Вінцук Адважны: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др дапаўненне |
→Біяграфія: дададзены факт служэння ў мястэчку Лужкі (калі трэба спасылка на першакрыніцу, то знайду і дам пазней) |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
Нарадзіўся ў мястэчку [[Гальшаны]] [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]], цяпер [[Ашмянскі раён]] Гродзенскай вобласці. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Станіслаў і Ганна (з дому Савіцкіх) Германовічы. У [[1898]]—[[1902]] гадах наведваў Гальшанскую народную школу, а наступныя чатыры гады — Ашмянскае гарадское вучылішча. У [[1913]] скончыў [[Віленская духоўная каталіцкая семінарыя|Віленскую духоўную каталіцкую семінарыю]]. [[29 чэрвеня]] [[1913]] пасвечаны ў святары, тады ж распачаў душпастырскую дзейнасць як вікарый у мясцовасці [[Далістова]] [[Беластоцкі павет (Расійская імперыя)|Беластоцкага павета]]. Пазней працаваў у розных парафіях [[Беластоцкі дэканат|Беластоцкага дэканата]] ([[Беласток]], [[Крынкі]], [[Мсцібава]], [[Вялікая Лапеніца]]). У 1920 г. перабраўся ў Слонімскі павет. |
Нарадзіўся ў мястэчку [[Гальшаны]] [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]], цяпер [[Ашмянскі раён]] Гродзенскай вобласці. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Станіслаў і Ганна (з дому Савіцкіх) Германовічы. У [[1898]]—[[1902]] гадах наведваў Гальшанскую народную школу, а наступныя чатыры гады — Ашмянскае гарадское вучылішча. У [[1913]] скончыў [[Віленская духоўная каталіцкая семінарыя|Віленскую духоўную каталіцкую семінарыю]]. [[29 чэрвеня]] [[1913]] пасвечаны ў святары, тады ж распачаў душпастырскую дзейнасць як вікарый у мясцовасці [[Далістова]] [[Беластоцкі павет (Расійская імперыя)|Беластоцкага павета]]. Пазней працаваў у розных парафіях [[Беластоцкі дэканат|Беластоцкага дэканата]] ([[Беласток]], [[Крынкі]], [[Мсцібава]], [[Вялікая Лапеніца]]). У 1920 г. перабраўся ў Слонімскі павет. |
||
У [[1921]] уступіў у [[Таварыства беларускай школы]]; арганізаваў адну з беларускіх школ, у касцёле гаварыў казанні на [[Беларуская мова|беларускай мове]]. |
У [[1921]] уступіў у [[Таварыства беларускай школы]]; арганізаваў адну з беларускіх школ, у касцёле гаварыў казанні на [[Беларуская мова|беларускай мове]]. У 1921 - 1924 гадах служыў пробашчам у мястэчку [[Лужкі (Шаркаўшчынскі раён)|Лужкі]] Дзісенскага павета, у катэхізацыі дзяцей і пропаведзях карыстаўся беларускай мовай, запомніўся мясцовым жыхарам дабрачыннасцю, дапамагаючы бедным. У 1924 годзе кс. Язэп Германовіч пераехаў у [[Друя|Друю]], дзе ўступіў у [[Марыяне|ордэн марыянаў]]. Пачаткова выконваў абавязкі пробашча Друйскай парафіі, пазней быў магістрам навіцыяту ў [[Друйскі кляштар айцоў марыян|Друйскім кляштары марыянаў]] і, акрамя таго, настаўнікам рэлігіі і лацінскай мовы ў [[Друйская гімназія|Друйскай гімназіі]]. Шырока выступаў у беларускім перыядычным друку, пісаў пад псеўданімам Вінцук Адважны. Празаічныя і паэтычныя творы Адважнага рэгулярна з’яўляліся на старонках перыядычнага друку ([[Krynica|«Krynica»]], [[Chryścijanskaja Dumka|«Chryścijanskaja Dumka»]]). Пераследаваўся польскімі свецкімі і духоўнымі ўладамі. |
||
З [[1932]] на місіянерскай працы ў [[Харбін]]е ([[Маньчжурыя]]), дзе таксама быў дырэктарам гімназіі. |
З [[1932]] на місіянерскай працы ў [[Харбін]]е ([[Маньчжурыя]]), дзе таксама быў дырэктарам гімназіі. |
Версія ад 17:53, 9 кастрычніка 2021
Вінцук Адважны | |
---|---|
Імя пры нараджэнні | Язэп Германовіч |
Род дзейнасці | публіцыст, пісьменнік, паэт, перакладчык, adult educator, місіянер, каталіцкі святар |
Дата нараджэння | 20 лютага (4 сакавіка) 1890 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 26 снежня 1976 (86 гадоў) |
Месца смерці |
|
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Веравызнанне | Каталіцкая Царква |
Бацька | Станіслаў Германовіч |
Альма-матар | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Вінцук Адважны (сапр. Язэп Станіслававіч Германовіч; 4 сакавіка 1890 — 26 снежня 1978) — беларускі пісьменнік, каталіцкі святар усходняга абраду, паэт, публіцыст.
Біяграфія
Нарадзіўся ў мястэчку Гальшаны Ашмянскага павета Віленскай губерні, цяпер Ашмянскі раён Гродзенскай вобласці. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Станіслаў і Ганна (з дому Савіцкіх) Германовічы. У 1898—1902 гадах наведваў Гальшанскую народную школу, а наступныя чатыры гады — Ашмянскае гарадское вучылішча. У 1913 скончыў Віленскую духоўную каталіцкую семінарыю. 29 чэрвеня 1913 пасвечаны ў святары, тады ж распачаў душпастырскую дзейнасць як вікарый у мясцовасці Далістова Беластоцкага павета. Пазней працаваў у розных парафіях Беластоцкага дэканата (Беласток, Крынкі, Мсцібава, Вялікая Лапеніца). У 1920 г. перабраўся ў Слонімскі павет.
У 1921 уступіў у Таварыства беларускай школы; арганізаваў адну з беларускіх школ, у касцёле гаварыў казанні на беларускай мове. У 1921 - 1924 гадах служыў пробашчам у мястэчку Лужкі Дзісенскага павета, у катэхізацыі дзяцей і пропаведзях карыстаўся беларускай мовай, запомніўся мясцовым жыхарам дабрачыннасцю, дапамагаючы бедным. У 1924 годзе кс. Язэп Германовіч пераехаў у Друю, дзе ўступіў у ордэн марыянаў. Пачаткова выконваў абавязкі пробашча Друйскай парафіі, пазней быў магістрам навіцыяту ў Друйскім кляштары марыянаў і, акрамя таго, настаўнікам рэлігіі і лацінскай мовы ў Друйскай гімназіі. Шырока выступаў у беларускім перыядычным друку, пісаў пад псеўданімам Вінцук Адважны. Празаічныя і паэтычныя творы Адважнага рэгулярна з’яўляліся на старонках перыядычнага друку («Krynica», «Chryścijanskaja Dumka»). Пераследаваўся польскімі свецкімі і духоўнымі ўладамі.
З 1932 на місіянерскай працы ў Харбіне (Маньчжурыя), дзе таксама быў дырэктарам гімназіі.
У 1936 вярнуўся ў Вільню, кіраваў Беларускім марыянскім домам студэнтаў. У 1938 г. установа была закрытая, а Германовіч дэпартаваны разам са студэнтамі ў Цэнтральную Польшчу, адкуль у хуткім часе зноў выехаў у Харбін. У 1948 арыштаваны кітайскай паліцыяй па загадзе камуністычных ўладаў і перададзены савецкім органам бяспекі. Быў прысуджаны да 25 гадоў прымусовых работ у лагерах. Знаходзіўся ў зняволенні ў Сібіры.
Па вызваленні ў 1955 г. выехаў у Польшчу, пад канец 1959 — у Рым, а неўзабаве прыбыў у лонданскі Дом Марыянаў. Ад 1962 г. быў цягам некалькі гадоў дырэктарам школы-інтэрнату Св. Кірылы Тураўскага. У 1964 г. аднавіў выданне рэлігійна-грамадскага часопіса «Божым шляхам» (Лондан), рэдактарам якога заставаўся амаль да смерці. Прымаў удзел у рэлігійным і культурным жыцці беларускага замежжа. Пра сваё знаходжанне ў лагерах напісаў успаміны «Кітай — Сібір — Масква», якія выклікалі вялікую цікавасць, былі апублікаваныя на беларускай, італьянскай, польскай, літоўскай мовах. Архіў дзеяча захоўваецца ў Беларускай бібліятэцы імя Ф. Скарыны.
Памёр 26 снежня 1978 года ў Лондане.
Цікавыя факты
- Язэп Германовіч пахаваны на Могілках Святога Панкрата ў Лондане у адной магіле з айцом Львом Гарошкам, з якім меў пры жыцці не найлепшыя адносіны.
Бібліяграфія
- «Як Казюк сабраўся да споведзі», Вільня, 1928.
- «Казюковае жанімства», Вільня, 1929.
- «Як Гануля зьбіралася ў Аргентыну», Вільня, 1930.
- «Адам і Анелька», Вільня, 1931.
- «Канёк-Гарбунок» (паводле Яршова), Вільня, 1932.
- «Бэтлейка», Вільня, 1932.
- «Унія на Палесьсі», Альберцін, 1932.
- «Беларускія цымбалы», Вільня, 1933.
- «Казка аб рыбаку і рыбцы», Вільня, 1935.
- «Хлапец», Вільня, 1935.
- «Гануліны клопаты», Вільня, 1935.
- «Кітай-Сібір-Масква» (успаміны), Мюнхен, 1962.
- «Пакутныя псальмы» (пераклад вершам), Рым, 1964.
- «Князь і лапаць. Сучасная казка», Лондан, 1964.
- «Байкі і іншыя вершы», Лондан, 1973.
- «Выбраныя творы», Мінск: Кнігазбор, 2011. — 592 с. — («Беларускі кнігазбор»: Серыя 1. Мастацкая літаратура).
Зноскі
Літаратура
- Адважны Вінцук // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995. — Т. 1. — с. 49
- Беларускія рэлігійныя дзеячы XX ст.: Жыццярысы, мартыралогія, успаміны / уклад.: Ю. Гарбінскі. — Мн.- Мюнхен: Беларускі кнігазбор, 1999; ISBN 985-6318-65-3
- Ласкоў І. Шлях пакутніка: Па старонках адной малавядомай кнігі // ЛіМ, 9.2.1990;
- Сачанка Б. Сняцца сны… С. 12—14
- Станкевіч А. Аб жыцці і творчасці В. А. (Вінцука Адважнага) // W.A. Biełaruskija Cymbały. Wilnia, 1933
- Туронак Ю. Язэп Германовіч — святар і пісьменнік // Наша вера. № 1(2). 1996
- Юрэвіч Л. Літаратурная спадчына: новы погляд // Беларус (Нью-Ёрк). 1997. Жнівень
- Горны Алесь. Думкі ўслых (з нагоды выдання збору твораў Вінцука Адважнага) // Наша слова. 2011. № 38.
- Vytautas Žeimantas. «Juozapas Hermanovičius — kunigas, rašytojas, NKVD kankinys» // «Voruta», 2010, gruod. 23, nr. 24 (714) (на літоўскай)
- Уладзiмер Калупаеý. Беларускiя мiсiянэры ý Кiтаi // Запiсы 37. New York — Miensk: Беларускi iнстытут навукi й мастацтва, 2014. с. 645—650. Belarusian missionaries in China // Entries 37. New York — Miensk: Belarusian Institute of Science and Art, 2014. p. 645—650.
Спасылкі
- Асобы
- Нарадзіліся 4 сакавіка
- Нарадзіліся ў 1890 годзе
- Нарадзіліся ў Гальшанах
- Памерлі 26 снежня
- Памерлі ў 1976 годзе
- Памерлі ў Лондане
- Пахаваныя на могілках Святога Панкрата
- Выпускнікі Віленскай каталіцкай духоўнай семінарыі
- Памерлі ў 1978 годзе
- Публіцысты Беларусі
- Публіцысты паводле алфавіта
- Пісьменнікі Беларусі
- Пісьменнікі паводле алфавіта
- Паэты Беларусі
- Паэты паводле алфавіта
- Постаці беларускага ўсходняга каталіцтва