Тамбора

ТАМБАРА, ВЫВЯРЖЭННЕ 1815. Вывяржэнне влк. Тамбара на в. Сумбава у красавіку 1815. Наймацнейшае вывяржэнне ў рэгістраванай гісторыі.

Магнітуда 10,1. Энергія выбуху 10²⁷ эрг. Аб'ём выкінутага матэрыялу 50 — 185 км³ (найб. верагодна, больш за 100 км³).

Перад падзеямі

Перад вывяржэннем вышыня вулкану была ~4000 м. Ажыўленне вулканічнай дзейнасці пачалося не пазней за 1812, калі былі заўважаны газавыя струмяні каля вяршыні.

Вывяржэнне

Першыя магутныя выбухі адбыліся 5.4.1815, іх гук быў чутны на адл. да 1400 км. Хмары попелу закрылі неба над вялікай тэрыторыяй. Масіўныя выпаданні попелу адбыліся на а-вах Сумбава, Ламбок, Балі, Мадура, Ява.

Наступныя магутныя выбухі адбыліся 10.4, 11.4, 12.4.1815, яны адчуваліся на адл. да 1800 км. Неба над тэрыторыяй да 500 тыс. км² было цалкам закрыта хмарамі попелу. Камяні вагою да 5 кг выкідаліся з кратэру на адл. болей за 40 км. На в-ве Ламбок слой попелу дасягнуў 60 см. Палі, сады на тэрыторыі выпадання попелу былі цалкам знішчаны.

Пасля вывяржэння

Вышыня вулкану зменшылася да 2850 м, утварылася кальдэра 6×6,5 км, глыбінёю 700 м. Загінула 92 тыс. чал., з іх 10 тыс. непасрэдна ў час выбухаў, а 82 тыс. у выніку неўраджаю і голаду.

Крыніцы

• Резанов И. А. Атлантида: фантазия или реальность? — М.: Наука, 1975.