Табу: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Rugp (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 2: Радок 2:


== Табу беларусаў ==
== Табу беларусаў ==
На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых.<ref name=pr>Пережитки древняго миросозерцания у белоруссов. А.Е.Богданович, Гродна, 1895, С.56</ref> У гаворцы табуірывалася тэма хваробы, абавязкова дадаваліся фразы "Не тут кажучы", "Не раўнуючы"<ref name=pr>Пережитки древняго миросозерцания у белоруссов. А.Е.Богданович, Гродна, 1895, С.174</ref>. Яшчэ цікавае табу на дзеянні - нельга было гайдаць нагой, бо лічылася, што на калена можа сесці чорт<ref name=pr>Пережитки древняго миросозерцания у белоруссов. А.Е.Богданович, Гродна, 1895, С.176</ref>
На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых.<ref name="pr">Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / [[Адам Ягоравіч Багдановіч|А.Я.Багдановіч]], [[Гродна]], 1895, С.56 {{ref-ru}}</ref> У гаворцы табуірывалася тэма хваробы, абавязкова дадаваліся фразы "Не тут кажучы", "Не раўнуючы"<ref name="pr1">Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / [[Адам Ягоравіч Багдановіч|А.Я.Багдановіч]], [[Гродна]], 1895, С.174 {{ref-ru}}</ref>. Яшчэ цікавае табу на дзеянні - нельга было гайдаць нагой, бо лічылася, што на калена можа сесці чорт<ref name="pr2">Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / [[Адам Ягоравіч Багдановіч|А.Я.Багдановіч]], [[Гродна]], 1895, С.176 {{ref-ru}}</ref>
* Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах.
* Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах.
* Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай
* Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай
Радок 8: Радок 8:
* Нельга ісці па саломінках, што ляжаць крыж на крыж: можа забалець нага.
* Нельга ісці па саломінках, што ляжаць крыж на крыж: можа забалець нага.
Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на [[Бусел белы|бусла]].
Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на [[Бусел белы|бусла]].
{{зноскі}}

== Літаратура ==
== Літаратура ==
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=15|старонак=552|isbn=985-11-0251-2 (Т. 15)|тыраж=10&nbsp;000}}
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=15|старонак=552|isbn=985-11-0251-2 (Т. 15)|тыраж=10&nbsp;000}}
Радок 14: Радок 14:


[[Катэгорыя:Этнаграфія]]
[[Катэгорыя:Этнаграфія]]
{{зноскі}}

Версія ад 00:26, 12 снежня 2020

Табу — забарона, прынятая ў грамадстве (пад страхам пакарання), накладваецца на якія-небудзь дзеянні словы членаў гэтай супольнасці. Табу часта з'яўляюцца падставай для прыняцця розных законаў, маральных прынцыпаў і г.д. Свайго развіцця табу дасягнула ў Палінезіі, дзе табуіраваліся многія жывёлы, людзі, выказванні, учынкі.

Табу беларусаў

На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых.[1] У гаворцы табуірывалася тэма хваробы, абавязкова дадаваліся фразы "Не тут кажучы", "Не раўнуючы"[2]. Яшчэ цікавае табу на дзеянні - нельга было гайдаць нагой, бо лічылася, што на калена можа сесці чорт[3]

  • Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах.
  • Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай
  • Нельга класці нож лязом дагары: будзе непрыемнасць (захавалася да сённяшняга часу)
  • Нельга ісці па саломінках, што ляжаць крыж на крыж: можа забалець нага.

Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на бусла.

Зноскі

  1. Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / А.Я.Багдановіч, Гродна, 1895, С.56 (руск.)
  2. Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / А.Я.Багдановіч, Гродна, 1895, С.174 (руск.)
  3. Перажыткі старажытнага ідэі быў прыняты ў беларусаў: этнаграфічны нарыс / А.Я.Багдановіч, Гродна, 1895, С.176 (руск.)

Літаратура

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (Т. 15).
  • Чалавек і грамадства. - Энцыклапедычны даведнік, Мн., 1998, "Беларуская энцыклапедыя", С.199