Мароз

Узоры на шыбе прыкмета марозу

Маро́з — тэмпература ніжэй 0 °C (пункт замярзання вады) у навакольным асяроддзі.

У зонах умеранага клімату распаўсюджана наступнае вызначэнне.

• слабы мароз: −1 да −3 °C (замаразкі)
• умераны мароз: −4 да −12 °C
• значны мароз: −13 да −22 °C
• моцны мароз: −23 да −33 °C
• жорсткі (люты) мароз: −34 да −43 °C
• крайні мароз: ад −44 °C

Ва Украіне пры маразах дзяцей вызваляюць ад наведвання школы: 1-4 класы пры марозе ў −20 °C, 5-11 пры марозе ў −24 °C. Таксама на вуліцах Харкава пры тэмпературы ніжэй −20 °C ствараюцца «пункты абагравання», дзе змерзлыя людзі могуць выпіць гарбаты і абагрэць рукі ля агню ў армейскім намёце, які падтрымліваюць супрацоўнікі службы па надзвычайных сітуацыях.

У расійскіх школах на Еўрапейскай тэрыторыі 1-4 класы вызваляюць ад наведвання школы пры −25° З, а 5-11 класы пры −27°…−31° З, а ва Ўсходняй Сібіры, напрыклад, у Чыце, 1-4 класы вызваляюць пры −36° З, 5-11 класы — пры −38° С. У Расіі традыцыйна пік маразоў даводзіцца на свята Вадохрышча Гасподне — 19 студзеня («вадохрышчанскія маразы»). Людзей, якія плаваюць у маразы у адкрытых вадаёмах, клічуць маржамі.

Увасабленнем марозу ў рускай (усходнеславянскай) міфалогіі быў Дзед Мароз (Мароз, Марозка), вобраз якога замацаваны ў паэме Някрасава «Мароз, Чырвоны нос» (1863). У гістарычнай публіцыстыцы існуе вобраз Генерала Марозу, гэта значыць неспрыяльных кліматычных фактарах, якія абаранялі Расію ад вонкавых ворагаў.