Версія ад 22:16, 2 студзеня 2021

Пералік фактычных (de facto) кіраўнікоў СССР і Камуністычнай партыі Савецкага Саюзу.

У гады кіравання Уладзіміра Леніна фармальна вышэйшай дзяржаўнай пасадай быў Старшыня ВЦВК, але ўся рэальная ўлада была сканцэнтравана у Савеце народных камісараў, які і ўзначальваў Ленін. Пасада Генеральнага сакратара Цэнтральнага камітэта РКП (б)—ВКП (б)—КПСС была заснавана у красавіку 1922 і стала фактычна найважнейшай дзяржаўнай пасадай пасля смерці Леніна. Уплыў Іосіфа Сталіна, які займаў гэтую пасаду, павялічваўся, і к канцу 1920-х гадоў ён фактычна валодаў неабмежаванай уладай.

Фармальна ж к 1953 году Сталін з'яўляўся толькі кіраўніком выканаўчай улады краіны (Старшыня Савета Міністраў СССР). Менавіта таму змяніўшы яго на гэтай пасадзе Георгій Маленкоў, які з'яўляўся негалосным пераемнікам Сталіна, стаў новым лідарам і кіраўніком дзяржавы. Маленкоў аж да 1955 года ўзначальваў Савет Міністраў, аднак пачынаючы з абрання на зноў створаную пасаду Першага сакратара ЦК КПСС у верасні 1953 года паступова набірает палітычную вагу Мікіта Хрушчоў.

У наступным у СССР пасада Старшыні Савета Міністраў не ўспрымалася як найвышэйшая ў дзяржаве. Юрыдычна (па канстытуцыі СССР) кіраўнікамі дзяржавы былі асобы, прызначаныя на пасаду Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР (пазней — Старшыні Вярхоўнага Савета СССР). У 1988 году гэты пост заняў Міхаіл Гарбачоў, што дазволіла яму, зэяўляючыся фактычным кіраўніком дзяржавы, быць кіраўніком і партыі, і дзяржаўнай улады. Выканаўчую ўладу тады ўзначальваў, займаючы пасаду Старшыні Савета Міністраў, Мікалай Рыжкоў. З сакавіка 1990 года Гарбачоў сумяшчаў пасады Генеральнага сакратара ЦК КПСС і Прэзідэнта СССР. Пасада Прэзідэнта змяніла пасаду Старшыні Вярхоўнага Савета ў якасці кіраўніка дзяржавы, пакінуўшы другому толькі функцыі кіраўніка заканадаўчай улады краіны, але не кіраўніка самой дзяржавы. Тады ж быў адменены артыкул 6 Канстытуцыі СССР, і ў выніку КПСС пазбавілася манаполіі на ўладу, але пры гэтым заставалася кіруючай партыяй да падзей 19-21 жніўня 1991 года ў Маскве. 25 снежня 1991 года СССР канчаткова перастаў існаваць. За 69 гадоў існавання СССР фактычна было ўсяго 8 кіраўнікоў партыі і дзяржавы (уключаючы Маленкова, які ўзначальваў толькі ўрад).


	Кіраўніца	Перыяд	Назва пасады
	Уладзімір Ілліч Ленін	30 снежня 1922 — 21 студзеня 1924	Старшыня Савета Народных Камісараў РСФСР і СССР.
Файл:Stalin the communist.jpg	Іосіф Вісарыёнавіч Сталін	21 студзеня 1924— 2 сакавіка 1953^[1]^[2]	Генеральны сакратар Цэнтральнага Камітэта Расійскай Камуністычнай партыі (бальшавікоў) (з 1925 г. — Усесаюзнай Камуністычнай партыі (бальшавікоў), з 1952 г. — Камуністычнай партыі Савецкага Саюза) (з 3 красавіка 1922 г. да 5 сакавіка 1953 г.), Старшыня Савета Міністраў СССР (з 6 мая 1946 г. па 5 сакавіка 1953 г.)
	Георгій Максімілянавіч Малянкоў	2 сакавіка— 7 верасня 1953^[3]	Старшыня Савета Міністраў СССР
Файл:Khrushchov.jpg	Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў	7 верасня 1953 — 14 кастрычніка 1964	Першы Сакратар Цэнтральнага Камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
	Леанід Ілліч Брэжнеў	14 кастрычніка 1964 — 8 красавіка 1966	Першы сакратар Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
	Леанід Ілліч Брэжнеў	8 красавіка 1966 — 10 лістапада 1982	Генеральны сакратар Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
Файл:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg	Юрый Уладзіміравіч Андропаў	10 лістапада^[4] 1982 — 9 лютага 1984	Генеральны сакратар Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
Файл:Konstantín Chernenko - Tapa Diario Clarín.jpg	Канстанцін Усцінавіч Чарненка	10 лютага 1984 — 10 сакавіка 1985^[5]	Генеральны сакратар Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Савецкага Саюза
	Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў	11 сакавіка 1985^[6] — 24 жніўня 1991	Генеральны сакратар Цэнтральнага камітэта Камуністычнай Партыі Савецкага Саюза
	Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў	25 мая 1989 — 25 снежня 1991	Старшыня Вярхоўнага Савета СССР/Прэзідэнт СССР

Глядзіце таксама

Заўвагі

↑ Спіс кіраўнікоў СССР — артыкул з БСЭ
↑ По официальной версии, 1 марта 1953 года на даче в Кунцево у Сталина случился апоплексический удар, от которого он умер спустя 4 дня, 5 марта. Лишь в семь утра 2 марта появившиеся на даче в Кунцево врачи начали осмотр умиравшего Сталина. Драгоценное время было упущено, смерть вождя предрешена «Маленков Георгий Максимилианович» // Данцев А. А. Правители России: XX век. Ростов-на- Дону: Феникс, 2000. — 512 с. + 4 л. ил. — (Исторические силуэты) ISBN 5-222-00755-3
↑ После инсульта у Сталина первое заседание бюро Президиума ЦК КПСС провели 2 марта в 12 часов в Кунцево. В напряжённые дни 2, 3, 4, 5 марта проходят новые заседания бюро Президиума ЦК КПСС. Маленков явно брал бразды правления в свои руки «Маленков Георгий Максимилианович» // Данцев А. А. Правители России: XX век. Ростов-на- Дону: Феникс, 2000. — 512 с. + 4 л. ил. — (Исторические силуэты) ISBN 5-222-00755-3
↑ 10 ноября 1982 года Брежнев умер, и в тот же день, уединившись, триумвират с участием предсовмина Николая Тихонова решил вопрос о Генеральном секретаре «Андропов Юрий Владимирович» // Зенькович Н. А. «Самые закрытые люди. Энциклопедия биографий». — М.:ОЛМА-ПРЕСС Звёздный мир, 2004. — 688 с. ISBN 5-94850-342-9
↑ На следующий день после кончины Андропова 10 февраля 1984 года началось внеочередное заседание Политбюро. Как и в ноябре 1982-го, после смерти Брежнева, заседанию предшествовали неофициальные встречи между членами Политбюро. Все решилось на переговорах четвёрки: Устинов, Черненко, Громыко, Тихонов «Черненко Константин Устинович» Правители России. Сайт know-it-all-1.narod.ru
↑ После смерти К.У.Черненко вопрос о новом руководителе КПСС был решен, можно сказать, молниеносно. Историк Д.А.Волкогонов, познакомившись с протоколами заседаний Политбюро, привел такие данные: Черненко скончался вечером 10 марта 1984 года, а заседание Политбюро, посвященное выдвижению кандидатуры его преемника, началось спустя менее суток – в 14 часов 11 марта «Горбачев Михайл Сергеевич»

Літаратура

[1] Спіс кіраўнікоў СССР — артыкул з БСЭ

[2] По официальной версии, 1 марта 1953 года на даче в Кунцево у Сталина случился апоплексический удар, от которого он умер спустя 4 дня, 5 марта. Лишь в семь утра 2 марта появившиеся на даче в Кунцево врачи начали осмотр умиравшего Сталина. Драгоценное время было упущено, смерть вождя предрешена «Маленков Георгий Максимилианович» // Данцев А. А. Правители России: XX век. Ростов-на- Дону: Феникс, 2000. — 512 с. + 4 л. ил. — (Исторические силуэты) ISBN 5-222-00755-3

[3] После инсульта у Сталина первое заседание бюро Президиума ЦК КПСС провели 2 марта в 12 часов в Кунцево. В напряжённые дни 2, 3, 4, 5 марта проходят новые заседания бюро Президиума ЦК КПСС. Маленков явно брал бразды правления в свои руки «Маленков Георгий Максимилианович» // Данцев А. А. Правители России: XX век. Ростов-на- Дону: Феникс, 2000. — 512 с. + 4 л. ил. — (Исторические силуэты) ISBN 5-222-00755-3

[4] 10 ноября 1982 года Брежнев умер, и в тот же день, уединившись, триумвират с участием предсовмина Николая Тихонова решил вопрос о Генеральном секретаре «Андропов Юрий Владимирович» // Зенькович Н. А. «Самые закрытые люди. Энциклопедия биографий». — М.:ОЛМА-ПРЕСС Звёздный мир, 2004. — 688 с. ISBN 5-94850-342-9

[5] На следующий день после кончины Андропова 10 февраля 1984 года началось внеочередное заседание Политбюро. Как и в ноябре 1982-го, после смерти Брежнева, заседанию предшествовали неофициальные встречи между членами Политбюро. Все решилось на переговорах четвёрки: Устинов, Черненко, Громыко, Тихонов «Черненко Константин Устинович» Правители России. Сайт know-it-all-1.narod.ru

[6] После смерти К.У.Черненко вопрос о новом руководителе КПСС был решен, можно сказать, молниеносно. Историк Д.А.Волкогонов, познакомившись с протоколами заседаний Политбюро, привел такие данные: Черненко скончался вечером 10 марта 1984 года, а заседание Политбюро, посвященное выдвижению кандидатуры его преемника, началось спустя менее суток – в 14 часов 11 марта «Горбачев Михайл Сергеевич»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Версія ад 20:45, 2 студзеня 2021 правіць KrBot (размовы \| уклад) Боты 80 114 правак др + {{ізаляваны артыкул}} ← Папярэдняя праўка		Версія ад 22:16, 2 студзеня 2021 правіць адкат JerzyKundrat (размовы \| уклад) Даглядчыкі, Адміністратары 119 629 правак др de facto Наступная праўка →
Радок 1:		Радок 1:
	'''Пералік''' фактычных ([[De facto~~\|де-факто~~]]) '''кіраўнікоў''' '''[[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік\|СССР]]''' і [[Камуністычная партыя Савецкага Саюза\|Камуністычнай партыі Савецкага Саюзу]].		'''Пералік''' фактычных ([[de facto]]) '''кіраўнікоў''' '''[[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік\|СССР]]''' і [[Камуністычная партыя Савецкага Саюза\|Камуністычнай партыі Савецкага Саюзу]].

	У гады кіравання [[Уладзімір Ільіч Ленін\|Уладзіміра Леніна]] фармальна вышэйшай дзяржаўнай пасадай быў Старшыня ВЦВК, але ўся рэальная ўлада была сканцэнтравана у Савеце народных камісараў, які і ўзначальваў Ленін. Пасада Генеральнага сакратара Цэнтральнага камітэта РКП (б)—ВКП (б)—КПСС была заснавана у красавіку [[1922]] і стала фактычна найважнейшай дзяржаўнай пасадай пасля смерці Леніна. Уплыў [[Іосіф Вісарыёнавіч Сталін\|Іосіфа Сталіна]], які займаў гэтую пасаду, павялічваўся, і к канцу 1920-х гадоў ён фактычна валодаў неабмежаванай уладай.		У гады кіравання [[Уладзімір Ільіч Ленін\|Уладзіміра Леніна]] фармальна вышэйшай дзяржаўнай пасадай быў Старшыня ВЦВК, але ўся рэальная ўлада была сканцэнтравана у Савеце народных камісараў, які і ўзначальваў Ленін. Пасада Генеральнага сакратара Цэнтральнага камітэта РКП (б)—ВКП (б)—КПСС была заснавана у красавіку [[1922]] і стала фактычна найважнейшай дзяржаўнай пасадай пасля смерці Леніна. Уплыў [[Іосіф Вісарыёнавіч Сталін\|Іосіфа Сталіна]], які займаў гэтую пасаду, павялічваўся, і к канцу 1920-х гадоў ён фактычна валодаў неабмежаванай уладай.