2 (26 — 27). — Снежань. — С. 97 — 140. — С. 130.
  3. ↑ Шнэк, С. Узброеная Случчына... — С. 44. Са спасылкай на: Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь. Ф. 383. В. 1. Спр. 3. Арт. 20.
  4. ↑ Максімюк, Я. — С. 39.
  5. ↑ Шнэк, А. Успаміны з жыцьця ў Аўстраліі / Алег Шнэк // Гардзіенка, Н. Беларусы ў Аўстраліі: да гісторыі дыяспары / Натальля Гардзіенка; [прадм. І. Сурвіллы]. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 2004. — 465, [1] с., [2] л. iл. — С. 333 — 334. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 3). — ISBN 985-6730-79-1.
  6. ↑ Гардзіенка, А. Беларуская Цэнтральная Рада (БЦР): стварэнне, дзейнасць, заняпад: 1943 — 1995 / Алег Гардзіенка; БІНІМ; [прадмова В. Кіпеля, Я. Запрудніка]. — Мн.: Кнігазбор, 2016. — 478 с., [4] л. іл. — С. 239. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 29). — ISBN 978-985-7144-02-0. Са спасылкай на: Ліст А. Русака да Р. Астроўскага ад 20 траўня 1952 г., копія якога захоўваецца ў аўтара.
  7. ↑ Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум... — С. 503.
  8. ↑ Успаміны захоўваюцца ў Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь. Ф. 383. В. 1. Спр. 11. Арк. 1 — 16.

Літаратура

  • Гардзіенка, А. Беларуская Цэнтральная Рада (БЦР): стварэнне, дзейнасць, заняпад: 1943 — 1995 / Алег Гардзіенка; БІНІМ; [прадмова В. Кіпеля, Я. Запрудніка]. — Мн.: Кнігазбор, 2016. — 478 с., [4] л. іл. — С. 2455. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 29). — ISBN 978-985-7144-02-0.
  • Гардзіенка, Н. Беларусы ў Аўстраліі: да гісторыі дыяспары / Натальля Гардзіенка; [прадм. І. Сурвіллы]. — Мн.: Беларускі кнігазбор, 2004. — 465, [1] с., [2] л. iл. — С. 440. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 3). — ISBN 985-6730-79-1.
  • Трагедыя адной беларускай сям'і // Бацькаўшчына. — 1952. — № 13 (92). — 30 сакавіка. — С. 4.


Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сцяпан_Шнэк&oldid=3713131"