Адэса: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Спасылкі: афіцыйны сайт
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар
Няма тлумачэння праўкі
Радок 87: Радок 87:
* [[Адэскі нацыянальны політэхнічны ўніверсітэт]]
* [[Адэскі нацыянальны політэхнічны ўніверсітэт]]
* [[Адэскі нацыянальны ўніверсітэт імя І. І. Мечнікава]]
* [[Адэскі нацыянальны ўніверсітэт імя І. І. Мечнікава]]

[[File:Рынак "Прывоз". Рыбнае месца.jpg|thumb|Рынак "Прывоз". Рыбнае месца.]]


== Памятныя мясціны ==
== Памятныя мясціны ==

Версія ад 21:36, 30 сакавіка 2021

Горад
Адэса
укр.: Одеса
Герб Сцяг[d]
Герб Сцяг[d]
Краіна
Каардынаты
Унутраны падзел
4 гарадскія раёны
Гарадскі галава
Генадзь Труханаў
Заснаваны
Першая згадка
Ранейшыя назвы
Хаджыбей
Горад з
Плошча
163 км²
Вышыня цэнтра
40 ± 1 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
1 016 500 чалавек (2015)
Шчыльнасць
6139 чал./км²
Часавы пояс
Тэлефонны код
+380-48
Паштовыя індэксы
65000—65480
Аўтамабільны код
BH і НН / 16
Афіцыйны сайт
Адэса на карце Украіны
Адэса (Украіна)
Адэса
Адэса (Украіна)
Адэса

Адэ́са (укр.: Одеса) — горад на паўночна-заходнім узбярэжжы Чорнага мора, адміністрацыйны цэнтр Адэскай вобласці, самы буйны порт Украіны, а таксама буйны прамысловы, культурны, навуковы і курортны цэнтр; вузел шашэйных дарог і чыгунак.

Насельніцтва горада на 1 сакавіка 2013 года — 1.014.849 чалавек, пастаяннага насельніцтва — 997 186 чалавек. Па колькасці жыхароў займае трэцяе месца ў краіне пасля Кіева і Харкава. Адэса — Горад-герой.

Гісторыя

2 мая 2014 года ў выніку супрацьстаяння паміж супернікамі і прыхільнікамі Еўрамайдана ў Адэсе загінула, па розных дадзеных, ад 44 да 300 чалавек.

Насельніцтва

  • 1795 — 2349 чал.
  • 1802 — 9 тыс. чал.
  • 1829 — 52 тыс. чал.
  • 1849 — 86 729 чал.[1]
  • 1873 — 193,5 тыс. чал.
  • 1897 — 404 тыс. чал.
  • 1939 — 602 тыс. чал.
  • 1959 — 667 тыс. чал.
  • 1966 — 753 тыс. чал.[2]
  • 1974 — 981 тыс. чал.[3]
  • 1979 — 1 046 133 чал.
  • 1989 — 1 115 371 чал.
  • 1995 — 1 060 000 чал.
  • 2001 — 1 029 049 чал.
  • 2006 — 993 000 чал. (пяты горад Украіны паводле колькасці насельніцтва)
  • 2007 — 1 080 270 чал.(чацвёрты горад Украіны паводле колькасці насельніцтва)
  • 2009 — 1 008 604 чал.
  • 2010 — 1 010 000 чал. (трэці горад Украіны паводле колькасці насельніцтва)
  • 2011 — 1 006 787 чал.
  • 2012 — 1 007 186 чал.
  • 2015 — 1 016 500 чал.[4]

Нацыянальны склад насельніцтва Адэсы (паводле перапісу, праведзенага ў 2001 годзе): 61,6 % украінцы, 29,0 % рускія, 1,3 % балгары, 1,2 % яўрэі, 0,7 % малдаване, 0,6 % беларусы, 0,4 % армяне, 0,2 % палякі.[5]

Адукацыя

Рынак "Прывоз". Рыбнае месца.

Памятныя мясціны

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Беларусы Адэсы

З восені 1917 г. Адэсе жыў Сцяпан Некрашэвіч, які працаваў загадчыкам беларускай секцыі пры губернскім аддзеле народнай асветы, у выніку працы якой у Адэсе напачатку 1918 навучальнага года былі адчынены 30 пачатковых беларускіх школ і змешаная беларуская гімназія ў складзе першых чатырох класаў (навучаліся дзеці ўцекачоў з прыфрантавых тэрыторый Беларусі).

5 ліпеня 1999 года было афіцыйна зарэгістравана нацыянальна-культурнае аб'яднанне грамадзян «Беларусь», штаб-кватэра знаходзіцца па вуліцы Садовай 16, налічвае больш 200 членаў. Найбольш актыўныя члены таварыства — прафесійны мастак Вячаслаў Ігнаценка, акадэмік-генетык Адольф Стэльмах, кіраўнік 5-й студыі мясцовай тэлекампаніі, выпускніца журфака БДУ Марына Багрый-Шахматава, дырэктар цэнтралізаванай сеткі дзіцячых бібліятэк г. Адэсы Галіна Лазарава, загадчыца дзіцячага садка Стэфанія Шмыгіна.

Зноскі

  1. Одесса // Адэса // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  2. Одесса // Историческая энциклопедия. В 16 т. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1973—1982.
  3. Одесса // Шаблон:Літаратура/Вялікая Савецкая Энцыклапедыя (3 выданне)
  4. Основні демографічні показники за 2014 рік (наличное население на 01.01.2015)(нявызн.). Управление статистики в Одесской области.
  5. Про кількість та склад населення Одеської області за підсумками Всеукраїнського перепису населення 2001 року (укр.)

Літаратура

  • Адэса // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0036-6 (т.1).

Спасылкі

 Фильм об Одессе и одесситах "Кто бы мог подумать?"