Святаслаў Усяславіч: Розніца паміж версіямі

Святаслаў Усяславіч
Святаслаў Усяславіч
Смерць	Візантыя;
Род	Ізяславічы Полацкія
Бацька	Усяслаў Брачыславіч
Жонка	Сафія[d]
Дзеці	Ефрасіння Полацкая, Градзіслава Святаслаўна, Васілька Святаславіч, Вячка Святаславіч і Давыд Святаславіч
Дзейнасць	арыстакрат
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 16:06, 28 снежня 2020

Святаслаў Усяславіч (1050-я — пасля 1130) — князь віцебскі (1101—1129).

Жыццё і ўдзел

Малодшы з сыноў полацкага князя Усяслава Брачыславіча, пра што сведчыць Жыціе святаславай дачкі Прадславы. На думку А. Праснякова і Т. Васілеўскага, ад бацькі атрымаў Віцебскі ўдзел, бо пазней княства як «отчыну» трымалі яго нашчадкі^[1]^[2]. На думку ж Л. Аляксеева, у 1-й палове XII ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі^[3], але ў крыніцах гэтаму няма пацвярджэнняў. Наадварот, пазней (2-я пал. XII ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям за падтрымку сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. А. Рапаў далучаецца да Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебска, і ставіць пытанне ці не трымаў ён Ізяслаўльскі ўдзел, дзе да 1132 года быццам быў князем яго сын Васілька^[4]. Рапаў спасылаецца на Іпацеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але пазначанае месца тычыцца 1159 года (!) — вайны Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім князем быў Усевалад Глебавіч, ні які Васілька сярод дзеючых асоб не згадваецца.

Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, напэўна, ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх Ізяславічаў, таму разам з іншымі у 1130 годзе высланы ў Візантыю, напэўна, там і памёр. Месца ў перакліку высланых князёў пацвярджае, што быў малодшым з Усяславічаў. У Ноўгарадзе і Кукенойсе знойдзены пячаткі Святаслава. Жонкай Святаслава, паводле Васкрасенскага летапісу, лічаць дачку князя Уладзіміра Манамаха, яе імя — Сафія, аднаўляецца з помнікаў матэрыяльнай культуры.

Візантыйскае сваяцтва

Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. XIX — пач. XX ст.), жонкай Святаслава была дачка імператара Канстанціна IХ Манамаха. Аднак, верагодная дачка Канстанціна IХ невядома крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Напэўна, вытокі гіпотэзы ў няўважлівым прачытанні паведамлення Васкрасенскага летапісу, што Васілька Святаславіч — унук Манамаха, дзе меўся на ўвазе Уладзімір Манамах, па маці ўнук Канстанціна IХ. Васкрасенскі летапіс позні, але гэта паведаленне лічыцца верагодным многімі даследчыкамі. Як развіццё першай, ёсць яшчэ адна гіпотэза, што жонкай Святаслава была невядомая крыніцам дачка Іаана II Камніна. Такое тэарэтычна магчыма, калі шлюб адбыўся пасля 1130 года, пасля высылкі 70-гадовага Святаслава ў Візантыю, а яго вядомыя дзеці нарадзіліся ў першым (першых) шлюбах, што супярэчыць Васкрасенскаму летапісу.^[5]

Радавод

Зноскі

↑ Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118
↑ Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. — R. 16. — № 2. — Warszawa. — 1968. S. 337
↑ Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., 1975. — С. 230—232.
↑ Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.
↑ Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.

[1] Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118

[2] Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. — R. 16. — № 2. — Warszawa. — 1968. S. 337

[3] Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., 1975. — С. 230—232.

[4] Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.

[5] Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+{{ДД}}
 [[Файл:Пячатка Георгія-Сафіі.JPG|thumb|Пячатка кн. Сафіі, жонкі пэўнага кн. Георгія, якога атаясняюць з кн. Святаславам Усяславічам. Два адбіткі пячаткі з адной пары матрыц знойдзены ў Ноўгарадзе і Кукенойсе. На аверсе — св. Сафія, святая-заступніца ўладальніцы пячаткі; на рэверсе — св. Георгій, святы-заступнік яе мужа. Выявы гэтых жа святых размешчаны на Крыжы Ефрасінні Полацкай, дачкі кн. Святаслава-Георгія. Святая Сафія таксама выяўлена на рэверсе адной з пячатак Ефрасінні Полацкай.]]
 '''Святаслаў Усяславіч''' (1050-я — пасля 1130) — [[князі віцебскія|князь віцебскі]] (1101—1129).
 == Жыццё і ўдзел ==
-Малодшы з сыноў полацкага князя [[Усяслаў Брачыславіч|Усяслава Брачыславіча]], пра што сведчыць Жыціе святаславай дачкі [[Прадслава Святаслаўна|Прадславы]]. На думку [[Аляксандр Яўгенавіч Праснякоў|А. Праснякова]] і [[Тадэвуш Людвік Васілеўскі|Т. Васілеўскага]], ад бацькі атрымаў [[Віцебскае княства|Віцебскі ўдзел]], бо пазней княства як "отчыну" трымалі яго нашчадкі<ref>Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118</ref><ref>Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. — R. 16. — № 2. — Warszawa. — 1968. S. 337</ref>. На думку ж [[Л. Аляксееў|Л. Аляксеева]], у 1-й палове XII ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі<ref>Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., 1975. — С. 230—232.</ref>, але ў крыніцах гэтаму няма пацвярджэнняў. Наадварот, пазней (2-я пал. XII ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям за падтрымку сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. [[А. Рапаў]] далучаецца да Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебска, і ставіць пытанне ці не трымаў ён [[Ізяслаўльскі ўдзел]], дзе да 1132 года быццам быў князем яго сын Васілька<ref>Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.</ref>. Рапаў спасылаецца на Іпацеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але пазначанае месца тычыцца 1159 года (!) — вайны Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім князем быў [[Усевалад Глебавіч]], ні які Васілька сярод дзеючых асоб не згадваецца.
+Малодшы з сыноў полацкага князя [[Усяслаў Брачыславіч|Усяслава Брачыславіча]], пра што сведчыць Жыціе святаславай дачкі [[Прадслава Святаслаўна|Прадславы]]. На думку [[Аляксандр Яўгенавіч Праснякоў|А. Праснякова]] і [[Тадэвуш Людвік Васілеўскі|Т. Васілеўскага]], ад бацькі атрымаў [[Віцебскае княства|Віцебскі ўдзел]], бо пазней княства як «отчыну» трымалі яго нашчадкі<ref>Пресняков A. E. Княжое право в Древней Руси. — Петроград, 1909. − 326 с. С. 118</ref><ref>Wasilewski T. L. Alekseev. Polockaja Ziemlja // Kwartalnik Historii Kultury Materialnej. — R. 16. — № 2. — Warszawa. — 1968. S. 337</ref>. На думку ж [[Л. Аляксееў|Л. Аляксеева]], у 1-й палове XII ст. Віцебскае княства ўваходзіла ў склад Смаленскай зямлі<ref>Алексеев Л. В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества X—XIII вв. — М., 1975. — С. 230—232.</ref>, але ў крыніцах гэтаму няма пацвярджэнняў. Наадварот, пазней (2-я пал. XII ст.) нашчадкі Святаслава аддавалі Віцебск смаленскім князям за падтрымку сваіх прэтэнзій на полацкі сталец. [[А. Рапаў]] далучаецца да Аляксеева ў тым, што Святаслаў не трымаў Віцебска, і ставіць пытанне ці не трымаў ён [[Ізяслаўльскі ўдзел]], дзе да 1132 года быццам быў князем яго сын Васілька<ref>Рапов О. М. Княжеские владения на Руси в Х — первой половине XIII в. — М., 1977. — 261 с. С. 56, 59.</ref>. Рапаў спасылаецца на Іпацеўскі летапіс (ПСРЛ, т. II, стб. 496), але пазначанае месца тычыцца 1159 года (!) — вайны Рагвалода-Васіля за Ізяслаўль з менскімі Глебавічамі, калі ізяслаўскім князем быў [[Усевалад Глебавіч]], ні які Васілька сярод дзеючых асоб не згадваецца.
-Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, напэўна, ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх [[Ізяславічы Полацкія|Ізяславічаў]], таму разам з іншымі у 1130 годзе [[Высылка полацкіх князёў у Візантыю|высланы ў Візантыю]], напэўна, там і памёр. Месца ў перакліку высланых князёў пацвярджае, што быў малодшым з Усяславічаў. У [[Ноўгарад]]зе і [[Кукенойс]]е знойдзены пячаткі Святаслава. Жонкай Святаслава, паводле Васкрасенскага летапісу, лічаць дачку князя [[Уладзімір Манамах|Уладзіміра Манамаха]], яе імя -- Сафія, аднаўляецца з помнікаў матэрыяльнай культуры.
+Сведчанняў пра дзейнасць Святаслава амаль не захавалася, напэўна, ён падтрымліваў антыкіеўскую палітыку астатніх [[Ізяславічы Полацкія|Ізяславічаў]], таму разам з іншымі у 1130 годзе [[Высылка полацкіх князёў у Візантыю|высланы ў Візантыю]], напэўна, там і памёр. Месца ў перакліку высланых князёў пацвярджае, што быў малодшым з Усяславічаў. У [[Ноўгарад]]зе і [[Кукенойс]]е знойдзены пячаткі Святаслава. Жонкай Святаслава, паводле Васкрасенскага летапісу, лічаць дачку князя [[Уладзімір Манамах|Уладзіміра Манамаха]], яе імя — Сафія, аднаўляецца з помнікаў матэрыяльнай культуры.
 == Візантыйскае сваяцтва ==
-Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. XIX — пач. XX ст.), жонкай Святаслава была дачка імператара [[Канстанцін IХ Манамах|Канстанціна IХ Манамаха]]. Аднак, верагодная дачка Канстанціна IХ невядома крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Напэўна, вытокі гіпотэзы ў няўважлівым прачытанні паведамлення [[Васкрасенскі летапіс|Васкрасенскага летапісу]], што [[Васілька Святаславіч]] -- унук Манамаха, дзе меўся на ўвазе Уладзімір Манамах, па маці ўнук Канстанціна IХ. Васкрасенскі летапіс позні, але гэта паведаленне лічыцца верагодным многімі даследчыкамі. Як развіццё першай, ёсць яшчэ адна гіпотэза, што жонкай Святаслава была невядомая крыніцам дачка [[Іаан II Камнін|Іаана II Камніна]]. Такое тэарэтычна магчыма, калі шлюб адбыўся пасля 1130 года, пасля высылкі 70-гадовага Святаслава ў Візантыю, а яго вядомыя дзеці нарадзіліся ў першым (першых) шлюбах, што супярэчыць Васкрасенскаму летапісу.<ref>Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.</ref>
+Паводле гіпотэзы часоў беларускага Адраджэння (кан. XIX — пач. XX ст.), жонкай Святаслава была дачка імператара [[Канстанцін IХ Манамах|Канстанціна IХ Манамаха]]. Аднак, верагодная дачка Канстанціна IХ невядома крыніцам, а сам імператар памёр у 1055 годзе. Напэўна, вытокі гіпотэзы ў няўважлівым прачытанні паведамлення [[Васкрасенскі летапіс|Васкрасенскага летапісу]], што [[Васілька Святаславіч]] — унук Манамаха, дзе меўся на ўвазе Уладзімір Манамах, па маці ўнук Канстанціна IХ. Васкрасенскі летапіс позні, але гэта паведаленне лічыцца верагодным многімі даследчыкамі. Як развіццё першай, ёсць яшчэ адна гіпотэза, што жонкай Святаслава была невядомая крыніцам дачка [[Іаан II Камнін|Іаана II Камніна]]. Такое тэарэтычна магчыма, калі шлюб адбыўся пасля 1130 года, пасля высылкі 70-гадовага Святаслава ў Візантыю, а яго вядомыя дзеці нарадзіліся ў першым (першых) шлюбах, што супярэчыць Васкрасенскаму летапісу.<ref>Літопис Руський / Переклад і комент. Л. Махновець. — К., 1989. — 590 с. — С. 185.</ref>
 == Радавод ==
@@ Радок 14: / Радок 15: @@
 {{зноскі}}
+{{Wikidata/Ancestors}}
+{{Бібліяінфармацыя}}
 [[Катэгорыя:Князі Полацкай зямлі]]
 [[Катэгорыя:Князі віцебскія]]