Бірута: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Цёзкі|Бірута}}
{{Цёзкі|Бірута}}
{{ДД}}
{{ДД}}
'''Бірута''' ({{lang-lt|Birutė}}; ? — [[1382]] або [[1389]]) — жонка літоўскага князя [[Кейстут]]а.
'''Бірута''', '''Бірутэ''' ({{lang-lt|Birutė}}; ? — 1382 або 1389) — жонка літоўскага князя [[Кейстут]]а.


У часы, пра якія мы распавядаем, літоўскае насельніцтва ВRK e большасці пакланялася язычніцкім багам. Па Аўкштайціі і Жэмайціі былі раскіданы іх капішчы. Адно з самых шанfdfys[ знаходзілася ў велізарным сасновым лесе, які падступаў ажда мора (там, дзе цяпер знаходзіцца горад Паланга). Прысвечана яно было багіні Праўрыме. Yязгаснае вогнішча gадтрымлівалі жрыцы-вайдэлоткі, што жылі тут. Абіраліся яны з прадстаўніц вышэйшых саслоўяў, вызначаліся прыгажосцю і строгасцю паводзін. Тыя, хто прысвячалі сябе служэнню багіні, давалі зарок нявіннасці. Толькі зрэдку дазвалялася мужчынам з’яўляцца на тэрыторыі капішча. Гэта здаралася тады, калі ўладныя мужы звярталіся да багіні як да аракула з просьбай даць адказ на якое-небудзь важнае для дзяржавы і народа пытанне. У 1355 годзе сярод жрыц з’явілася жэмайтка па імені Бірутэ. хутка слава пра набожнасць і незвычайную прыгажосць Бірутэ разнеслася па ўсім княстве. Казалі, быццам праз юную жрыцу часцей за ўсё выказвала сваю волю багіня, і нават што Бірутэ сама з’яўляецца зямным увасабленнем Праўрымы.
Захавалася легенда, паводле якой юнаму князю Кейстуту спадабалася дзяўчына-жрыца імем Бірута, якая багам сваім паабяцала дзявоцтва захоўваць. Нягледзячы на тое, што дзяўчына яму адмовіла, Кейстут узяў яе ў жонкі сілаю.

Пачуў пра гэта і князь Кейстут. Не знайшоўшы ніякай сур’ёзнай прычыны для таго, каб наведаць свяцілішча, князь пайшоў на хітрасць. Ён сабраўся на паляванне ў тыя мясціны і быццам бы заблукаў, адстаў ад сваіх паплечнікаў. Падсцярог жрыцу, калі тая адна гуляла па беразе мора. Нягледзячы на тое, што дзяўчына яму адмовіла, Кейстут узяў яе ў жонкі сілаю. Той жа ноччу разам са сваімі людзьмі князь напаў на жытло вайдэлотак, схапіў Бірутэ і, кінуўшы яе ўпоперак сядла, паскакаў у [[Трокі]].


Адносна лёсу Біруты меркаванні гісторыкаў раздзяліліся. Напрыклад, [[Эдвардас Гудавічус|Э. Гудавічус]]<ref>Гудавічус Э. История Литвы. — М., 2005. Т. 1: С древнейших времен до 1569 года. С. 159</ref> і [[Інга Баранаўскенэ|І. Баранаўскенэ]], цвердзяць, што Бірута была забітая пасля смерці Кейстута. Іншыя<ref>Prochaska A. Upadek Kejstuta // Kwart. Hist. R. 23. 1909. S. 505;</ref><ref>Krzyżaniakowa J., Ochmański J. Władysław II Jagiełło. Wrocław-Warszawa-Kraków, 2006. S. 73.</ref> цвердзяць, што жыла яшчэ доўга і была акружаная павагай, яны спасылаюцца на словы польскай дэлегацыі ў час спрэчак з Ордэнам<ref>Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum / Spory i sprawy pomiedzy polakami a Zakonem krzyzackim. Poznań, 1865. T.III. S. 179.</ref>.
Адносна лёсу Біруты меркаванні гісторыкаў раздзяліліся. Напрыклад, [[Эдвардас Гудавічус|Э. Гудавічус]]<ref>Гудавічус Э. История Литвы. — М., 2005. Т. 1: С древнейших времен до 1569 года. С. 159</ref> і [[Інга Баранаўскенэ|І. Баранаўскенэ]], цвердзяць, што Бірута была забітая пасля смерці Кейстута. Іншыя<ref>Prochaska A. Upadek Kejstuta // Kwart. Hist. R. 23. 1909. S. 505;</ref><ref>Krzyżaniakowa J., Ochmański J. Władysław II Jagiełło. Wrocław-Warszawa-Kraków, 2006. S. 73.</ref> цвердзяць, што жыла яшчэ доўга і была акружаная павагай, яны спасылаюцца на словы польскай дэлегацыі ў час спрэчак з Ордэнам<ref>Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum / Spory i sprawy pomiedzy polakami a Zakonem krzyzackim. Poznań, 1865. T.III. S. 179.</ref>.

Версія ад 01:17, 11 верасня 2021

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Бірута.
Бірута
Нараджэнне 1325
Смерць 1382, 1389 ці 1416[1]
Муж Кейстут[1]
Дзеці Вітаўт[2], Данута Кейстутаўна[d], Рымгайла, Жыгімонт Кейстутавіч, Марыя Кейстутаўна[d], Бутаўт, Войдат, Таўцівіл Кейстутавіч і Вайдута[d]
Дзейнасць арыстакратка
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бірута, Бірутэ (літ.: Birutė; ? — 1382 або 1389) — жонка літоўскага князя Кейстута.

У часы, пра якія мы распавядаем, літоўскае насельніцтва ВRK e большасці пакланялася язычніцкім багам. Па Аўкштайціі і Жэмайціі былі раскіданы іх капішчы. Адно з самых шанfdfys[ знаходзілася ў велізарным сасновым лесе, які падступаў ажда мора (там, дзе цяпер знаходзіцца горад Паланга). Прысвечана яно было багіні Праўрыме. Yязгаснае вогнішча gадтрымлівалі жрыцы-вайдэлоткі, што жылі тут. Абіраліся яны з прадстаўніц вышэйшых саслоўяў, вызначаліся прыгажосцю і строгасцю паводзін. Тыя, хто прысвячалі сябе служэнню багіні, давалі зарок нявіннасці. Толькі зрэдку дазвалялася мужчынам з’яўляцца на тэрыторыі капішча. Гэта здаралася тады, калі ўладныя мужы звярталіся да багіні як да аракула з просьбай даць адказ на якое-небудзь важнае для дзяржавы і народа пытанне. У 1355 годзе сярод жрыц з’явілася жэмайтка па імені Бірутэ. хутка слава пра набожнасць і незвычайную прыгажосць Бірутэ разнеслася па ўсім княстве. Казалі, быццам праз юную жрыцу часцей за ўсё выказвала сваю волю багіня, і нават што Бірутэ сама з’яўляецца зямным увасабленнем Праўрымы.

Пачуў пра гэта і князь Кейстут. Не знайшоўшы ніякай сур’ёзнай прычыны для таго, каб наведаць свяцілішча, князь пайшоў на хітрасць. Ён сабраўся на паляванне ў тыя мясціны і быццам бы заблукаў, адстаў ад сваіх паплечнікаў. Падсцярог жрыцу, калі тая адна гуляла па беразе мора. Нягледзячы на тое, што дзяўчына яму адмовіла, Кейстут узяў яе ў жонкі сілаю. Той жа ноччу разам са сваімі людзьмі князь напаў на жытло вайдэлотак, схапіў Бірутэ і, кінуўшы яе ўпоперак сядла, паскакаў у Трокі.

Адносна лёсу Біруты меркаванні гісторыкаў раздзяліліся. Напрыклад, Э. Гудавічус[3] і І. Баранаўскенэ, цвердзяць, што Бірута была забітая пасля смерці Кейстута. Іншыя[4][5] цвердзяць, што жыла яшчэ доўга і была акружаная павагай, яны спасылаюцца на словы польскай дэлегацыі ў час спрэчак з Ордэнам[6].

Зноскі

  1. ↑ а б Бирута // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IIIа. — С. 913.
  2. ↑ А. Э. Витовт // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIа. — С. 574–576.
  3. ↑ Гудавічус Э. История Литвы. — М., 2005. Т. 1: С древнейших времен до 1569 года. С. 159
  4. ↑ Prochaska A. Upadek Kejstuta // Kwart. Hist. R. 23. 1909. S. 505;
  5. ↑ Krzyżaniakowa J., Ochmański J. Władysław II Jagiełło. Wrocław-Warszawa-Kraków, 2006. S. 73.
  6. ↑ Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum / Spory i sprawy pomiedzy polakami a Zakonem krzyzackim. Poznań, 1865. T.III. S. 179.

Літаратура

  • Масляніцына, І. А., Багадзяж, М. К. Жанчыны, найбольш знакамітыя ў гісторыі Беларусі / Ірына Масляніцына, Мікола Багадзяж; маст. І. Гардзіёнак. — Мінск, Юніпак, 2008. — 124 с. ISBN 978-985-6802-28-0
  • Tęgowski, J. Pierwsze pokolenia Gedyminowiczów. — Poznań-Wrocław, 1999. — S. 196—200. (польск.)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Бірута&oldid=3914713"