Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
KrBot (размовы | уклад)
др - ізаляваны артыкул
Няма тлумачэння праўкі
 
Радок 1: Радок 1:
'''Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР''' ці '''пяцігодкі''' — дзяржаўныя перспектыўныя планы развіцця эканомікі і культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Адна з форм рэалізацыі планавага кіраўніцтва эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі беларускага савецкага грамадства. Пяцігодкі БССР з'яўляліся састаўной часткай агульнасаюзных пяцігодак. Распрацоўваліся [[КПСС]], [[Камуністычная партыя Беларусі (1918)|Камуністычнай партыяй Беларусі]], [[Савет Міністраў СССР|Саветам Міністраў СССР]] і [[Савет Міністраў БССР|БССР]]. За перыяд існавання Беларускай ССР было распрацавана і праведзена 11 пяцігодак і 1 сямігодка.
'''Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР''' ці '''пяцігодкі''' — дзяржаўныя перспектыўныя планы развіцця эканомікі і культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Адна з форм рэалізацыі планавага кіраўніцтва эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі беларускага савецкага грамадства. Пяцігодкі БССР з’яўляліся састаўной часткай агульнасаюзных пяцігодак. Распрацоўваліся [[КПСС]], [[Камуністычная партыя Беларусі (1918)|Камуністычнай партыяй Беларусі]], [[Савет Міністраў СССР|Саветам Міністраў СССР]] і [[Савет Міністраў БССР|БССР]]. За перыяд існавання Беларускай ССР было распрацавана і праведзена 11 пяцігодак і 1 сямігодка.


== Перадгісторыя ==
== Перадгісторыя ==
У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі.
У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі.


З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на [[XV з'езд УКП(б)|XV з'ездзе УКП(б)]] і на якім былі прыняты «Дырэктывы па складанню пяцігадовага плана развіцця народнай гаспадаркі». Аднак у той час на з'ездзе яшчэ не абсалютызавалася роля плана, а толькі адзначалася, што ён «абумоўлівае сабою адноснасць значэння планавых і лічбавых меркаванняў наогул».
З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на [[XV з'езд УКП(б)|XV з’ездзе УКП(б)]] і на якім былі прыняты «Дырэктывы па складанню пяцігадовага плана развіцця народнай гаспадаркі». Аднак у той час на з’ездзе яшчэ не абсалютызавалася роля плана, а толькі адзначалася, што ён «абумоўлівае сабою адноснасць значэння планавых і лічбавых меркаванняў наогул».


== Спіс пяцігодак ==
== Спіс пяцігодак ==
Радок 16: Радок 16:
| [[1928]]—[[1933]]
| [[1928]]—[[1933]]
| [[Першая пяцігодка Беларускай ССР (1928-1933)|I пяцігадовы план]]
| [[Першая пяцігодка Беларускай ССР (1928-1933)|I пяцігадовы план]]
|
|
| [[XII з’езд КП(б)Б]] ([[1929]] год); Прыняты [[IX Усебеларускі з’езд Саветаў|IX Усебеларускім з’ездам Саветаў]] у [[1929]] годзе
| [[XII з’езд КП(б)Б]] ([[1929]] год); Прыняты [[IX Усебеларускі з’езд Саветаў|IX Усебеларускім з’ездам Саветаў]] у [[1929]] годзе
|-
|-
| [[1933]]—[[1937]]
| [[1933]]—[[1937]]
| [[Другая пяцігодка Беларускай ССР (1933-1937)|II пяцігадовы план]]
| [[Другая пяцігодка Беларускай ССР (1933-1937)|II пяцігадовы план]]
|
|
| [[XV з’езд КП(б)Б]] у [[1934]] годзе
| [[XV з’езд КП(б)Б]] у [[1934]] годзе
|-
|-
Радок 27: Радок 27:
| [[Трэцяя пяцігодка Беларускай ССР (1938-1942)|III пяцігадовы план]] 
| [[Трэцяя пяцігодка Беларускай ССР (1938-1942)|III пяцігадовы план]] 
|
|
|
|
|-
|-
| [[1946]]—[[1950]]
| [[1946]]—[[1950]]
| [[Чацвёртая пяцігодка Беларускай ССР (1946-1950)|IV пяцігадовы план]]
| [[Чацвёртая пяцігодка Беларускай ССР (1946-1950)|IV пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1951]]—[[1955]]
| [[1951]]—[[1955]]
| [[Пятая пяцігодка Беларускай ССР (1951-1955)|V пяцігадовы план]]
| [[Пятая пяцігодка Беларускай ССР (1951-1955)|V пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1956]]—[[1960]]
| [[1956]]—[[1960]]
| [[Шостая пяцігодка Беларускай ССР (1956-1960)|VI пяцігадовы план]]
| [[Шостая пяцігодка Беларускай ССР (1956-1960)|VI пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1961]]—[[1965]]
| [[1961]]—[[1965]]
| [[Сёмая пяцігодка Беларускай ССР (1961-1965)|Сямігадовы план]]
| [[Сёмая пяцігодка Беларускай ССР (1961-1965)|Сямігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1966]]—[[1970]]
| [[1966]]—[[1970]]
| [[Восьмая пяцігодка Беларускай ССР (1966-1970)|VIII пяцігадовы план]]
| [[Восьмая пяцігодка Беларускай ССР (1966-1970)|VIII пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1971]]—[[1975]]
| [[1971]]—[[1975]]
| [[Дзявятая пяцігодка Беларускай ССР (1971-1975)|IX пяцігадовы план]]
| [[Дзявятая пяцігодка Беларускай ССР (1971-1975)|IX пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1976]]—[[1980]]
| [[1976]]—[[1980]]
| [[Дзясятая пяцігодка Беларускай ССР (1976-1980)|X пяцігадовы план]]
| [[Дзясятая пяцігодка Беларускай ССР (1976-1980)|X пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1981]]—[[1985]]
| [[1981]]—[[1985]]
| [[Адзінаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1981-1985)|XI пяцігадовы план]]
| [[Адзінаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1981-1985)|XI пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
| [[1986]]—[[1990]]
| [[1986]]—[[1990]]
| [[Дванаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1986-1990)|XII пяцігадовы план]]
| [[Дванаццатая пяцігодка Беларускай ССР (1986-1990)|XII пяцігадовы план]]
|
|
|
|
|-
|-
|}
|}
Радок 79: Радок 79:


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/ЭГБ|6-1|Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР|Юнцэвіч, А.}} — С. 21—24.
* {{Крыніцы/ЭГБ|6-1|Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР|Юнцэвіч, А.}} — С. 21—24.
* Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. Ф. Белоруссия за десять пятилеток / З. И. Гиоргидзе, Л. Ф. Геращенко; Академия наук БССР, Институт экономики. — Минск: Наука и техника, 1982. — 152 с.
* Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. Ф. Белоруссия за десять пятилеток / З. И. Гиоргидзе, Л. Ф. Геращенко; Академия наук БССР, Институт экономики. — Минск: Наука и техника, 1982. — 152 с.
* Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. — Мінск: ВП «Экаперспектыва», 1997. — 118, [2] с.
* Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. — Мінск: ВП «Экаперспектыва», 1997. — 118, [2] с.


[[Катэгорыя:Эканоміка Беларусі]]
{{няма катэгорый}}
[[Катэгорыя:Пяцігодкі БССР]]
[[Катэгорыя:Пяцігодкі БССР]]
[[Катэгорыя:Гісторыя БССР]]
[[Катэгорыя:Гісторыя БССР]]

Актуальная версія на 10:13, 15 мая 2021

Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі Беларускай ССР ці пяцігодкі — дзяржаўныя перспектыўныя планы развіцця эканомікі і культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Адна з форм рэалізацыі планавага кіраўніцтва эканамічнымі і сацыяльнымі працэсамі беларускага савецкага грамадства. Пяцігодкі БССР з’яўляліся састаўной часткай агульнасаюзных пяцігодак. Распрацоўваліся КПСС, Камуністычнай партыяй Беларусі, Саветам Міністраў СССР і БССР. За перыяд існавання Беларускай ССР было распрацавана і праведзена 11 пяцігодак і 1 сямігодка.

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

У сярэдзіне 1920-х гадоў пачало ўводзіцца планаванне на адзін год. Пры гэтым яно мела адносны характар, таму што перапляталася з прыватнай ініцыятывай і прыватным капіталам. Гэта ўзаемадзеянне дзяржаўнага і індывідуальнага дало добрыя гаспадарчыя вынікі ў аднаўленні краіны, якія, аднак, не задавальнялі яе вышэйшае кіраўніцтва. Імкнучыся да аўтарытарнага праўлення, яно мела на мэце распаўсюдзіць адміністрацыйныя метады кіравання на ўсю эканоміку, дасягнуўшы ў ёй высокай ступені цэнтралізацыі.

З гэтай мэтай вырашана было перайсці да планавага развіцця гаспадаркі, сацыяльнай і культурнай сфер на 5-гадовы тэрмін. Такая задача была пастаўлена на XV з’ездзе УКП(б) і на якім былі прыняты «Дырэктывы па складанню пяцігадовага плана развіцця народнай гаспадаркі». Аднак у той час на з’ездзе яшчэ не абсалютызавалася роля плана, а толькі адзначалася, што ён «абумоўлівае сабою адноснасць значэння планавых і лічбавых меркаванняў наогул».

Спіс пяцігодак[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржплан БССР пачаў складаць пяцігадовыя планы і кантраляваць іх выкананне з 1928 года.

Перыяд рэалізацыі Парадкавы нумар Назва дакумента Зацверджаны
19281933 I пяцігадовы план XII з’езд КП(б)Б (1929 год); Прыняты IX Усебеларускім з’ездам Саветаў у 1929 годзе
19331937 II пяцігадовы план XV з’езд КП(б)Б у 1934 годзе
19381942 III пяцігадовы план 
19461950 IV пяцігадовы план
19511955 V пяцігадовы план
19561960 VI пяцігадовы план
19611965 Сямігадовы план
19661970 VIII пяцігадовы план
19711975 IX пяцігадовы план
19761980 X пяцігадовы план
19811985 XI пяцігадовы план
19861990 XII пяцігадовы план

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Юнцэвіч, А. Пяцігадовыя планы развіцця народнай гаспадаркі БССР // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. — С. 21—24.
  • Гиоргидзе, З. И., Геращенко, Л. Ф. Белоруссия за десять пятилеток / З. И. Гиоргидзе, Л. Ф. Геращенко; Академия наук БССР, Институт экономики. — Минск: Наука и техника, 1982. — 152 с.
  • Эканамічная гісторыя Беларусі і замежных краін: Матэрыялы для самастойнай працы: Для студэнтаў і курса дзеннага і завочнага формаў навучання. — Мінск: ВП «Экаперспектыва», 1997. — 118, [2] с.