Сага: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
JAnDbot (размовы | уклад)
Боты
16 716 правак
др робат Выдаляем: sk:Sága
афармленне, арфаграфія
Радок 1: Радок 1:
[[Image:Möðruvallabók f13r.jpg|thumb|Сага аб Ньялі ў рукапісе]]
[[Image:Möðruvallabók f13r.jpg|thumb|Сага аб Ньялі ў рукапісе]]
'''Са́гі''' (стараісл.: ''sögur'') — апавядальная форма старажытна-скандынаўскага і стараражытна-ірландскага [[эпас]]у; гістарычныя і легендарна-міфічныя апавяданні пра багоў і герояў у прозе, часта з вершаванымі ўстаўкамі.
'''Са́гі''' ({{lang-on|sögur}}) — апавядальная форма старажытна-скандынаўскага і стараражытна-ірландскага [[эпас]]у; гістарычныя і легендарна-міфічныя апавяданні пра багоў і герояў у прозе, часта з вершаванымі ўстаўкамі.


Найбольшую гістарычную каштоўнасць маюць ісландскія сагі, якія першапачаткова існавалі ў выглядзе вусных паданняў, а ў ХІІ ст. пачалі запісвацца на [[лацінская мова|лацінскай мове]] ісландскімі каталіцкімі манахамі. Ісландскія сагі ўмоўна падзяляюць на: каралеўскія (гістарычна найбольш верагодныя, створаны ў ХІІ—ХІІІ ст. і апісваюць падзеі Х—ХІ ст. у [[Нарвегія|Нарвегіі]]), сагі пра [[ісландцы|ісландцаў]] (запісаны не раней за ХІІІ ст. і апавядаюць пра падзеі Х—ХІ ст. у [[Ісландыя|Ісландыі]]), сагі пра старажытныя часы (найменш верагодныя, злучаюць зерне гістарычнай ісціны з фантастычнымі апавяданнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэона).
Найбольшую гістарычную каштоўнасць маюць ісландскія сагі, якія першапачаткова існавалі ў выглядзе вусных паданняў, а ў ХІІ ст. пачалі запісвацца на [[лацінская мова|лацінскай мове]] ісландскімі каталіцкімі манахамі. Ісландскія сагі ўмоўна падзяляюць на: каралеўскія (гістарычна найбольш верагодныя, створаны ў ХІІ—ХІІІ ст. і апісваюць падзеі Х—ХІ ст. у [[Нарвегія|Нарвегіі]]), сагі пра [[ісландцы|ісландцаў]] (запісаны не раней за ХІІІ ст. і апавядаюць пра падзеі Х—ХІ ст. у [[Ісландыя|Ісландыі]]), сагі пра старажытныя часы (найменш верагодныя, злучаюць зерне гістарычнай ісціны з фантастычнымі апавяданнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэона).


Апрача «вялікіх» сагаў вылучаюць татры (літаральна «пасмы») — невялікія ўстаўныя сагі.
Апрача «вялікіх» сагаў вылучаюць татры (літаральна «пасмы») — невялікія ўстаўныя сагі.


<!--Пад каментар увесь кантэнт -- ПАП. Колькі ведаю і разумею, Камунікат нам нічога не прапаноўваў.
<!--Пад каментар увесь кантэнт — ПАП. Колькі ведаю і разумею, Камунікат нам нічога не прапаноўваў.


Значнае месца ў сагах удзелена [[Полацак|Полацку]] (''Pallteskia'') і [[Дзьвіна|Дзьвіне]] (''Duna''), якая была адным з галоўных маршрутаў пранікненьня [[вікінгі|вікінгаў]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходнюю Эўропу]]. З «каралеўскіх» сагаў для гісторыі Беларусі найбольшую цікавасьць уяўляе «Прадзь пра Эймунда», якая паведамляе пра вікінга [[Эймунд Хрынгсан|Эймунда Хрынгсана]], які ўдзельнічаў у барацьбе [[Яраслаў Мудры|Яраслава Мудрага]] з полацкім князем [[Брачыслаў Ізяславіч|Брачыславам Ізяславічам]] і нават нібыта пэўны час княжыў у Полацку. З «сагаў пра ісьляндцаў» «Сага пра хрост» і «Татр пра Торвальда Вялiкага Падарожнiка» апавядаюць, у прыватнасьці, пра дзейнасьць у Полацку пачатку ХІ стагодзьдзя [[Торвальд]]а, сына [[Кодран]]а. Зьвесткі «сагаў пра старажытныя часы» ў дачыненьні да Беларусі або абсалютна фантастычныя, або іх храналёгія і пэрсаналіі значна скажоныя: «Сага пра Тыдрэка Бэрнскага» апісвае захоп Полацка правадыром гунаў [[Атыла]]м; «Сага пра Хрольва Пешахода» паведамляе пра канунга Рэгвіда, які стварыў у глыбокай старажытнасьці дзяржаву вікінгаў уздоўж усяго цячэньня Дзьвіны.
Значнае месца ў сагах удзелена [[Полацак|Полацку]] (''Pallteskia'') і [[Дзвіна|Дзвіне]] (''Duna''), якая была адным з галоўных маршрутаў пранікненьня [[вікінгі|вікінгаў]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходнюю Эўропу]]. З «каралеўскіх» сагаў для гісторыі Беларусі найбольшую цікавасьць уяўляе «Прадзь пра Эймунда», якая паведамляе пра вікінга [[Эймунд Хрынгсан|Эймунда Хрынгсана]], які ўдзельнічаў у барацьбе [[Яраслаў Мудры|Яраслава Мудрага]] з полацкім князем [[Брачыслаў Ізяславіч|Брачыславам Ізяславічам]] і нават нібыта пэўны час княжыў у Полацку. З «сагаў пра ісьляндцаў» «Сага пра хрост» і «Татр пра Торвальда Вялiкага Падарожнiка» апавядаюць, у прыватнасьці, пра дзейнасьць у Полацку пачатку ХІ стагоддзя [[Торвальд]]а, сына [[Кодран]]а. Звесткі «сагаў пра старажытныя часы» ў дачыненьні да Беларусі або абсалютна фантастычныя, або іх храналёгія і пэрсаналіі значна скажоныя: «Сага пра Тыдрэка Бэрнскага» апісвае захоп Полацка правадыром гунаў [[Атыла]]м; «Сага пра Хрольва Пешахода» паведамляе пра канунга Рэгвіда, які стварыў у глыбокай старажытнасьці дзяржаву вікінгаў уздоўж усяго цячэньня Дзвіны.


Апроч ісьляндзкіх, пэўныя зьвесткі пра дзейнасьць скандынаваў на тэрыторыі сучаснай Беларусі ўтрымліваюць і [[Швэцыя|швэдзкія]] сагі, напрыклад «Сага пра гутаў». Адным зь першых на сагі, як на крыніцу па гісторыі Ўсходняй Эўропы зьвярнуў увагу ўраджэнец Беларусі [[Восіп Сянкоўскі]].
Апроч ісьляндзкіх, пэўныя зьвесткі пра дзейнасьць скандынаваў на тэрыторыі сучаснай Беларусі ўтрымліваюць і [[Швэцыя|швэдзкія]] сагі, напрыклад «Сага пра гутаў». Адным зь першых на сагі, як на крыніцу па гісторыі Ўсходняй Эўропы звярнуў увагу ўраджэнец Беларусі [[Восіп Сянкоўскі]].

== Гл. таксама ==

* [[Кормак Эгмундарсан]]


{{Крыніца ЭГБ|[[Алесь Белы]]}}
{{Крыніца ЭГБ|[[Алесь Белы]]}}


== У Сеціве ==
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.kamunikat.net.iig.pl/autary/biely/www/encyklapedyja/s.htm#1 Арыгінальны артыкул]
* [http://www.kamunikat.net.iig.pl/autary/biely/www/encyklapedyja/s.htm#1 Арыгінальны артыкул]


=== Крыніцы ===
=== Крыніцы ===
* Rafn C. C. Antiquites russes d’apres les monuments historiques des Islandais et des anciens Scandinaves. TТ. 1—2. Copenhague, 1850—1852.
* Rafn C. C. Antiquites russes d'apres les monuments historiques des Islandais et des anciens Scandinaves. TТ. 1—2. Copenhague, 1850—1852.
* Сага о гутах // Средние века. Вып. 38. М., 1975.
* Сага о гутах // Средние века. Вып. 38. М., 1975.
* Снорри Стурлусон. Круг Земной. М., 1980.
* Снорри Стурлусон. Круг Земной. М., 1980.


Радок 26: Радок 30:
* Belaiew N.T. Eymundar Saga and Icelandic research in Russia // Saga-book of the Viking Society. Vol. XI, 1932.
* Belaiew N.T. Eymundar Saga and Icelandic research in Russia // Saga-book of the Viking Society. Vol. XI, 1932.
* Stender-Petersen A. Das Problem der ältschen byzantinisch-russisch-nordlischen Beziehungen // Relazioni del X Congresso Internazionale di Scienze Storiche. Vol. III. Firenze, 1955.
* Stender-Petersen A. Das Problem der ältschen byzantinisch-russisch-nordlischen Beziehungen // Relazioni del X Congresso Internazionale di Scienze Storiche. Vol. III. Firenze, 1955.
* Рыдзевская Е.А. Древняя Русь и Скандинавия в IX—XIV вв. (Материалы и исследования). М., 1978.
* Рыдзевская Е. А. Древняя Русь и Скандинавия в IX—XIV вв. (Материалы и исследования). М., 1978.
* Глазырина Г.В. Русский город в норвежской саге. К вопросу о достоверности исторических описаний в сагах // Дpевнейшие госудаpства на теppитоpии СССР. 1982. М., 1984.
* Глазырина Г. В. Русский город в норвежской саге. К вопросу о достоверности исторических описаний в сагах // Дpевнейшие госудаpства на теppитоpии СССР. 1982. М., 1984.
* Pritsak O. The Origin of Rus’. Vol. I. Old Scandinavian sources then the sagas. Cambridge, Mass., 1981.
* Pritsak O. The Origin of Rus’. Vol. I. Old Scandinavian sources then the sagas. Cambridge, Mass., 1981.
* Ловмяньский Х. Русь и норманны. М., 1985.
* Ловмяньский Х. Русь и норманны. М., 1985.
* Древнерусские города в древнескандинавской письменности. Тексты. Перевод. Комментарий. М., 1987.
* Древнерусские города в древнескандинавской письменности. Тексты. Перевод. Комментарий. М., 1987.
* Коновалов Ю.В. Русско-скандинавские связи середины IX – X вв. // Историческая генеалогия. № 5, 1995.
* Коновалов Ю. В. Русско-скандинавские связи середины IX—X вв. // Историческая генеалогия. № 5, 1995.
* Strumiński B. Linguistic Interrelations in Early Rus’. Northmenn, Finns, and East Slavs (Ninth to Eleventh Centuries). Rome, 1996.
* Strumiński B. Linguistic Interrelations in Early Rus’. Northmenn, Finns, and East Slavs (Ninth to Eleventh Centuries). Rome, 1996.


Версія ад 19:26, 9 кастрычніка 2010

Сага аб Ньялі ў рукапісе

Са́гі (стар.-сканд.: sögur) — апавядальная форма старажытна-скандынаўскага і стараражытна-ірландскага эпасу; гістарычныя і легендарна-міфічныя апавяданні пра багоў і герояў у прозе, часта з вершаванымі ўстаўкамі.

Найбольшую гістарычную каштоўнасць маюць ісландскія сагі, якія першапачаткова існавалі ў выглядзе вусных паданняў, а ў ХІІ ст. пачалі запісвацца на лацінскай мове ісландскімі каталіцкімі манахамі. Ісландскія сагі ўмоўна падзяляюць на: каралеўскія (гістарычна найбольш верагодныя, створаны ў ХІІ—ХІІІ ст. і апісваюць падзеі Х—ХІ ст. у Нарвегіі), сагі пра ісландцаў (запісаны не раней за ХІІІ ст. і апавядаюць пра падзеі Х—ХІ ст. у Ісландыі), сагі пра старажытныя часы (найменш верагодныя, злучаюць зерне гістарычнай ісціны з фантастычнымі апавяданнямі пра герояў і багоў скандынаўскага пантэона).

Апрача «вялікіх» сагаў вылучаюць татры (літаральна «пасмы») — невялікія ўстаўныя сагі.

Шаблон:Link FA

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сага&oldid=581214"