Табу: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Табу''' |
'''Табу''' — забарона, прынятая ў [[грамадства|грамадстве]] (пад [[страх]]ам пакарання), накладваецца на якія-небудзь дзеянні словы членаў гэтай супольнасці. Табу часта з’яўляюцца падставай для прыняцця розных законаў, маральных прынцыпаў і г.д. Свайго развіцця табу дасягнула ў [[Палінезія|Палінезіі]], дзе табуіраваліся многія жывёлы, людзі, выказванні, учынкі. |
||
== Табу беларусаў == |
== Табу беларусаў == |
||
На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых |
На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых{{sfn|Пережитки...|1895|с=56}}. У гаворцы табуірывалася тэма хваробы, абавязкова дадаваліся фразы «Не тут кажучы», «Не раўнуючы»{{sfn|Пережитки...|1895|с=174}}. Яшчэ цікавае табу на дзеянні — нельга было гайдаць нагой, бо лічылася, што на калена можа сесці чорт{{sfn|Пережитки...|1895|с=176}}. |
||
* Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах. |
* Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах. |
||
* Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай |
* Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай |
||
| Радок 9: | Радок 9: | ||
Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на [[Бусел белы|бусла]]. |
Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на [[Бусел белы|бусла]]. |
||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Крыніцы/БелЭн|том=15}} |
|||
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.15: Следавікі — Трыо|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=15|старонак=552|isbn=985-11-0251-2 (Т. 15)|тыраж=10 000}} |
|||
* {{Кніга|назва=Пережитки древняго миросозерцания у белоруссов|аўтар=[[Адам Ягоравіч Багдановіч|Богданович А. Е.]]|месца=[[Гродна]]|год=1895|мова=ru|ref=Пережитки...}} |
|||
* Чалавек і грамадства. |
* Чалавек і грамадства. — Энцыклапедычны даведнік, Мн., 1998, «Беларуская энцыклапедыя», С.199 |
||
[[Катэгорыя:Этнаграфія]] |
[[Катэгорыя:Этнаграфія]] |
||
Версія ад 01:13, 21 снежня 2020
Табу — забарона, прынятая ў грамадстве (пад страхам пакарання), накладваецца на якія-небудзь дзеянні словы членаў гэтай супольнасці. Табу часта з’яўляюцца падставай для прыняцця розных законаў, маральных прынцыпаў і г.д. Свайго развіцця табу дасягнула ў Палінезіі, дзе табуіраваліся многія жывёлы, людзі, выказванні, учынкі.
Табу беларусаў
На Дзяды лічылася, што нельга прыбіраць са стала, каб продкі маглі пачаставацца вячэрай жывых[1]. У гаворцы табуірывалася тэма хваробы, абавязкова дадаваліся фразы «Не тут кажучы», «Не раўнуючы»[2]. Яшчэ цікавае табу на дзеянні — нельга было гайдаць нагой, бо лічылася, што на калена можа сесці чорт[3].
- Нельга кідаць стоптаныя лапці (атопкі) абы куды, трэба класці на дах.
- Нельга спаць перад захадам сонца: захварэеш ліхаманкай
- Нельга класці нож лязом дагары: будзе непрыемнасць (захавалася да сённяшняга часу)
- Нельга ісці па саломінках, што ляжаць крыж на крыж: можа забалець нага.
Нельга было паказваць немаўлят да пэўнага ўзросту староннім людзям (каб не сурочылі). Да сённяшняга дня захавалася табу на бусла.
Зноскі
- ↑ Пережитки... 1895, с. 56.
- ↑ Пережитки... 1895, с. 174.
- ↑ Пережитки... 1895, с. 176.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Богданович А. Е. Пережитки древняго миросозерцания у белоруссов (руск.). — Гродна, 1895.
- Чалавек і грамадства. — Энцыклапедычны даведнік, Мн., 1998, «Беларуская энцыклапедыя», С.199