Сілезскі этналект: Розніца паміж версіямі

Сілезскі этналект
Сілезскі этналект
Саманазва	ślōnskŏ gŏdka
Краіны	Польшчы, Чэхіі, Германіі, ЗША і іншых краінах
Рэгіёны	Верхняя Сілезія; Ніжняя Сілезія;
Афіцыйны статус	непрызнаная
Агульная колькасць носьбітаў	каля 1,25 мільёна
Класіфікацыя
	Індаеўрапейская; Славянская; Заходнеславянская; Сілезскі этналект
Пісьменнасць	лацінскае пісьмо
Моўныя коды
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	szl
Ethnologue	szl
ELCat	8349
IETF	szl
Glottolog	sile1253
	Вікіпедыя на гэтай мове

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 21:48, 20 красавіка 2021

Сілезскі этналект (па-сілезску: ślōnskŏ gŏdka, польск.: etnolekt śląski) разглядаецца як дыялект польскай мовы альбо як асобная заходнеславянская мова, блізкая да польскай і, у меншай ступені, чэшскай моваў, у лексіцы таксама шмат германізмаў. Як можна даведацца з каталогу Ethnologue, гэта верхне-сілезскі дыялект польскай мовы, на якім размаўляюць польскія сілезцы з Верхняй Сілезіі.

Распаўсюджанне

Большасць карыстальнікаў гэтага этналекту насяляюць Верхнюю Сілезію, падзеленую на дзве часткі — паўднёва-заходнюю частку Польшчы і паўночна-ўсходнюю частку Чэхіі. У цяперашні час па-сілезску размаўляюць на тэрыторыі паміж гістарычнай мяжою Сілезіі на ўсходзе і лініяй, праведзенай праз Сыцаў і Пруднік на захадзе, а таксама і ў іншых месцах.

Па выніках апошняга перапісу насельніцтва, праведзенага ў Польшчы (2002), прыблізна 70000 чалавек назвалі сілезскую мову роднай, а таксама прыблізна 170000 чалавек назваліся сілезцамі па нацыянальнасці. Наогул, агульная колькасць носьбітаў гэтага этналекту (большасць з каторых не вызнае яе за асобную мову) перавышае два мільёны чалавек. Таксама налічваецца каля 100000 сілезскамоўных (цешынска-сілезскамоўных), якія жывуць у Чэхіі; Цэшынска-сілезскі дыялект шырока распаўсюджаны і на тэрыторыі Польшчы, у Цешынскай Сілезіі. 10878 чалавек з Чэхіі лічаць сябе сілезцамі па нацыянальнасці. Акрамя Польшчы і Чэхіі, на сілезскім этналекце размаўляюць і ў іншых частках свету.

Пытанне самастойнасці мовы

Пункты гледжання на гэтае пытанне ў розных даследчыкаў кардынальна розняцца. Гэтае пытанне стаіць і перад шэраговымі карыстальнікамі этналекту, пры тым што частка носьбітаў вызнаюць сябе сілезцамі і прызнаюць існаванне «сілезскай мовы» адрознай ад польскай. Аднак адзінага стандарту мовы не існуе. Статусу рэгіянальнай мовы ў Польшчы сілезская не мае.

Калі лічыць яго асобнай мовай, то трэба прызнаць яго блізкую сувязь з польскай мовай і, у меншай ступені, чэшскай, з уплывам нямецкай мовы.

У Вікіпедыі

Хоць і былі спробы адкрыць Вікіпедыю на сілезскім этналекце, але спачатку запыт на стварэнне такога праекта не быў задаволены. 23 мая 2008 года была атрымана згода на адкрыццё сілезскай Вікіпедыі, і 26 мая з’явіўся дамен szl.wikipedia.org.

Прыклад тэксту

Вось прыклад вершаванкі на сілезскім этналекце:

Pierōn

Jasny pierōn strzylōł z nieba -

Zarŏz sie przeżegnać trzeba.

Пераклад на беларускую мову:

Пярун

Ясны пярун стрэліў з неба -

Адразу перажагнацца трэба.

Гл. таксама

Сілезскі алфавіт

Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
на сілезскім этналекце

Спасылкі

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Інфармацыя пра мову |
 Назва мовы = Сілезскі этналект |
-Назва мовы ў арыгінале = ślůnsko godka |
+Назва мовы ў арыгінале = ślōnskŏ gŏdka |
 Краіны ўжывання = [[Польшча|Польшчы]], [[Чэхія|Чэхіі]], [[Германія|Германіі]], [[ЗША]] і іншых краінах |
 Рэгіён =  |
@@ Радок 16: / Радок 16: @@
 Код па SIL = SLI
 }}
-'''Сілезскі этналект''' (па-сілезску: ''ślůnsko godka'', {{lang-pl|etnolekt śląski}}) разглядаецца як [[дыялект]] [[Польская мова|польскай мовы]] альбо як асобная [[Заходнеславянскія мовы|заходнеславянская мова]], блізкая да польскай і, у меншай ступені, [[Чэшская мова|чэшскай]] моваў, у лексіцы таксама шмат германізмаў. Як можна даведацца з каталогу [[Ethnologue]], гэта верхне-сілезскі дыялект польскай мовы, на якім размаўляюць [[Сілезцы|польскія сілезцы]] з [[Верхняя Сілезія|Верхняй Сілезіі]].
+'''Сілезскі этналект''' (па-сілезску: ''ślōnskŏ gŏdka'', {{lang-pl|etnolekt śląski}}) разглядаецца як [[дыялект]] [[Польская мова|польскай мовы]] альбо як асобная [[Заходнеславянскія мовы|заходнеславянская мова]], блізкая да польскай і, у меншай ступені, [[Чэшская мова|чэшскай]] моваў, у лексіцы таксама шмат германізмаў. Як можна даведацца з каталогу [[Ethnologue]], гэта верхне-сілезскі дыялект польскай мовы, на якім размаўляюць [[Сілезцы|польскія сілезцы]] з [[Верхняя Сілезія|Верхняй Сілезіі]].
 == Распаўсюджанне ==
@@ Радок 34: / Радок 34: @@
 Вось прыклад вершаванкі на сілезскім этналекце:
-'''Pjerůn'''
+'''Pierōn'''
-Jasny pjerůn ščilou z ńeba
+Jasny pierōn strzylōł z nieba -
+Zarŏz sie przeżegnać trzeba.
-Zaroz śe přežegnać čeba.