Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др - ізаляваны артыкул |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР''' ці '''пяцігодкі''' |
'''Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР''' ці '''пяцігодкі''' — дзяржаўныя перспектыўныя планы развіцця эканомікі і культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Адна з форм рэалізацыі планавага кіраўніцтва эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі беларускага савецкага грамадства. Пяцігодкі БССР з’яўляліся састаўной часткай агульнасаюзных пяцігодак. Распрацоўваліся [[КПСС]], [[Камуністычная партыя Беларусі (1918)|Камуністычнай партыяй Беларусі]], [[Савет Міністраў СССР|Саветам Міністраў СССР]] і [[Савет Міністраў БССР|БССР]]. За перыяд існавання Беларускай ССР было распрацавана і праведзена 11 пяцігодак і 1 сямігодка. |
||
== Перадгісторыя == |
== Перадгісторыя == |
||
У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі. |
У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі. |
||
З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на [[XV з'езд УКП(б)|XV |
З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на [[XV з'езд УКП(б)|XV з’ездзе УКП(б)]] і на якім былі прыняты «Дырэктывы па складанню пяцігадовага плана развіцця народнай гаспадаркі». Аднак у той час на з’ездзе яшчэ не абсалютызавалася роля плана, а толькі адзначалася, што ён «абумоўлівае сабою адноснасць значэння планавых і лічбавых меркаванняў наогул». |
||
== Спіс пяцігодак == |
== Спіс пяцігодак == |
||
Радок 16: | Радок 16: | ||
| [[1928]]—[[1933]] |
| [[1928]]—[[1933]] |
||
| [[Першая пяцігодка Беларускай ССР (1928-1933)|I пяцігадовы план]] |
| [[Першая пяцігодка Беларускай ССР (1928-1933)|I пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| [[XII з’езд КП(б)Б]] ([[1929]] год); Прыняты [[IX Усебеларускі з’езд Саветаў|IX Усебеларускім з’ездам Саветаў]] у [[1929]] годзе |
| [[XII з’езд КП(б)Б]] ([[1929]] год); Прыняты [[IX Усебеларускі з’езд Саветаў|IX Усебеларускім з’ездам Саветаў]] у [[1929]] годзе |
||
|- |
|- |
||
| [[1933]]—[[1937]] |
| [[1933]]—[[1937]] |
||
| [[Другая пяцігодка Беларускай ССР (1933-1937)|II пяцігадовы план]] |
| [[Другая пяцігодка Беларускай ССР (1933-1937)|II пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| [[XV з’езд КП(б)Б]] у [[1934]] годзе |
| [[XV з’езд КП(б)Б]] у [[1934]] годзе |
||
|- |
|- |
||
Радок 27: | Радок 27: | ||
| [[Трэцяя пяцігодка Беларускай ССР (1938-1942)|III пяцігадовы план]] |
| [[Трэцяя пяцігодка Беларускай ССР (1938-1942)|III пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1946]]—[[1950]] |
| [[1946]]—[[1950]] |
||
| [[Чацвёртая пяцігодка Беларускай ССР (1946-1950)|IV пяцігадовы план]] |
| [[Чацвёртая пяцігодка Беларускай ССР (1946-1950)|IV пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1951]]—[[1955]] |
| [[1951]]—[[1955]] |
||
| [[Пятая пяцігодка Беларускай ССР (1951-1955)|V пяцігадовы план]] |
| [[Пятая пяцігодка Беларускай ССР (1951-1955)|V пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1956]]—[[1960]] |
| [[1956]]—[[1960]] |
||
| [[Шостая пяцігодка Беларускай ССР (1956-1960)|VI пяцігадовы план]] |
| [[Шостая пяцігодка Беларускай ССР (1956-1960)|VI пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1961]]—[[1965]] |
| [[1961]]—[[1965]] |
||
| [[Сёмая пяцігодка Беларускай ССР (1961-1965)|Сямігадовы план]] |
| [[Сёмая пяцігодка Беларускай ССР (1961-1965)|Сямігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1966]]—[[1970]] |
| [[1966]]—[[1970]] |
||
| [[Восьмая пяцігодка Беларускай ССР (1966-1970)|VIII пяцігадовы план]] |
| [[Восьмая пяцігодка Беларускай ССР (1966-1970)|VIII пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1971]]—[[1975]] |
| [[1971]]—[[1975]] |
||
| [[Дзявятая пяцігодка Беларускай ССР (1971-1975)|IX пяцігадовы план]] |
| [[Дзявятая пяцігодка Беларускай ССР (1971-1975)|IX пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1976]]—[[1980]] |
| [[1976]]—[[1980]] |
||
| [[Дзясятая пяцігодка Беларускай ССР (1976-1980)|X пяцігадовы план]] |
| [[Дзясятая пяцігодка Беларускай ССР (1976-1980)|X пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1981]]—[[1985]] |
| [[1981]]—[[1985]] |
||
| [[Адзінаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1981-1985)|XI пяцігадовы план]] |
| [[Адзінаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1981-1985)|XI пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| [[1986]]—[[1990]] |
| [[1986]]—[[1990]] |
||
| [[Дванаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1986-1990)|XII пяцігадовы план]] |
| [[Дванаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1986-1990)|XII пяцігадовы план]] |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
Радок 79: | Радок 79: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Крыніцы/ЭГБ|6-1|Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР|Юнцэвіч, А.}} |
* {{Крыніцы/ЭГБ|6-1|Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР|Юнцэвіч, А.}} — С. 21—24. |
||
* Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. |
* Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. Ф. Белоруссия за десять пятилеток / З. И. Гиоргидзе, Л. Ф. Геращенко; Академия наук БССР, Институт экономики. — Минск: Наука и техника, 1982. — 152 с. |
||
* Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. |
* Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. — Мінск: ВП «Экаперспектыва», 1997. — 118, [2] с. |
||
[[Катэгорыя:Эканоміка Беларусі]] |
|||
{{няма катэгорый}} |
|||
[[Катэгорыя:Пяцігодкі БССР]] |
[[Катэгорыя:Пяцігодкі БССР]] |
||
[[Катэгорыя:Гісторыя БССР]] |
[[Катэгорыя:Гісторыя БССР]] |
Актуальная версія на 10:13, 15 мая 2021
Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР ці пяцігодкі — дзяржаўныя перспектыўныя планы развіцця эканомікі і культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Адна з форм рэалізацыі планавага кіраўніцтва эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі беларускага савецкага грамадства. Пяцігодкі БССР з’яўляліся састаўной часткай агульнасаюзных пяцігодак. Распрацоўваліся КПСС, Камуністычнай партыяй Беларусі, Саветам Міністраў СССР і БССР. За перыяд існавання Беларускай ССР было распрацавана і праведзена 11 пяцігодак і 1 сямігодка.
Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]
У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі.
З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на XV з’ездзе УКП(б) і на якім былі прыняты «Дырэктывы па складанню пяцігадовага плана развіцця народнай гаспадаркі». Аднак у той час на з’ездзе яшчэ не абсалютызавалася роля плана, а толькі адзначалася, што ён «абумоўлівае сабою адноснасць значэння планавых і лічбавых меркаванняў наогул».
Спіс пяцігодак[правіць | правіць зыходнік]
Дзяржплан БССР пачаў складаць пяцігадовыя планы і кантраляваць іх выкананне з 1928 года.
Перыяд рэалізацыі | Парадкавы нумар | Назва дакумента | Зацверджаны |
---|---|---|---|
1928—1933 | I пяцігадовы план | XII з’езд КП(б)Б (1929 год); Прыняты IX Усебеларускім з’ездам Саветаў у 1929 годзе | |
1933—1937 | II пяцігадовы план | XV з’езд КП(б)Б у 1934 годзе | |
1938—1942 | III пяцігадовы план | ||
1946—1950 | IV пяцігадовы план | ||
1951—1955 | V пяцігадовы план | ||
1956—1960 | VI пяцігадовы план | ||
1961—1965 | Сямігадовы план | ||
1966—1970 | VIII пяцігадовы план | ||
1971—1975 | IX пяцігадовы план | ||
1976—1980 | X пяцігадовы план | ||
1981—1985 | XI пяцігадовы план | ||
1986—1990 | XII пяцігадовы план |
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Юнцэвіч, А. Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. — С. 21—24.
- Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. Ф. Белоруссия за десять пятилеток / З. И. Гиоргидзе, Л. Ф. Геращенко; Академия наук БССР, Институт экономики. — Минск: Наука и техника, 1982. — 152 с.
- Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. — Мінск: ВП «Экаперспектыва», 1997. — 118, [2] с.